نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

بررسی تاریخچه آلبوم در ایران

تاریخ نشر : سه شنبه / ۲۲ ارديبهشت ۱۳۹۴

سنت جمع‌آوری در ایران پیشینه‌ای بسیار قدیمی دارد. شاهان و سلاطین هنردوست ایرانی هنرمندان را از سراسر سرزمین ایران در دربار گرد هم می‌آوردند و با سفارش آثار، از هنر ایشان حمایت می‌کردند. در دربار شاهان، هنرمندان نقاش، خطاط، جلد ساز و ... در کنارهم فعالیت می‌کردند. جمع‌آوری آثار هنری در آلبوم در ایران که با نام مرقع مرسوم بوده است، به قرن شانزدهم میلادی/ دهم هجری قمری می‌رسد. این کار را هنرمندان ایرانی در نهایت دقت و ظرافت انجام داده‌اند.

بررسی آلبوم در ایران با مشکلات زیادی مواجه است. عدم دسترسی به آلبوم‌ها و نبود یک آرشیو غنی از آلبوم‌های قدیمی بعد از دوره‌ی قاجار است. جز دو متن محدود از محمدرضا طهماسب پور و بدری آتابای که اشاره‌های کوتاهی به آلبوم‌های کتابخانه سلطنتی کرده‌اند، تحقیق دیگری انجام نشده است که البته این دو متن نیز به آلبوم‌های دوره‌ی ناصری می‌پردازند.

رواج آلبوم و تغییر شکل ظاهری آن ارتباط مستقیم  با رواج عکاسی و شیوه‌های ارائه عکس مانند اندازه آن دارد. عکاسی در ابتدا صرفاً سرگرمی ملوکانه‌ و وارداتی بود که برخلاف غرب خیلی دیر در میان مردم ایران رواج پیدا کرد و مردم نیز مصرف کننده‌ی این ابزار و دیگر ملزومات آن مانند آلبوم بودند. روند تحول آلبوم در ایران به همین دلیل با چندین سال تأخیر تابع تغییرشکل آن در غرب بود. تنها در بعضی موارد آلبوم‌هایی توسط افرادی که به فرنگ رفته بودند به عنوان سوغات وارد ایران می‌شد اما کارکرد آن مشابه غرب نبود.عکس‌ها به وسیله عکاسان دربار، معدودی توسط شاهان قاجار خاصه ناصرالدین شاه و یا سفرای ایران در کشورهای خارج تهیه شده است و تعدادی توسط سلاطین و اُمرای دول خارجی به رسم هدیه اهدا گشته‌است که بصورت آلبوم کتابی، آلبوم مرقع، عکس‌دان، جعبه و محفظه‌های حاوی عکس  به شکل‌های مختلف و بعضی هنری و تزئینی است.

آلبوم‌های اولیه عکس ایرانی به دلیل وام گرفتن شکل صوری خود از آلبوم مرقعات کتاب‌هایی خالی بودند که عکس‌ها در اندازه‌های مختلف و با سلیقه  صاحب آن در آن قرار داده‌ می‌شد. این آلبوم‌ها بسیار شبیه آلبوم‌های اسنپ‌شات رایج در غرب است که با فاصله زمانی کمی  کمتر از دو دهه در ایران استفاده شده است. اما این شکل از آلبوم زمان قاجار در ایران رواج داشته است. نمونه آلبوم‌های کاخ گلستان و نیز یک نمونه آلبوم غیردرباری مانند آلبوم هوری مستوفی مقدم (تصویر ۲ صفحاتی از آلبوم عکس هوری مستوفی مقدم. اوایل قرن 14ق/ اوایل قرن 20م. ابعاد 58× 70 سانتی­متر مربع .منبع موسسه زنان در عصر قاجار) و آلبوم علی خان والی گواه بر این امر است.

اواخر دوره رضاخانی و دوره محمدرضا پهلوی آلبوم‌های شومیزی اغلب با روکش جلد مخمل بودند. این آلبوم‌ها همان آلبوم‌های اسنپ شات هستند و در ایران بخاطر نوع کاغذ صفحاتش که مقوای شومیزی بود، آن را آلبوم شومیزی می‌نامیدند. عکس‌ها را بوسیله گوشه‌های کاغذی چسبی به رنگ‌های سیاه، طلایی، نقره‌ای و سفید بر صفحه آلبوم می‌چسباندند. روی هر صفحه کاغذ کالک قرار می‌گیرد که از چسبیدن عکس‌ها به صفحه  مقابل جلوگیری می‌کند. صحافی آلبوم در ایران انجام می‌شد اما گوشه‌های عکس از خارج از کشور وارد می‌شد. برای آلبوم عروس و داماد از مقوای رنگی استفاده می‌کردند( گفتگو با آقای ظریفیان در تاریخ ۱۹/۹/۱۳۹۲).

 اوایل انقلاب آلبوم چسبی و موزیکال متداول شد. این آلبوم ها با صفحه‌های چسبناک و یک روکش نایلونی که سرتاسر صفحه را می‌پوشاند ساخته می‌شد. در پوشش داخلی جلد آلبوم دستگاهی تعبیه شده بود که با باز کردن آلبوم شروع به نواختن موزیک می‌کرد. مرور و دیدن عکس‌های یادگاری از لحظات خوش با این موزیک دل‌نشین‌تر می‌شد.

آلبوم‌های سلفونی نیز سالهای بعد از انقلاب رواج یافتند. این آلبوم‌ها در ابعاد متفاوت مستطیل کشیده و مربع شکل با روکش پلاستیکی و تصاویر منظره، چهره و... عرضه می‌شد. این آلبوم‌ها با روی کار آمدن دوربین دیجیتال از مد افتاد و به عنوان آلبوم تبلیغاتی کوچک توسط لابراتوار‌ها عرضه می‌شود.

درباره نویسنده
من "کلثوم پیامنی" یکی از نویسندگان سایت خط هستم

نظرات  (۳)

کاش درباره چند کلمه ای که در متن به کار بردید توضیح بیشتر می دادید!!!! مثلا "اسنپ شات" ....
تصاویر بیشتر می تونست به فهم مطلب کمک بیشتری کند.
نکته ی دیگر اینکه لینک اول در متن(موسسه زنان ... ) خراب است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود