پوستر سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر

پوستر سی و ششمین دورۀ جشنواره جهانی فیلم فجر با طرحی از علی خورشیدپور در روز ۲۷ بهمن‌ماه سال ۹۶ رونمایی شد. این پوستر اگر چه به لحاظ بصری در ادامۀ نگاه فرهنگی هویتی  پوسترهای دو دورۀ گذشته جشنواره جهانی فیلم فجر است و طراح از یک عکس سیاه و سفید و کلاسیک استفاده نموده، اما عکس انتخاب شده برای پوستر امسال نه عکسی از یک اثر سینمایی، بلکه عکسی متعلق به دورۀ قاجار است، که این امر به نوعی با جمله نقش بسته بر پوستر با عنوان «در آستانه ۱۲۰ سالگی سینمای ایران» ارتباطی مفهومی دارد. چرا که دوربین فیلمبرداری از دورۀ مظفرالدین‌شاه قاجار به ایران وارد شد و همین امر آغازگر فصل تازه‌ای از هنر با نام سینما، در ایران گردید. 

پوستر امسال جشنواره عکسی از دو کودک قاجاری است که با حالتی جدی و تاحدی رسمی با البسه‌ای نو و فرنگی‌مآب چشم در چشم دوربین دوخته‌ و مؤدبانه ایستاده‌اند تا این‌گونه به استقبال میهمانان داخلی و خارجی سی و ششمین دوره جشنواره جهانی فیلم فجر بروند. گفتنی است جشنواره امسال، از ۳۰ فروردین تا ۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۱۹ تا ۲۷ آوریل ۲۰۱۷) به دبیری سید رضا میرکریمی در تهران برگزار می‌گردد.

معرفی کتاب عکاسی مستند/علی اکبر شیر ژیان

«عکاسی مستند ثبت مردم در محیط طبیعی آنان توسط دوربین عکاسی است. بر اساس تاریخ عکاسی مستند اجتماعی، این رشته گونه انتقادی از عکاسی است که روی زندگی فردی و اجتماعی مردم متمرکز باشد و هدف آن بالابردن آگاهی فکری آنان نسبت به خود و محیط شان است. در حقیقت عکاسی مستند اجتماعی، مردم و اثرات آنان روی همدیگر و ارتباط آنان با واقعیت را بررسی می‌کند بنابراین نمی‌توان فقط به ظاهر آن بسنده کرد و هر عکس که در آن صحنه واقعی یا انسان دیده می شود را مستند شمرد،...».
کتاب عکاسی مستند نوشته علی اکبر شیر ژیان یک کتاب تالیفی آموزشی است که علاوه بر شرح و تحلیل و نقد عکاسی مستند ایران و جهان به خواننده خود چگونه عکس مستند گرفتن را نیز آموزش می‌دهد. در کتاب به شرح و تعریف و بیان تفاوت‌های تک عکس و مجموعه عکس می‌پردازد. او عکاسی مستند را به سه گروه عکاسی مستند به عکس مستند هنری، ژورنالیستی و عکاسی مستند تاریخی طبقه بندی و تعریف می‌کند و پرسش‌هایی راجع به هریک از الفبای تصویر مانند رنگ، نور، زاویه، زمان و مکان، ترکیب بندی و ... مطرح می کند تا چگونگی تحلیل عکاسی مستند را به خواننده آموزش دهد.
 بخش اول کتاب به پاسخ پرسش هایی مانند آموزش چطور سبک و یا استایل شخصی در عکاسی بوجود بیاوریم؟ روش ارائه مجموعه عکس، نوشتن پروپوزال برای پروژه های عکاسی مستند، بیانیه هنرمند، چگونه از پروژه خود پورتفولیو تهیه کنیم؟، معرفی چند ورک شاپ و مستر کلاس بین المللی عکاسی مستند، جدول فستیوال های بین المللی عکاسی در جهان پاسخ داده می شود.
بخش دوم به تحلیل و نقد عکاسی مستند در ایران و جهان و انواع آن پرداخته شده است.
علی اکبر شیر ژیان آموزش عکاسی را در سال 1381 در خانه عکاسان ایران دیده است و در سال 1388 عکاس منتخب زیر سی سال بنیاد ورلد پرس فوتو شناخته شده است. او نمایشگاهها و جوایز زیادی در کارنامه خود دارد و در ایران و ترکیه به آموزش عکاسی مشغول است.
کتاب عکاسی مستند توسط نشر شورآفرین منتشر شده است.

 

دهم ماه/ سعید کیایی

عکس‌های سعید کیایی در قالب کتاب دهم ماه تصاویری است از اجتماع زنانه در قالب هیئت های هفتگی، ماهانه و مراسم عزاداری ایام محرم و صفر است. رویکرد عکاس به چنین اجتماعی صرفاً عکاسی مستند نیست،­­­ بلکه رویکردی پژوهشی است به زندگی روزمره زنان ایرانی (تهرانی)با تاکید بر تحلیل شکل و سازو کار حضور آنها در مراسم ها و نشست‌های مذهبی و روضه خوانی است.

محدودیت عکاس هم به لحاظ جنسیت هم به لحاظ زمانی برای حضور در جمع‌های اختصاصی بانوان سبب تاثیرات کیفی و کمی در مجموعه عکس‌های وی شده است.

در مقدمه کتاب با تحلیلی جامعه شناختی از چنین جمع‌های زنانه صحبت شده است. از نظر نویسنده مداحی زنان و چنین مجالسی متاثر از مجالس مردانه است و زنها هنوز به روایتی زنانه و لطیف از عاشورا دست نیافته اند و چه بسا ذکر مصیبت‌های زنان کربلا نیز روایت مردان است از این واقعه. روایت مردانه همچنان بر این عکس‌ها حاکم است زیرا عکاس این مجموعه (سعید کیایی) از دیدگاه و با محدویت هایی که ذکر شد روایت ناقص اما ارزشمندی را ثبت کرده‌اند. ارزش این مجموعه به این دلیل است که شاید اولین و تنها ترین تلاش برای شکل‌گیری مجموعه جدی عکس با این موضوع باشد.

 تصویری که از زنان ایرانی در قالب عکس، نقاشی و ... دیده ایم بسیار متفاوت از واقعیت است و یا بخش کوچکی از زندگی این جمعیت است.

تصاویری زنان مذهبی که اکثریت زنان ایرانی را  تشکیل می‌دهند، غالباً از فضای ساده زندگی نسلی از مادران فداکار شهداست و خوب میدانیم این همه ی پتانسیل تصویری زنان ایرانی نیست. زنانی که بواسطه ویژگی های اختصاصیشان برای دوربین‌های عکاسان سوژه های پر رمز و راز و جذابی هستند.

کیایی همراه با هر تصویر جملات توصیفی(کپشن) نیز درج کرده است که برای توصیف عکس‌ها و دادن اطلاعات بیشتر از این مجالس به مخاطب کمک می‌کند. این توضیحات بار بخش تصویری اتفاقاتی که تصویر نشده‌اند را به دوش می‌کشند.

فراخوان جشنواره بین المللی فیلم و عکس مسیر عشق

نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم و عکس "مسیر عشق" در تاریخ یکم تا پنجم آبان ماه سال ۱۳۹۶ به صورت همزمان در شهرهای مشهد و کربلا برگزار می‌شود.
راهپیمایی عظیم ایام اربعین سالار شهیدان در کشور عراق و مشابه آن در ابعاد دیگر در روزهای شهادت علی‌بن موسی‌الرضا (ع) در ایران، گردهمایی شگرف و بی‌‌همتایی از محبان اهل بیت (ع) است که با توجه به هجمه‌های صهیونیسم بین‌المللی و به تبع آن وقوع فجایع عمیق انسانی در قالب توطئه‌ی اسلام‌هراسی، چهره‌ای حقیقی از اسلام اصیل را متجلی ساخته‌است. نادیده گرفتن این رویداد حماسی و سکوت عامدانه برخی رسانه‌های بین‌المللی، وظیفه‌ی هنرمندان ایران‌زمین و سایر نقاط جهان را برای معرفی این حرکت بی‌نظیر و ترویج فرهنگ شیعی، با بهره‌گیری از آفرینش‌های هنری و تولید آثار ارزشمند دوچندان می‌نماید. موضوعات نخستین جشنواره فیلم و عکس مسیر عشق، تبیین ابعاد سیاسی، مذهبی، اجتماعی و حماسی راهپیمایی ایام اربعین حسینی و شهادت امام رضا (ع) از طریق تولید آثار هنری و نیز نهادینه‌سازی صحیح راهپیمایی اربعین به‌دور از هرگونه خرافه و انحرافات احتمالی می‌باشد.
این جشنواره در دو بخش ملی و بین‌المللی در قالب فیلم و عکس برگزار می‌شود. جشنواره پذیرای آثار فیلم‌های سینمایی، داستانی بلند و کوتاه، مستند کوتاه، نیمه‌بلند و بلند، نماهنگ، پویانمایی، مجموعه‌های تلویزیونی و فیلمنامه‌هایی که با موضوعات جشنواره منطبق باشند می‌باشد. همچنین کلیه‌ی عکس‌هایی که منحصرا با موضوع پیاده‌روی اربعین حسینی و راهپیمایی ایام شهادت حضرت علی‌بن موسی‌الرضا (ع) باشند می‌توانند در دو بخش حرفه‌ای و مردمی شرکت کنند. علاقمندان به شرکت در بخش عکس‌های مردمی می‌توانند طبق مقررات اعلام شده با ذکر مشخصات فردی، عکس‌های خود را تنها از طریق کانال تلگرامی @fest_admin ارسال و یا با مراجعه به سایت جشنواره و تکمیل فرم ثبت نام تصاویر خود را بر روی سایت بارگذاری نمایند.
آخرین مهلت ارسال آثار به دبیرخانه جشنواره ۱۵ شهریور ۱۳۹۶ می‌باشد. علاقه‌مندان می‌توانند جهت تکمیل اطلاعات پیرامون مقررات ارسال آثار به آدرس الکترونیکی www.masieeshgh.com و یا کانال تلگرام https://t.me/masireeshgh40 مراجعه نمایند.

برقع آبی / فابیان مویر

دنیای غرب همواره با حجاب به عنوان یکی از نمادهای بارز جهان اسلام مخالف بوده و هست. از این‌رو سال‌های متمادی است که بسیاری از کشورهای غربی با وضع قوانینی محدود کننده‌ به دنبال نمود کمتر حجاب در کشورهای متمدنشان هستند تا بدین صورت از رسوخ اعتقادات اسلامی به کشورهایشان جلوگیری کنند. در همین راستا در سال ۲۰۱۴، تونی ابوت نخست‌وزیر استرالیا، طی سخنرانی در پارلمان این کشور علیه پوشیدن پوشیه (برقع) در اماکن عمومی اظهار نظر کرد، و همین امر سبب شد تا فابیان مویر، عکاس استرالیایی، با آنچه که در نگاه او اسلام‌ستیزی و هراس از مهاجران بود، مقابله کند.

او با دوربین خود ۱۶۰۰ کیلومتر در استرالیا سفر کرد و از یک زن که برقع آبی (پوشش زنان افغانی) بر تن داشت در مقابل دیدنی‌ترین مناظر طبیعی استرالیا عکس گرفت. فابیان مویر با این کار به دنبال نشان دادن این نکته بود که برقع و محیط زیست استرالیا می‌توانند هر دو مکمل یک‌دیگر باشند. پس از آن مویر در بخش دوم پروژه خود، این بار زن برقع پوش را در فضاهای شهری قرار داد. تصویر اصلی این پروژه، نشانگر یک زن با برقع آبی بود که در یک فروشگاه مقابل بطری‌های شیر ایستاده است. به گفته مویر تضاد رنگ آبی لباس زن و رنگ سفید بطری‌های شیر، اشاره‌ای به تضاد و ناسازگاری فرهنگ‌های مختلف در جوامع امروزی است. 

گفتنی است مجموعه نخست فابیان مویر با موضوع حجاب زنان مهاجر «برقع آبی در کشور آفتاب سوخته» است و مجموعه دوم این پروژۀ عکاسی نیز «برقع مدنی» (شهری) نام دارد؛ در این آثار هنرمند سعی کرده تا حجاب را از منظری جدید به مخاطبان غربی خود نشان دهد، و تا حدی تصویر جعلی را که رسانه‌های غربی- صهیونیستی سال‌ها به عنوان زن مسلمان به مخاطبان خود ارائه داده‌اند را از بین ببرد.

انیمیشن فوتو / مریم خلیل زاده

استفاده از عناصر تصویری و موضوعات قدیمی و خاطره انگیز در انیمیشن که بیشتر در سال های اخیر رایج شده است و از هنرهای امروزی به شمار می رود، می تواند جذابیت خاصی برای مخاطب داشته باشد.
انیمیشن کوتاه فوتو (عکس)، ساخته ی مریم خلیل زاده، روایتگر تهران قدیم است با همه ی جزئیات آن از قبیل کوچه ها و خیابان ها، سینما ها، مغازه ها، لباس های مد روز، اتومبیل های قدیمی و... در پس زمینه ی این انیمیشن صدای موسیقی های قدیمی کوچه و خیابان و رادیو های آن دوره شنیده می شود و روند داستانی آن با قاب عکس هایی پیش می رود که یکی یکی متحرک می شوند و زنی روایت تصویری زندگی خود را نشان می دهد.  درون این قاب ها عکس هایی مربوط به صحنه های مختلف از زندگی روزمره ی تهران قدیم است و تصاویر بر اساس عکس های واقعی اما با رنگ و بوی تصویر سازی و کاریکاتور خلق شده اند. 
مریم خلیل زاده هنرمند انیماتور و دارای مدرک کارشناسی ارشد انیمیشن از دانشگاه هنر است و تا کنون فیلم های کوتاه بسیاری را تولید کرده که آخرین فیلم وی نیز در جشنواره فیلم کوتاه تهران جایزه ی بهترین متحرک سازی را دریافت کرده است.

نمایشگاه تهران در قاب کاشی

دوره قاجار یکی از دوره های مهم و تأثیرگذار در تاریخ ایران محسوب می شود که به دلیل زیاد شدن مراودات فرهنگی/سیاسی با غرب، تحولات عظیم و شاید نه چندان خوشایندی در معماری ایران رخ داد. هنر کاشی کاری و تزیینات بنا هم به نوعی دستخوش الگوپذیری و تقلید از غرب شد. از کاشی به عنوان عنصری تزیینی (نقش‌های منعکس شده روی آن در این  دوره)، می توان به عنوان سندی برای اثبات این ادعا استفاده کرد. در کاشی کاری این دوره با الهام از کارت پستال ها و تمبرها و موضوعات نوظهوری همچون؛ مناظر طبیعی و پرندگان، انسان با لباس اروپایی، تاج، گل لندنی و ..._که همگی سوغات فرنگ بودند_شاهد طرح ها و تزییناتی متفاوت هستیم. این تأثیرپذیری با ورود رنگ های جدیدی همچون قرمز و ارغوانی در این هنر، به اوج خود رسید.

در همین راستا دو تن از هنرمندان کشور به نام های همایون عبدالرحیمی و فاطمه مجدنیا، حاصل ۵ سال فعالیت تحقیقاتی خود بر روی هنر کاشی کاری دوره قاجار را در قالب حدود ۲۰۰ قطعه عکس به نمایش گذاشتند. در این نمایشگاه که در خانه هنرمندان تهران و از ۱۸ تا ۲۴ آبان ماه سال جاری برگزار شد، عکس هایی از قطعات کاشی های به جامانده از بناهای این دوره به نمایش درآمدند که بیانگر نقوش، مضامین و سیر تحول هنر کاشی کاری در این دوره است. چیدمان عکس ها و نورپردازی محل برگزاری نمایشگاه از نقاط قوت و شاید وجه تمایز آن باشد. به گونه ای که  می توان نحوه قرارگیری و ابعاد عکس ها را تعمدی هنرمندانه برای تداعی هرچه بیشتر دیواری با کاشی کاری های رنگی و سنتی به شمار آورد.