سمیرغ جشنوارۀ سی و ششم فیلم فجر، امسال بسیار زودتر از همیشه بر فراز سینمای ایران به گردش درآمد و نظرات مثبت و منفی بسیاری را به سوی خود جلب نمود. هرچند حمیدرضا بیدفی گرافیست جوان و خوش آتیۀ کشورمان، که طراحی پوستر چند دورۀ گذشته جشنواره جهانی فیلم فجر را عهدهدار بوده، پوستر جشنواره فیلم فجر امسال را هم طراحی نموده است، اما با این حال پوستر سیمرغ نشان جشنوارۀ سی و ششم نیز در عین سادگی مثال زدنیاش، نتوانست نظر بسیاری از منتقدان را به خود جلب نماید.
هویت بصری، یکی از مهمترین فاکتورها در طراحی پوسترهای جشنوارهای است، به طوری که نوعی پیوند دهندگی میان پوستر و جشنواره را شکل میدهد؛ چرا که هر دو لازم و ملزوم یکدیگر میباشند و صرفاً پوستر در جهت معرفی جشنواره تعریف نمیشود، بلکه بخشی از هویت و تاریخ جشنواره نیز به حساب میآید. به طوریکه با نگاه به پوسترهای ادوار مختلف یک جشنواره میتوان به یک وحدت بصری و خط فکری منسجم و مشخص و مرتبط با رویکرد جشنواره دست یافت. اما این امر به سبب فقدان مسائل بسیاری هم چون دارا نبودن رویکردی واحد و یا نبود گردانندگانی مشخص و ثابت، همواره جشنوارۀ فیلم فجر و بسیاری دیگر از جشنوارههای دولتی را با نوساناتی رو به رو کرده است. از این رو یک طراح به تنهایی قادر به رفع همۀ این نقصها و رسیدن به طرحی جامع و کامل نیست.
در این میان به سبب وسعت یافتن راههای ارتباطی و مطالعۀ تصویری آثار هنری مختلف در کمترین زمان ممکن، هر چند ایدهیابی با سرعت بیشتری انجام میپذیرد، اما خلاقیت کمتر از گذشته مورد توجه قرار میگیرد. چرا که ذهن هنرمند به مرور زمان به بانک عظیمی از تصاویر و ایده ها بدل میگردد که مشابه همهچیز را در خود دارد و هنرمند گاه بی آنکه خود بخواهد یا حتی بداند، از همان حساب بانکی برداشت می کند و اثری مشابه یا کپی از یک ایده را اجرا می نماید. از اینرو در جهان معاصر، خلاقیت بیش از پیش به گوهر نایابی بدل گشته که جای خالیاش در هنر معاصر ایران نیز به وضوح پیداست.
حال با همۀ این تعاریف شاید بتوان طور دیگری به پوستر بیست و ششمین جشنوارۀ فیلم فجر نگریست و طراح آن را کمتر نقد کرد، زیرا اگر چه نام او به پای پوستر جشنوارۀ فیلم فجر امسال نوشته شده اما یک جریان فرهنگی هنری عظیم و ریشهدار در شکلگیری چنین اثری دخیل بودهاند که هنرمند نیز گاه خواسته و گاه ناخواسته به آن تن داده است.