توجه به دنیای مردگان در همه‌ی تمدن‌های باستانی به چشم می‌آید؛ به‌طوری‌که هنرمندان حجار هر عصر می‌کوشیدند، اوج هنر خود را به کار گیرند تا متوفی در آرامش سفرش را به دنیای مردگان آغاز نماید. به همین دلیل سنگ قبرها یکی از جلوه‌های هنر دنیای مردگان به شمار می‌آیند که در طول ادوار مختلف دست‌خوش تغییرات بسیاری شده‌اند و همچنان نیز از جایگاه خاصی برخوردارند.
از دوران اساطیر تا پس از اسلام استفاده از قوچ‌های سنگی بر سر مزارها و ورودی قبرستان‌ها در ایران کاربرد بسیار داشته، آن چنان که در باور مردم، قوچ ها، توتم و نمادی از قدرت بودند. آن‌ها را به سبب راندن ارواح خبیثه شیاطین و حفاظت از ارواح پاک مردگان در گورستان‌ها و بر روی مزارها قرار می‌دادند. اما کشف تعداد بسیاری از این قوچ‌ها در مناطق ترک زبان نشان‌گر اهمیت این حیوان در میان آنان است؛ به‌طوری‌که این امر در داستان‌های فولکلور اقوام ترک زبان نیز به وضوح مشهود است.
موزه آذربایجانِ شهر تبریز، گنجینه‌ای از سنگ قبرهای قدیمی و باستانی اقوام ساکن در این مناطق را در خود جای داده و محل مناسبی برای مطالعه این موضوع به حساب می‌آید. در حیاط موزه می‌توان انعکاس هنرمندی حجاران هر عصر را در جلوه سنگ قبرهای مربوط به آن دوره مشاهده کرد و سیر تحول این هنر کمتر دیده شده را دنبال نمود. از مجسمه‌ها و تندیس‌های انتزاعی برگرفته از فرم قوچ تا حجاری صورتک‌هایی انسان‌گونه که بیشتر از این که شبیه آثار متأخر هنر مدرن باشند خود در این هنر متقدم اند.
البته صد حیف که به جای نگهداری این آثار گران‌بها در بهترین شرایط، آن ها به شکلی تأسف آور در حیاط موزه نگهداری می‌شوند؛ به‌طوری‌که بدون ارائه کمترین اطلاعات به صورت نامناسبی در آن محل رها شده‌اند. قوچ‌های سنگی آذربایجان که روزی در باور این مردم متولد شدند حالا با گذر از صدها سال باید پیش چشمان‌شان جان دهند و از بین بروند.
