نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «قلم زنی» ثبت شده است

فلز، سنگ و هویت مشترک

تاریخ نشر : سه شنبه / ۲۶ بهمن ۱۳۹۵

انگشتر، جزء معدود اشیای تزیینی است که در اسلام، به استفاده از آن توصیه‌شده و فضیلت‌های فراوانی برای استفاده از انگشتر با سنگ‌های عقیق یمنی، فیروزه و دُر نجف در دست راست، برشمرده شده است. پس از اسلام و با محدود شدن استفاده از ظروف فلزی برای خوردن و آشامیدن، هنرمندان فلزکار، بیش‌ازپیش هنر خود را بر روی این شی گرانبها متمرکز کردند.
در کشورهای اسلامی ساخت رکاب‌های پرکار، برای این سنگ‌های گرانبها از جایگاه خاصی برخوردار است و هنرمندانی در این رشته وجود دارند که هنر دست آن‌ها با بهایی بسیار بیش از ارزش مادی انگشتر خرید و فروش می‌شود. در ساخت رکاب انگشتر از تکنیک‌های مختلف فلزکاری، مانند قلم‌زنی، حکاکی روی فلز و کنده‌کاری استفاده می‌شود. مجموعه ی حدید یکی از گروه های هنری است که  در این زمینه درحال فعالیت است و انگشترهای فراوانی با تطبیق کم نظیر سنگ و فلز طراحی و ساخته است.این گروه در ساخت انگشترهای خود به صورت خاص از هنر قلم زنی بهره برده است.
 هنر قلم‌زنی عبارت است از تزیین و کندن نقوش بر روی اشیای فلزی به‌ویژه مس، طلا، نقره، برنج. برای قلم‌زنی ابتدا انگشتر موردنظر را که معمولاً از جنس نقره یا طلا است از محلول قیر و گچ پر می‌کنند تا سروصدای قلم کمتر به گوش برسد و همچنین مانع از سوراخ شدن ظرف در حین کار شود. سپس نقش موردنظر را روی رکاب رسم کرده و قلم مناسب را انتخاب و روی سطح قرار می‌دهند و با چکش بر انتهای قلم می‌کوبند تا شیارها و نقش‌ها با تغییر شدت ضربه روی ظرف ایجاد شوند.پس از ایجاد نقش‌ها و جدا کردن قیر، برای ایجاد نمای سیاه‌قلم روی شیارها گرده زغال می‌ریزند و روی ظرف را با روغن جلای سیاه می‌پوشانند. به‌این‌ترتیب نقش‌های قلم‌زده شده به شکل خط‌هایی تیره و مشخص دیده می‌شود.
طرح‌های مورداستفاده در قلم‌زنی از تنوع بالایی برخوردارند؛ گاه هنرمند از طرح‌های پیچان گیاهی و یا طرح‌های اسلیمی استفاده می‌کند و گاه از حروف، کلمات اذکار و اسامی ائمه صلوات‌الله‌علیه به شکلی خلاق و نو بهره می‌برد. توجه به جایگاه سفارش‌دهنده یا خریدار در انتخاب طرح اهمیت دارد. بسیاری از انگشترها با رکابی ساده و کمترین میزان قلم‌زنی، تمرکز بیشتر را بر روی سنگ قرار می‌دهند که این نوع از انگشترها، بین جوانان محبوبیت بیشتری دارند. تعدادی از انگشترها نیز با رکاب بسیار پرکار و ظریف، نه‌تنها هنر دست سازنده‌ی خود را نشان می‌دهد بلکه جایگاه و سلیقه‌ی خریدار را نیز مشخص می‌کند.هنرمند قلم‌زن با تطبیق نقش و طرح با سنگ موردنظر (بخصوص زمانی که خود سنگ نیز حکاکی شده باشد.) سعی می‌کند فاصله‌ی این دو جنس متفاوت را کم کند و چنان فلز رکاب را با سنگ هماهنگ می‌کند که انگشتر به‌صورت یک کل واحد و چشم‌نواز به نظر می‌آید. گویی از ابتدا رکاب و سنگ برهم نشسته بودند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ بهمن ۹۵ ، ۱۲:۳۸
مینا مختارزاده

فلز جواهرنشان / نیما ساعی

تاریخ نشر : جمعه / ۲۶ آذر ۱۳۹۵

"هنگامی که از یک هنرمند خرید می‌کنید، شما بیشتر از یک کالا را خریداری می‌کنید؛ شما در حال خرید صدها ساعت آزمون‌و‌خطا هستید. شما در حال خرید سال‌هایی سرشار از ناامیدی‌ها و شادی‌های ناب هستید. شما در حال خرید فقط یک‌چیز نیستید؛ شما در حال خرید یک قطعه از یک قلب، یک قطعه کوچک از زندگی انسان دیگری هستید!" این دل‌نوشته، برگرفته از صفحه شخصی هنرمند جوانی است اهل اصفهان. هنرمندی که زمانی شیفته آثار قلم‌زنی دایی‌اش می‌شود و پس از مدتی تصمیم می‌گیرد به صورت جدی به این هنر فکر کند. علاقه مندی او به این هنر زمینه‌ای شد تا او در سال ۱۳۸۴ مشغول تحصیل این رشته در دانشگاه شود. این مهم سبب شد تا او علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تجربی، در فضای علمی دانشگاه نیز وجوه دیگری از هنر قلم‌زنی که تا آن زمان برای او پنهان بود آشکار شود.
یکی از ویژگی‌های شخصیتی نیما ساعی، روحیه‌ی خلاق و تنوع طلب است که او را در خلق ترکیب‌بندی‌های بی‌بدیل یاری رسانده است. بهره‌مندی از چنین روحیه‌ای ایده‌ی تلفیق دو هنر اصیل یعنی قلم‌زنی و جواهرسازی را در ذهن او ایجاد کرد. او دقیق‌بودن در کار و تمیز کار‌کردن را رکن اصلی این هنر دانسته و کارِ نقوش به صورت واقعی و روی اسلوب مانند آناتومی انسان و نقوش اسلیمی را فرعی بر این اصل در نظر می‌گیرد. او به شیوه‌ای هنرمندانه فلز را بستر و زمینه‌ای می‌کند برای نشاندن و سوار‌کردن جواهر بر آن؛ تا مانندی باشد از ارزشمندی و جلوه مروارید در صدف.
نیما ساعی، جز معدود هنرمندانی است که آثارش علی رقم کمیت چشم گیر، کیفیت را نیز حفظ کرده و همچنین گرفتار تکرر طرح و نقش نشده است. بخشی از این آثار فاخر در کتاب مصور "عروج هنر ایران"  آورده شده که خود دلیلی است بر اثبات این مدعا که هنر صنایع دستی اصفهان نماینده‌ی حقی است از هنر این مرز و بوم!

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۵ ، ۰۴:۱۴
محدثه آهنی امینه

زیورآلات ایرانی / گروه جانان

تاریخ نشر : دوشنبه / ۱۹ مرداد ۱۳۹۴

هنر قلم‌زنی ، به عنوان یک هنر کهن ایرانی، کمتر در دستان هنرمندان جوان  به کار گرفته می‌شود و با توجه به پرزحمت بودن آن، آثار تولید شده با این تکنیک، در حد انگشتر و دیگر زیورآلات سنتی باقی‌مانده است.
در مطالب گذشته، هنرمندانی که با رویکرد هنرهای سنتی و ایرانی دست به خلق آثار هنری می‌زنند، معرفی شدند. یکی دیگر از این گروه‌های هنری، گروه جانان است که هنرمندان آن اصرار دارند، هنرشان نمایانگر فرهنگ بومی و ملی‌شان باشد. گروه هنری جانان، باهدف استفاده از هنرهای سنتی در قالب و طرح‌های نو، توسط  مهسا امساکی فارغ‌التحصیل رشته‌ی مجسمه سازی و مریم واعظ  فارغ‌التحصیل رشته‌ی طراحی صنعتی، تأسیس‌شده است.استفاده از قلم‌زنی به عنوان یک هنر ایرانی و تلفیق با میناکاری و سنگ‌های رنگارنگ، دست‌ساخته‌های این گروه را خاص و متنوع کرده. علاوه بر این، هنرمندان  خلاق این گروه از فرمهای ایرانی  نیز در آثار کم‌نظیر خود، خوب بهره برده‌اند.
یکی از نکات شاخص این گروه که در طراحی گوشواره‌های آن خودنمایی می‌کند، نگاهی متفاوت به این محصولات است. جابه‌جایی گوشواره و قسمت پشت آن، باهم و طراحی تلفیقی آن‌ها و طراحی گوشواره‌هایی که قابلیت تنوع و تغییر با توجه به سلیقه‌ی کاربر را دارند از خلاقیت‌های درخورتوجه این هنرمندان است. در کنار همه‌ی نکات مثبت تکنیکی و کیفیت بالای محصولات این گروه، احساسی که در مواجه با این آثار به انسان منتقل می‌شود، نشان از روح هنرمندانه‌ی این جوانان دارد که در کارهایشان تجلی پیداکرده است.
آثار این هنرمندان در نمایشگاه صنایع‌دستی امسال بسیار مورد توجه قرارگرفت و غرفه‌ی این گروه در کنار دیگر هنرمندان این مرزوبوم، از جذاب‌ترین قسمت‌های این نمایشگاه پرمخاطب بود.

۲ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰ ۱۹ مرداد ۹۴ ، ۱۰:۲۷
مینا مختارزاده

تصویر بازی چوگان در آثار هنری

تاریخ نشر : دوشنبه / ۱ دی ۱۳۹۳

بازی چوگان که از سرگرمی های شادی آفرین در میان ایرانیان بوده و هست، سابقۀ تاریخی کهنی دارد. توصیفات فردوسی از چوگان بازی پادشاهان باستانی در شاهنامه، خود شاهدی بر این موضوع است. این بازی به ویژه در مراسم نوروزی و جشنهای ملی جایگاه ویژه ای داشته است. خاطرات شیرین این بازی که به عنوان یکی از ورزش های باستانی یادآور رسوم پهلوانی و جوانمردیست، در آثار هنری ایرانیان به صورت نقش و نگار دیده می شود. در آثاری از قبیل نگارگری ها، ظروف قلم زنی و میناکاری، زیورآلات، پارچه های قلم کار، نقاشی های قهوه خانه ای و ... می توان ردپای این بازی را در پیوند میان هنر، ورزش و ادبیات، در فرهنگ ایرانی مشاهده کرد. 
بخشی از این تصاویر برگرفته از نشریه ی اجلاس بین المللی میراث فرهنگی ناملموس است که با موضوع چوگان در مهرماه سال 93در اصفهان برگزار شد.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۱ دی ۹۳ ، ۱۲:۱۲
مرضیه اصلانی
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود