پاویون لوله‌ای / دانش‌گاه خیام مشهد

دانش‌گاه‌های ما بیش از هر چیز این روزها به کارگاه نیاز دارند، جایی که ذهن دانش‌جویان در موقعیت‌های عینی به کار بیفتد و به طور خاص در رشته‌هایی مثل معماری دست‌شان مصالح گوناگون را لمس کند. دانش‌گاه خیام مشهد در اقدامی به جا کارگاهی را برگزار کرد که در پایان آن یک پاویون مقوایی در مقیاسی کوچک ساخته شد. دانش‌جویان معماری در این تمرین به دنبال به‌یافت مصالح دورریز یک چاپ‌خانه یعنی لوله‌های بلند مقوایی بودند، شیئی که به دلیل ماهیت مدولار، ابعاد مناسب و امکان باربری‌اش در پروژه‌های زیادی در سراسر دنیا به کار گرفته می‌شود. 

فرم این پاویون مانند تکه کاغذی است که خمی سه بعدی دارد و در یک رفت و برگشت، خود را به یک فضای نیمه بسته‌ی معماری تبدیل کرده است. با وجود این‌که طراحان جوان پاویون برای طرح پارامتریک خود فلسفه‌پردازی‌‌های فرمی کرده‌اند، اما می‌توان گفت که نفس اجرای یک ماکت پاویونی در این مقیاس و مواجه شدن با چالش‌های ساخت دیجیتال به خودی خود موضوع مهمی بوده و توصیفات انتزاعی از آن بیهوده به نظر می‌رسد. 

دکور بازیافتی خندوانه / بهراد جوانبخت

برنامه خنداونه در سری سوم خود باز هم به سراغ دکوری تازه رفته است. البته این تازگی صرفاً در طرح خلاصه نمی‌شود و بخش مهمی از آن به نحوه اجرا دکور باز می‌گردد. دکوری برگرفته از مواد پلاستیکی بازیافتی که زیبایی متفاوتی را به ارمغان آورده‌اند. هنوز یک هفته‌ای از آغاز پخش سری سوم خندوانه نگذشته بود که رامبد جوان با دعوت از مهراد جوانبخت از چرایی شکل‌گیری این دکور متفاوت پرده برداشت.

به گفته رامبد جوان، این اولین دکور بازیافتی دنیا است؛ که البته با طرح و ایده‌ای از بهراد جوانبخت، مدیر هنری خندوانه پس از تحقیقات زیاد بر روی مواد بازیافتی و کاربری آن‌ها شکل گرفته. تصور حجم بالایی از بشقاب‌های یکبار مصرف، بطری‌ها، قاشق و چنگال‌های پلاستیکی و درهای بطری در دکور محیطی استودیوی خندوانه، در عین تحسین برانگیز بودن، ترسناک نیز می‌نمایند. هدف از اجرای چنین طرحی به چشم آوردن آسیبی است که این مواد به محیط زیست‌مان وارد می‌آورند.

در روزهایی که دکور‌ها و ایده‌های برنامه‌‌های تلویزیونی متهم به کپی برداری از آثار غربی و شرقی هستند، دکور خلاق و کم هزینه خندوانه بیش از پیش اهمیت می‌یابد و می‌تواند الگوی مناسبی برای سایر هنرمندان و برنامه‌سازان باشد.

تصویر سازی با دور ریختنی ها / محبوبه کلایی

کلاژ یکی از تکنیک های پر کاربرد تصویرسازی است. این تکنیک با هر ماده ای می تواند اجرا شود و هیچ محدودیتی ندارد.

محبوبه کلائی با به کارگیری تکنیک کلاژ و ترکیب آن با دیگر تکنیک ها، به ساخت تصویر های غیر معمول از ترکیب دور ریختنی ها پرداخته است. او معمولا از اشیای دور ریختنی که هیچ کاربردی ندارند در کارهایش استفاده می کند و به آنها نقش جدیدی در تصویر می دهد.
وی معتقد است تصویرسازی خاص برای کودکان باید آن ها را به چالش بکشد و زمانی که کودک داستان یا شعری را می خواند، درست مانند کشف مفاهیم و احساسات از آن شعر یا داستان، در تصویر نیز نکات و جزئیاتی را کشف کند.
کلائی در کارهایش از بافت های ریز و درشت بسیاری استفاده می کند و گاهی برای ایجاد یک بافت، ساعت ها وقت صرف می کند.
محبوبه کلائی فارغ التحصیل رشته ی طراحی صنعتی از دانشکده ی هنر های زیبا است. وی در عرصه ی تصویرسازی نیز فعالیت می کند و تا به حال آثار زیادی را به اجرا در آورده است و در اکثر آثارش، چه تصویرسازی و چه طراحی های کاربردی از مواد دور ریختنی و بازیافتی، طبق شعار دوستی با محیط زیست استفاده می کند.

زباله ها و خلاقیت

اطراف ما پر از اشیایی است که در نگاه اول زباله به نظر می‌آیند ولی شاید واقعاً این‌طور نباشد!
اشیایی که به‌طور روزمره بیرون ریخته می‌شود، می‌توانند تبدیل به محصولاتی جدید و زیبا شوند. این کار تنها نیاز به کمی ذوق، سلیقه و خلاقیت دارد. اگر نگاهی دقیق‌تر به اطرافتان بیندازید خواهید دید که بسیاری از چیزهایی که خریداری می‌شوند قابلیت ساخته‌شدن به دست خودتان و با کمترین هزینه رادارند. تنها کافی است کمی در اینکه چه چیزی را دور می‌ریزید دقت کنید.
مثلاً می‌توان به‌راحتی با چسباندن پارچه‌های اضافی و یا کاغذهای رنگی به  یک یا چند کارتون بزرگ از آن‌ها به‌عنوان جعبه‌هایی برای نظم دادن اتاق خود و یا کودکان استفاده کرد و یا بارنگ کردن ظروف پلاستیکی و شیشه‌ای مواد غذایی، آن‌ها را تبدیل به‌جا شمعی کنید و بسیاری نمونه‌های دیگر که با خلاقیت هر کس می‌تواند ساخته شود.
زمانی که صحبت از بازیافت به میان می‌آید، اغلب مردم غرفه‌های بازیافت یا مخازن تفکیک زباله را به یاد می‌آورند. اگرچه این فرایند درصورتی‌که به تفکیک نهایی در کارخانه‌های بازیافت و تبدیل زباله‌ها به مواد خام اولیه برای تولید دوباره‌ی محصول منجر شود، حائز اهمیت است، ولی قدمی سازنده‌تر نیز پیش‌ازاین مرحله وجود دارد.
بازیافت خانگی سال‌هاست، در کشورهای مختلف جهان موردتوجه قرارگرفته است. از نکاتی مانند مصرف کمتر مواد غیرقابل بازیافت و اصلاح الگوی مصرف در این عرصه که بگذریم، با مقوله‌ای به نام بازیافت خانگی، می‌توان، از ورود مواد به چرخه‌ی بازیافت صنعتی جلوگیری کرد.
برای پی بردن به اهمیت بازیافت بخصوص بازیافت خانگی چند نکته قابل‌ذکر است. با یک جستجوی ساده می‌توان به هزاران نکته دست‌یافت که اهمیت این موضوع را نشان می‌دهد.به‌عنوان مثال بازیـافت هر تـن کاغذ باطله، ماهانه از تخریب ۹۰ هـزار هکتار جنگل، مصرف ۱۲میلیون لیتر آب و ۱۲۰ هزار کیلووات برق می‌کاهد.کیسه‌های نایلونی برای سالیان متمادی (حتی بیش از 500 سال) در خاک باقی‌مانده و تجزیه نمی‌شوند. همچنین کیسه‌های نایلونی سالانه باعث خفگی و مرگ هزاران موجود دریایی بخصوص لاک‌پشتان دریایی می‌شوند. دیگر فایده بازیافت نیاز به فضای کمتر برای دفن زباله‌هاست. متأسفانه هنوز تعداد کارخانه‌های بازیافت نه‌تنها در ایران در اکثر نقاط جهان بسیار کم است و علاوه بر پسماندهای تر، حجم زیادی از زباله‌های خشک نیز در مناطق مختلف دفن می‌شوند. آمارهای تکان‌دهنده نشان می‌دهند به ‌زودی از انباشت زباله‌ها، قاره‌ای جدید در اقیانوس ایجاد خواهد شد.
بازیافت خانگی به  بازگرداندن زباله‌ به چرخه‌ی استفاده،  پیش  از خروج  از محیط خانه، گفته می‌شود. که در دودسته‌ی بازیافت مواد خشک و مواد تر مجزا می‌شود. برای بازیافت مواد خشک به مقدماتی نیاز است که به‌صورت خلاصه بیان‌شده است:
اولین قدم دانستن اهمیت این موضوع و ایجاد دغدغه‌ی درونی است تا انگیزه‌ای برای فعالیت در این زمینه فراهم شود. این دغدغه باید دائماً به انسان یادآوری شود تا از انجام این فعالیت‌ها خسته و بی‌انگیزه نشود و آن را برای مدت طولانی ادامه دهد تا به یک عادت در خانواده تبدیل گردد. در دومین قدم ابتدا باید  ضایعات خشکی که در طول یک ماه دور ریخته می‌شود جمع‌آوری شود. (به‌طورمعمول موادی که در یک خانه تبدیل به زباله می‌شوند، با توجه به عادت افراد خانواده در طول ماه‌ها مشابه هستند.) پس از جمع‌آوری مواد، تمامی آن‌ها  بخصوص ظروف و بسته‌بندی‌هایی که با مواد غذایی و یا شیمیایی در ارتباط بودند، باید شسته و ضدعفونی شوند. با بهره گرفتن از خلاقیت و به کمک انواع اتصالات و چسب‌ها و اضافه کردن رنگ می‌توان  محصولات کاربردی و تزیینی  مختلفی خلق کرد. مثلاً با کمک دگمه‌های لباس‌های کهنه و مهره‌های رنگی که از وسایل تزیینی و یا زیورآلات قدیمی باقی‌مانده‌اند،  می‌توان ظروف و اشیای ساخته‌شده با مواد بازیافتی را تزیین کرد. در ابتدای کار ممکن است کمی سخت به نظر برسد ولی باپشتکار و کمک از تصاویر متنوعی که وجود دارد می‌توان به‌مرور به دست‌ساخته‌هایی خاص دست‌یافت. با این مواد می‌توان سرگرمی‌های بسیاری برای کودکان فراهم کرد.  خلاقیت هر فرد می‌تواند منجر به تولید میلیون‌ها محصول از موادی شود که در ظاهر زباله و جزء ضایعات بودند. این کار نه‌تنها به کاهش زباله منجر می‌شود، بلکه باعث کاهش خرید بسیاری از محصولات تزیینی و سرگرمی نیز شده و به اقتصاد خانواده کمکی هرچند کوچک می‌کند. علاوه بر این خلاقیت و نوآوری را در مخاطبان به‌خصوص کودکان تقویت می‌کند.