فراخوان همایش ملی هنر ایران در دوره قاجار

«همایش ملی هنر ایران در دوره قاجار» به همت پژوهشکده هنرهای سنتی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، در دو بخش پژوهشی و هنری، در محورهای نقاشی و مجسمه‌سازی؛ کتابت و کتاب‌آرایی؛ نمایش‌های سنتی و آیینی؛ موسیقی کلاسیک (درباری) و مردمی؛ معماری و شهرسازی؛ هنرهای صناعی؛ سینما، فیلم و عکاسی؛ مبانی حکمی-نظری و سایر حوزه‌های مرتبط برگزار می‌گردد.

علاقه‌مندان جهت ارسال مقالات خود از ۱۵ اسفند تا ابتدای خرداد ماه سال ۱۳۹۷ فرصت دارند تا پس از ثبت نام در وب سایت همایش چکیدۀ مقالات خود را ارسال نمایند. هم‌چنین هنرمندان نیز از ابتدای تیرماه سال ۱۳۹۷ تا ابتدای شهریورماه فرصت دارند تا تصاویر آثار هنری خود را به دبیرخانۀ همایش ارسال نمایند. گفتنی است علاقه‌مندان جهت شرکت در این همایش می‌توانند اطلاعات تکمیلی را از وب سایت رسمی همایش به آدرس www.qajarart.richt.ir دریافت نمایند.

فرش‌های آموزشی ویژه کودکان

فرش یکی از کاربردی‌ترین هنرهای دستی است که از دیرباز تا به امروز در نزد ما ایرانیان از جایگاه خاصی برخوردار بوده است. در واقع در دنیا، فرش را با ایران و ایرانی را با فرش می‌شناسند؛ اما ما ایرانیان چه مقدار از جنبه‌های کارکردی این هنر اصیلِ وطنی را می‌شناسیم و تا چه میزان به گسترش ابعاد مختلف آن‌ فکر کرده‌ایم؟ 

به طور مثال چرا تا به حال در این زمینه برای کودکان طراحی خاصی صورت نگرفته است؟ در صورتی‌که فرش، این قابلیت را دارد تا برای کودک هم چون یک اسبابِ بازی باشد و کودک نه تنها روی آن بنشیند و بازی کند، بلکه با اشکال و فرم‌های طراحی شده بر روی آن نیز سرگرم شده و از این طریق آن‌ها را بیاموزد. 

طراحی فرش‌های آموزشی برای کودکان موضوع مهمی است که تا به حال کمتر به آن توجه شده، اما اکنون با اهمیت یافتن روزافزونِ مسئله ی‌ آموزش و تلاش برای ایجاد سبک زندگی ایرانی-اسلامی، فضای مغتنمی به جهت ورود و گسترش این موضوع به وجود آمده است. هر چند سایر کشورها نخستین گام‌ها در این زمینه را برداشته‌اند، اما مسلماً نگاه شرقی و زیبایی‌شناشی طراحانِ جوان ایرانی در کنار مواد اولیه طبیعی و مرغوب و بافندگان حرفه‌ای، حرف دیگری برای گفتن دارد.  نقوش سنتی فرش ایران، بستر حاصل‌خیزی برای به بار نشستن طرح‌های نو و روزآمد به حساب می‌آیند. به طوری‌که  با نگاهی خلاقه می‌توان ضمن نزدیک کردن کودک به هویت شرقی و ایرانی خود، از این طرح‌‌ها در جهت پیش‌برد اهداف اولیه آموزش و تربیت بهره جست و بنیانِ یادگیری و تفکر را در ذهن کودک مستحکم ساخت.

پته دوزی / هنر اصیل کرمان

در نمایشگاه صنایع‌دستی اردیبهشت ماه امسال، غرفه‌ای از استان کرمان بسیار جلب توجه می‌کرد. این غرفه با استفاده از هنر سنتی این شهر محصولاتی جذاب ارائه داده بود. این هنر که در نگاه اول شبیه به گل‌دوزی با نخ‌های کلفت به نظر می‌آید، پته‌دوزی نام دارد که یکی از زیباترین و قدیمی‌ترین سوزن‌دوزی‌های سنتی ایران است که در تاریخ گذشته فرهنگی کرمان ریشه عمیقی دارد. طرح‌های که بر روی پارچه به‌ وسیله‌ی زنان و دختران این خطه نقش می‌بندد، طرح‌های فی البداهه و ذهنی است که با نخ‌های پشمی رنگین تمام سطح پارچه را می‌پوشانند. از آنجا که طرحهای پته نه شلوغ است و نه هندسی، رنگ‌های روشن چندان جاذبه‌ای به محصول نمی‌دهد و تیره بودن رنگ‌ها ارتباط نقوش را منطقی‌تر و قابل‌قبول‌تر می‌سازد.
نام این هنر یادآور این ضرب‌المثل قدیمی "پته روی آب ریختن" است که در واقع کاری است که برای تشخیص اصل بودن نخ ها و کیفیت رنگ آن‌ها انجام می‌شود. هنرمندان این شهر با بهره‌گیری از این هنر به تزیین لباس، کیف و کفش پرداخته‌اند که در نوع خود می‌تواند باعث استفاده‌ی روزمره و بیشتر هم‌وطنانمان از این هنر گردد. علاوه بر این محصولات، انواع رومیزی و روتختی و دیگر محصولات مشابه کاربردی نیز از این هنر گران‌بها تهیه می‌شود. هنری که وقت و زحمت بسیاری می‌برد و آثار تهیه شده با این تکنیک هنری، از جمله محصولات گران قیمت محسوب می‌شود که این نکته باعث شده است، کمتر مورد استقبال خریداران قرار گیرد. درگذشته، بسیاری از نوعروسان کرمانی، انواع رومیزی، جای قرآن و سجاده و دیگر محصولاتی که روی آن‌ها پته‌دوزی داشت را به عنوان قسمتی از جهیزیه خود تهیه می‌کردند. این امر با تمایل دوباره نسل جدید به هنرهای سنتی، در حال احیا شدن است.