مجموعه پوسترهای بسیج

سازمان بسیج مستضعفین هر ساله به مناسبت هفته بسیج و پنجم آذر ماه، برنامه‌های متنوعی را در سراسر کشور تهیه و تدارک می‌بیند و در این بین با استفاده از تبلیغات محیطی، تلویزیونی و حتی مجازی می‌کوشد تا برای چند روز هم که شده، حال و هوای کشور و مردم را به سمت و سوی تفکر بسیجی سوق دهد. از جمله این تبلیغات، پوسترهای طراحی شده توسط هنرمندان اداره تجسمی معاونت فرهنگی بسیج است، که در آن با استفاده از سخنان رهبری در رابطه با فرهنگ بسیجی، به مضامینی چون بسیج، انقلابی‌گری، ظلم‌ستیزی، مبارزه با فساد، ایثار، پیشرفت، اقتدار جهانی و... پرداخته شده است.

هر چند تلاش این مجموعه، برای نمایش تفکر والای بسیجی و قدرت عمل آن در همۀ عرصه‌ها، قابل تآمل است، اما تکنیک نقاشی‌گونۀ آثار و زاویه دید هنرمندان در پرداختن به چنین مسئله مهمی، چندان هم‌گام با فضای امروز مخاطبان‌شان نیست و بیشتر به صفحاتی از کتاب‌های درسی دهه‌های شصت و هفتاد می ماند؛ روزگار پیام‌های مستقیم و اثرگذار! البته تمامی پوسترهای این مجموعه را نمی‌توان یکسان دید، چرا که در این میان ایده‌های جالب توجهی نیز وجود دارند، که به دلیل نوع تصویرپردازی‌ها و نگاه شعاری حاکم بر آن‌ها، چندان فرصتی برای بروز و ظهور نیافته‌اند. 

در این میان نباید از ذکر این نکته نیز غافل ماند که شاید انتخاب چنین زاویه‌ دید و تکنیکی، عمداً و به جهت ایجاد نوعی حس نوستالژیک بوده، اما با نگاهی به سایر پوسترهای مناسبتی هم‌چون مجموعه «جهاد ادامه دارد» و مقایسه آن با این آثار می‌توان به روشنی فهمید که مجموعه پوسترهای جهاد، به جهت تمرکز بر روی یک رنگ و ایجاد یک بافت مشخص به عنوان پس زمینه و استفاده مطلق از خطوط آبی رنگ خودکاری برای طراحی و انتقال موضوع، هم به لحاظ نوع بیان و هم از جهت تکنیک، در کنار انتقال مضامین مورد نظرشان، یک فضای نوستالژیک و خاطره‌ساز را نیز شکل داده‌اند. در واقع طراحان این مجموعه با نگاهی خلاق، فضایی را نیز به مخاطبان‌شان اختصاص داده‌اند، اما در پوسترهای بسیج با توجه به حجم رنگ‌ها، طرح‌ها و شعارها، جایی برای تفکر و تأمل مخاطب باقی نمی‌ماند!

مناسبت نگاری / آتلیه سه در چهار،خانه طراحان انقلاب اسلامی

اصلی ترین علت تمایز آثارگرافیکی از یکدیگر خلاقیت است. این مهم در آثاری که موضوع مشابه دارند بیشتر به چشم می آید. طراحی پوستر نیز از این امر مستثنا نیست. آتلیه ی سه در چهار و خانه طراحان انقلاب اسلامی پوسترهایی با موضوعات ملی و مذهبی تولید کرده اند که با آثار مشابه در این حوزه متفاوت است. در برخی از این پوسترها از ابیات یا مصرع هایی متناسب با موضوع به عنوان شعار استفاده شده. یکی دیگر از خصوصیات بصری این آثار خلوت بودن یا به اصطلاح مینیمال بودن پوستر هاست. در واقع هنرمند از عناصر بصری زیادی استفاده نکرده و با تصاویری اندک منظور پوستر را به مخاطب منتقل  کرده است. استفاده از عناصر بصری کم در یک قاب، به دلیل به وجود آوردن تمرکز بصری سرعت انتقال مفهوم را بالاتر می برد و این امر در پوستر که اصلی ترین کارکردش انتقال اطلاعات است، مهم می نماید.  

به نظر می رسد این دو مجموعه به خوبی توانسته اند مفاهیم مذهبی را در قالب پوسترهایی که اصول اصلی هنرهای تجسمی در آنها رعایت شده است، منتشر کنند و شائبه ی نشدنی بودن این مسئله را از بین ببرند.

پوسترهای استکبار ستیز

 

پوستر ها از نظر محتوایی انواع گوناگونی دارند مانند پوستر های تبلیغاتی، اطلاع رسان، هنری، سیاسی و... . اما در این میان پوستر هایی هستند که هدف های ارزشی و مبارزه علیه ظلم و استکبار و یا اعتراض به رویدادی خاص را دنبال می کنند. شاید بتوان گفت نقش این پوستر ها مانند کاریکاتور های سیاسی و ضد جنگ است، با این تفاوت که جنبه ی طنز در آن ها دیده نمی شود.

مرگ بر آمریکا/ سازمان سراج

مرگ بر آمریکا شعاری است که همیشه از دهان مردم ستم دیده، حق طلب و مبارز شنیده می شود. آمریکا نماد ظلم و استکبار جهانی و دشمن بسیاری از ملت هاست. فریاد مرگ بر آمریکا این بار با برگزاری جشنواره ی جایزه بزرگ مرگ بر آمریکا از زبان هنرمندان به گوش می رسد. این جشنواره در دو بخش اصلی و جانبی برگزار شده است که بخش اصلی و بین المللی آن شامل عکس، پوستر و کاریکاتور و بخش جانبی شامل مستند، کلیپ، سرود، مقاله و وبلاگ است. موضوعات این جشنواره شامل "چرا مرگ بر آمریکا؟"، "چرا آمریکا غیر قابل اعتماد است؟"، "آمریکا و عهد شکنی"، "آمریکا و خود برتر بینی"، "آمریکا و حقوق بشر"، "آمریکا و ظلم"، "آمریکا و اسلام هراسی"، "آمریکا و دیکتاتوری"، "آمریکا در چنبره ی صهیونیسم جهانی" و ... است.

تصاویر این پست، منتخبی از بخش کاریکاتور دومین دوره ی این جشنواره و متعلق به هنرمندانی از کشور های مختلف است و به دلیل همین جهانی بودن، آثار هم از لحاظ تکنیک و هم از لحاظ بینش موضوعی و زاویه ی دید متفاوت هستند. هنرمندان با تکنیک های مختلف و استفاده از ابزار گوناگون توانسته اند با نکته بینی و زبانی کنایه آمیز موضوع را به مخاطب انتقال دهند و اعتراض خود را به سیاست های آمریکایی به صورت ملموس و هنرمندانه بیان کنند.
جشنواره ی مرگ بر آمریکا هر ساله مقارن با سیزده آبان و ایام استکبار ستیزی و به همت سازمان هنری رسانه ای اوج، خبر گذاری تسنیم، حزب الله سایبر، شبکه ی نصر تی وی، سازمان بشارت و سازمان فضای مجازی سراج برگزار می شود.

روی ما حساب کنید / اسنوا

رنگ ها نقش مهم و مثالی در زندگی ما دارند چنان که هر رنگ در جایی به نشانه ای تعبیر می‌شود؛ به همین نسبت نیز رنگ ها در تبلیغات اثر گذارند و در نگاه ما معنی می‌یابند.
برند ایرانی اسنوا که آن را با تولید محصولات لوازم خانگی می‌شناسیم، مدتی است که در تبلیغات محیطی خود بر دو رنگ آبی و سبز تکیه کرده است. آبی به رنگ آرامش و سبز به نشانه سرزندگی. این بازی غیر مستقیم با رنگ ها اتفاق خوبی است که خوشایند مخاطب است. مثلا وقتی در یک روز گرم تابستانی نگاه سریع و گذرایمان به یکی از بیلبوردهای اسنوا می‌افتد حسی خنک همچون باز کردن در یخچال به ما دست می‌دهد، که ناشی از رنگ سرد آبی است.
ارزش گذاری بر گرافیک تبلیغاتی و انتخاب شعار «روی ما حساب کنید» نشان دهنده تلاش خانواده بزرگ اسنوا برای جلب نگاه بی‌اعتماد مصرف کنندگان در استفاده از لوازم خانگی داخلی است. نقطه قوت تبلیغات محیطی اسنوا را باید در انتخاب جمله تبلیغاتی اثر گذار، بهره گیری درست از هم نشینی رنگ ها و استفاده از عکس ها و تصاویر ساده و صریح یافت، به طوریکه در ترکیب نهایی با ساخت یک کلیت منسجم قادرند پیام مورد نظر خود را در لحظه منتقل نمایند و این مسیری مهم در جهت دیده شدن محصولات وطنی است.
به این ترتیب می توان امید داشت تا اسنوا و سایر برندهای ایرانی موفق با تبلیغات صحیح و اعتمادسازی در راستای اعتلای تولید ملی نوآورانه و دانش‌بنیان، گوی سبقت را حتی از نمونه های خارجی مشابه نیز بربایند.