خوشنویسی در طراحی پوستر / سعید نقاشیان

خوشنویسی هنری است بی حد و مرز و می تواند با تمام هنرها تلفیق شود. اگر هنرمندی به فلسفه و دانش خوشنویسی دست پیدا کند می تواند آن را با خلاقیت خود درآمیزد و در هر اثر، بستری مناسب برای ورود این هنر ایجاد نماید.

سعید نقاشیان هنرمندی است که در خانواده ای هنردوست رشد کرده و از دوران کودکی شروع به آموختن خط نستعلیق کرده است. این آموختن کم کم به علاقه و اشتیاقی شدید برای ادامه ی هنر خوشنویسی مبدل شد و حالا وی معتقد است بزرگ ترین علاقه اش خوشنویسی است. او در آثارش سعی کرده است که به فلسفه ی وحدت وجود از نگاه بزرگان بپردازد و دست به خلق آثاری با این تفکر بزند. پوستر هایی که طراحی کرده است نیز این چنین است و خوشنویسی در آنها جایگاهی ویژه دارد.
سعید نقاشیان دارای مدرک کارشناسی ارشد رشته ی گرافیک است. وی علاوه بر تدریس در دانشگاه، خالق آثار بسیاری در زمینه ی طراحی پوستر، نشانه و جلد کتاب نیز می باشد.

تایپوگرافی / محمد المهدی

تایپوگرافی و طراحی حروف، هنری با طیف بسیار گسترده و تنوع فراوان است. هنرمندان خلاق و مسلط به خوشنویسی و جایگاه صحیح حروف می توانند در این هنر مسیر های جدیدی پیدا کنند و به خلق آثار بدیع دست بزنند.

محمد المهدی هنرمند مصری متخصص در تایپوگرافی، خوشنویسی و طراحی حروف است. وی با شناخت حروف و درک صحیح از خوشنویسی توانسته است حروف را با فرم های تازه و خلاقانه در آثارش به کار گیرد و تایپوگرافی را وارد مسیر جدیدی کند. هر کدام از حروف به تنهایی ظرفیت و استعداد خاصی دارند که یک هنرمند متخصص قادر به درک و کشف این ظرفیت ها می باشد و نتیجه ی این درک، آفرینش آثاری متمایز و متنوع است. آنچه در آثار محمد المهدی مشاهده می شود، استفاده از استعداد و ظرفیت حروف در جای صحیح و خلق طیف گسترده ای از اشکال مختلف تایپوگرافی و ترکیب آنها با نقوش است.

نقاشیخط / علی کیانمهر

خوشنویسی در میان هنرهای تجسمی از سابقه و اصالت بیشتری برخوردار است. این هنر هم با انتقال پیام از طریق نوشتار و هم به صورت نشان دادن مفاهیم با زیبایی های بصری با مخاطب ارتباط برقرار می کند. در واقع خوشنویسی هم جنبه ی زینتی دارد و هم جنبه ی پیام رسانی. این هنر در صورت هایی مانند نقاشی خط و تایپوگرافی نیز خودنمایی می کند. در نقاشی خط، بیشتر زیبایی بصری مهم است و مفهومی که در ذهن هنرمند است، با شکل ظاهری حروف و ترکیب هنرمندانه ی آن ها خود را نمایان می کند.

علی کیانمهر هنرمندی است که در زمینه های نقاشی خط، خوشنویسی و تایپوگرافی فعالیت دارد. در آثار وی حروف خوشنویسی شده با ترکیب بندی های اصولی با اشکال زیبا خودنمایی می کنند. رنگ هایی که او در آثارش به کار می برد، رنگ هایی ناخالص هستند، به طور مثال رنگ نارنجی به کار برده شده، خالص و درخشان نیست و با درجه ای از خاکستری مخلوط شده است که این موضوع باعث متانت و سنگینی آثار شده است. اکثر آثار وی بر روی بوم های بزرگ و با قلم و رنگ کار شده اند. اینگونه آثار با متانت خاص خود جلوه گر اصالت و ارزش واقعی آثار خوشنویسی هستند.
علی کیانمهر، هنرمند خوشنویس و طراح است و در رشته ی گرافیک تحصیل کرده است. وی مدرس طراحی و نقاشی خط در مرکز فرهنگ و هنر تهران است. برخی از آثار این هنرمند در موزه ی هنرهای معاصر به دید عموم درآمده است.

زینت حروف / انوشیروان مانی

حروف خوشنویسی شده گاه از جایگاه نوشته بودن خارج می شوند و در موقعیتی قرار می گیرند که فقط نقش بصری ایفا می کنند و یا مطلبی را به صورتی نمایش می دهند که علاوه بر نوشتار، گویی محتوا، شکل بصری به خود می گیرد و نوعی نقاشی خط به وجود می آید.

در آثار انوشیروان مانی، حروف با حرکت و رنگ های متنوع و جذاب، مفاهیم را با جلوه های بصری ارائه می کنند. بخشی از آثار وی نقاشی خط است و حروف، نقش بصری ایفا می کنند و بخش دیگر اسامی و عبارات ادبی و مذهبی است. وی با تغییر در ساختار و قواعد خوشنویسی و نیز استفاده از مفاهیم معنوی و پرمحتوا در آثارش جایگاهی نو به حروف داده و آثارش به گونه ای است که گویی هنرمند، به حروف تحرک و پویایی بخشیده است و نگاه مخاطب در اثر به گردش درمی آید.
انوشیروان مانی هنرمند نقاش، طراح گرافیک و خوشنویس است. وی دارای مدرک کارشناسی نقاشی است و تا کنون در بسیاری از مسابقات و جشنواره ها شرکت داشته و جوایز متعددی دریافت کرده است.

کالیگرافی / سید حسن موسی زاده

سید حسن موسی زاده، متولد 1351 و فارغ التحصیل رشته ی گرافیک از دانشکده ی هنرهای زیبا است. وی در زمینه ی پوستر، لوگو، لی آوت و کالیگرافی آثار ارزشمندی خلق کرده و یکی از طراحان گرافیک به نام و با تجربه محسوب می شود.

آنچه باعث زیبایی بصری در آثار کالیگرافی این هنرمند شده قواعد خوشنویسی نیست، بلکه نوع طراحی و ترکیب بندی حروف است. هنرمند با شکستن قواعد خوشنویسی و طراحی و ترکیب جدید حروف، به نوعی حروف را در خدمت تصویر سازی و گرافیک درآورده است. در واقع حروف در این آثار نقش همیشگی خود یعنی یک حرف از حروف الفبا بودن را از دست داده و از بند قواعد خوشنویسی نیز بیرون آمده اند.

استفاده از ترکیب رنگی خاص و استفاده از رنگ های گرم و درخشان روی زمینه ی تیره در بیشتر کارها و ایجاد کنتراست شدید نیز باعث جذابیت آثار شده است.

با توصیف های بالا، این مجموعه که دارای مفاهیم معنوی است، با زبان تصویری حروف توانسته بیانی نو و متمایز داشته باشد.

خط در مجسمه‌های علی‌رضا آستانه

کوین شوارتز، استاد مطالعات فارسی دانشگاه مریلند در مقاله ای با عنوان "حروف فارسی"، در کنار پرویز تناولی و فرهاد مشیری از او به عنوان یکی از سه هنرمند ایرانی نام می‌برد که باعث گسترش خواص خط فارسی شده است. هرچند وی را بیشتر به سبب استفاده از رسانه‌های غیر مآلوف درکالیگرافى می‌شناسند اما در نقاشی و مجسمه نیز دستی دارد.

علی رضا آستانه در آثارش و به ویژه مجسمه‌هایش به دنبال یافتن جنبه‌های مینیمالیستی و چیدمان نوآورانه‌ای‌ در خط نویسی معاصر است. رابطه نشانه‌ای کلمه و شکل محوریت اصلی عمده آثار آستانه را به خود اختصاص داده اند به طوریکه در مجموعه «قفس های کلامی» شاهد رویکرد جدید او به ریخت کالیگرافی و استفاده مینیمال از آن در کالبد چیدمان های فلزی هستیم که منجر به خلق آثاری منحصر به فرد در مجسمه سازی معاصر ایران شده است. هر یک از آثار  این مجموعه‌ نتیجه‌ی کنجکاوی و بازیگوشی او در عین پذیرفتن محدودیت‌ها و امکانات ذاتی کالیگرافی است؛ نه تلاش برای نوآوری و بداعت، که خود معتقد است این گزینه آخر اصلا دغدغه‌ی او نبوده و نیست.

تاکنون نمایشگاه های بسیاری از آثار این هنرمند ایرانی در تهران و سایر کشورهای دیگر برپا گردیده است که «عملکرد گل‌ها» در گالری هما از جمله نمایشگاه‌های متأخر او در سال ۱۳۹۴ می‌باشد. همچنین آثار او  تا به حال در حراجی‌های معتبر بین المللی همچون کریستی، بونامز، ساتِبیز، میلون فرانسه و حراج تهران به مزایده گذاشته شده و مورد توجه علاقه‌مندان به این هنر قرار گرفته است.  در دوسالانه (بی ینال) ونیز ۲۰۱۵ نیز نقاشی‌های این هنرمند در پاویون ایران به نمایش در آمدند. 

 کالیگرافی اصطلاحی غربی است که به هنر خوشنویسی اطلاق می‌شود. حالتی نقاشی گونه که در آن خطوط با یکدیگر برخورد دارند و در واقع نوعی چیدمان خط  است. این هنر متفاوت از حروف‌نگاری (تایپوگرافی) به حساب می‌آید.