گذری به نام سرو، به کام... / نوسازی اراضی عباس آباد

چنین طرحی در شهری با 300 روز آفتابی، که مردم آن در جست‌وجوی سایه و خنکی هستند، در قلب طبیعت چه می‌کند؟! حجم عمده‌‌ی این طرح در زیر زمین و با فرسایش حجم عظیمی از خاک برای ایجاد پارکینگ طبقاتی همراه است. به چه منطقی چنین پروژه‌ی ضد محیط زیستی، نام سرو به خود گرفته است؟
مشکل بسیاری از معماران امروزی این است که تصور درستی از موضوع پروژه، فضا، مقیاس انسانی و ماهیت مصالح ندارند. گویی معماری را یک حجم می‌دانند که ماکت یک صدم آن، هیچ فرقی با اجرا شده آن ندارد. چنین طرح‌هایی روی کاغذ، جدید و جالب به نظر می‌رسند؛ اما وقتی اجرا می‌شوند هیچ گونه جذابیت و اطلاعات درخوری در مقیاس واقعی نداشته و بر عملکرد ادراکی انسان منطبق نیستند.
زمانی که نام گذر سرو را می‌شنویم، تصور مسیری هدفمند با مقیاسی انسانی و مصالح خاکی که جوی آبی در میان آن حرکت می کند، به ذهن خطور می کند. مسیر دل پذیری که راه رسیدن به مقصد را به تجربه‌ای خوش آیند، تبدیل کند و باقی زمین را به گلکاری و فضای سبز وامی گذارد. تنها همین الگو و ایجاد تنوع در مسیر با انواع جلوه‌های عناصر پنج گانه، می‌تواند طرحی ایرانی و انسانی را با حداقل هزینه پدید آورد.
طراحی پارکینگ هم چیزی نیست که موضوع فرم پردازی باشد. برای پارکینگ عمومی‌ آنچه مهم است سرعت و سهولت دسترسی است. شهرداری می‌تواند به جای این همه هزینه ی برکندن زمین و تخلیه بتن در قلب طبیعت، به منظور احداث پارکینگی مکانیزه، سایت دیگری را برای این منظور درنظر بگیرد؛ اقدامی که با اطمینان، نتیجه اش چیزی جز نابودی محیط زیست نخواهد بود.

ساک‌هایی برای طبیعت دوستان / خانه علم دروازه غار

هر چند ۲۱ تیر - روز بدون کیسه پلاستیکی- امسال هم بی سر و صدا گذشت، اما ما نباید به سادگی از محیط زیست‌مان بگذریم. باید ترک کنیم، اعتیادمان را به استفاده از کیسه‌های پلاستیکی، لیوان‌های پلاستیکی، قاشق و چنگال پلاستیکی و... . کلاً این زندگی پلاستیکی را باید دور ریخت و جور دیگر باید زیست.

«خانه علم دروازه‌غار» در تهران، چند سالی است که به یکی از پیشگامان مهم و موثر در استفاده از ساک‌های نخی بدل شده است. ساک‌های دوست‌دار محیط زیست، معمولی نیستند، جادویی اند؛ چون ما را به هم وصل می‌کنند تا دست در دست هم دنیای‌مان را از هرچه آلودگی و سیاهی است پاک کنیم. طرح‌های رنگارنگ این ساک‌های نخی به دست کوچک اما پُر همت هنرمندانی نقش بسته که روزی آن‌ها را به نام کودکان کار یا خیابان می‌شناختیم. کوک به کوک‌ این ساک‌های زیبا نیز دست‌رنج مادران سرپرست خانوار می‌باشد. 

این ساک‌ها هرچند در ظاهر ساده‌اند، اما در واقع بسیار مهم و اثر گذارند؛ زیرا با تهیه و استفاده از این ساک‌ها، نه تنها به محیط زیست‌مان کمک می‌کنیم، بلکه با یک تیر چندین و چند نشان خیرخواهانه‌ی دیگر را نیز هدف قرار می‌دهیم، و یکی از حامیان زمین و زندگی می‌شویم.

نمایشگاه هنر مهندسی / سعید مشایخ فریدنی

دو دهه‌ای است، کارگاهی به نام "هنر مهندسی" در دانشگاه شهید بهشتی، فعالیت خود را آغاز کرده است؛ کارگاهی که در آن دانشجویان، به شیوه‌های متفاوت، مراحل مختلف طراحی و ساخت را از مراحل ساده تا مراتب بسیار پیچیده، تجربه می کنند. بدین ترتیب، برای نخستین بار در سطح دانشکده‌های معماری ایران، هنر طراحی با مهندسی ساخت، درهم می‌آمیزد.
سعید مشایخ فریدنی، استاد دانشکده معماری این دانشگاه، پایه‌گذار و بانی اصلی گسترش چنین کارگاهی بوده است. او کوشید مباحث علمی و کاربردی میان رشته‌ای را مطرح و هنر معماری را با علوم مرتبط با مهندسی سازه تلفیق کند. در کارگاه هنر مهندسی، فرآیند طراحی، از طرح ایده‌های اولیه، تا شکل‌گیری مدل‌های کوچک و سپس ساخت مدل‌های بزرگ، همواره به گونه‌ای شکل می گیرد که دانشجویان کل مراحل کار را برای ساخت و همچنین دشواری‌های برپایی نمایشگاه را از نزدیک تجربه می کنند. در روند ساخت این مدل های پیچیده، تماس مداوم با صنعتگران، تراشکاران و ... از جمله فعالیت‌های جنبی و ارزشمند کارگاه و فرصتی برای آشنایی دانشجویان با دشواری‌های تهیه، ساخت و سفارش در عرصه بازار ایران بوده است.
ذکر این نکته ضروری است که کارگاه هنر مهندسی، رویکردی جدی به اهداف معماری پایدار و مباحث معماری سبز دارد؛ بدین معنا که بهره گیری از سازه‌های سبک، کاستن از دورریزها، تلاش برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست در محیط کارگاه، بازیافت حداکثری مواد و امکان استفاده چندین باره از همه عناصر و ...، از جمله مهمترین آموزه‌های این کارگاه می باشد.

تی‌شرت‌های هدیه اصفهان / سِکوک

هیجان یک محصول فرهنگی زمانی دوچندان می‌شود که یک غیر ایرانی در کشورش تی‌شرتی بپوشد با فونت فارسی، فونتی که معرف لهجه‌ی یکی از شهرهایمان باشد یا تی‌شرتی با فرمی ایرانی اسلامی، سوغاتی کشورمان برای توریست‌ها شود.
سه هنرمند جوان با جدی گرفتن پروژه‌های دانشگاهی‌شان، توانستند محصولی طراحی کنند که معرف شهر محل تحصیلشان باشد؛ و این محصول را با نام تجاری سِکوک به تولید انبوه برسانند. طراحان این تی‌شرت‌ها خانم زهرا کشاورز و آقای پیام شیرانی، فارغ‌التحصیلان دانشگاه هنر اصفهان و خانم مریم واعظ، فارغ‌التحصیل طراحی صنعتی دانشگاه هنرهای زیبای تهران هستند که در دوران دانشجویی خود این پروژه را با هدف طراحی هدیه یا سوغاتی توریستی برای شهر اصفهان انجام دادند و آن را تبدیل به یک کار جدی و پرفروش کردند؛ که عامل موفقیت آن خلاقیت در تمام اجزایش است. نکته‌ی قوت این مجموعه، علاوه بر طرح‌های گرافیکی روی تی‌شرت‌ها، بسته‌بندی خاص و جذاب آن است که خوش‌فکر بودن طراحان آن را بیش‌ازپیش نشان می‌دهد.
خانم کشاورز درباره‌ی این پروژه می‌گوید: " این پروژه مطالعه‌ی گسترده‌ی بازار را داشته است و انتخاب محصول تی‌شرت به‌عنوان بستر این خلاقیت، حاصل همین مطالعات است. هدف ارائه محصولی به‌ عنوان هدیه بود که امکان همراه بودن را دارا باشد. خاصیت لباس ارائه شخصیت فرد است و هدف ما این بود، با تولید تی‌شرت‌هایی با طرح ایرانی کمک به ساخت شخصیت ایرانی کنیم."
مسئله‌ای که شاید کمی بیشتر می‌توان روی آن تأمل کرد، فرم کلی لباس‌هاست که تی‌شرت‌های آستین‌کوتاه معمول در بازار است. شاید اگر بر روی کلیت طرح لباس‌ها نیز کار شود، این مجموعه به یک مجموعه‌ی بی‌نظیر فرهنگی تبدیل گردد. هم‌اکنون این طراحان جوان به دنبال طراحی و تولید تی‌شرت‌های جدید این خانواده هستند که به‌زودی تولید و به بازار عرضه خواهد شد.

مدرسه طبیعت کاوی کنج / پارک علم و فناوری خراسان

مدرسه طبیعتِ کاوی کنج، به عنوان اولین مدرسه طبیعت ایران، در دی ماه ۱۳۹۳، توسط جمعی از فعالان محیط زیست، از جمله عبدالحسین وهاب زاده، کهنه کار محیط زیست ایران افتتاح شد. در حال حاضر، این مدرسه، در مرکز رشد منابع طبیعی و کشاورزی پارک علم و فناوری خراسان واقع در شهر مشهد، حدفاصل میدان جمهوری و میدان جهاد مستقر شده است.
مدرسه طبیعت، مزرعه ای کوچک در دل شهر است که محیطی برای تسهیل ارتباط میان کودکان با عناصر طبیعت را فراهم نموده است؛ فضایی برای یادگیری همه جانبه، در بستر طبیعت و مبتنی بر تجربه. این فضا به گونه ای طراحی شده که بتواند بستر مناسبی برای رشد سالم عاطفی، شناختی و ارزشی، رشد خلاقیت، توانایی حل مسئله و سایر استعداد های آن ها فراهم کند. شیوه ای که برای تحقق این مهم به کار گرفته می شود، مشاهده گری و تجربه حسی، عینی و مستقیم، بازی، هنر و تسهیل اجرای پروژه های متفاوت کودکان می باشد که آن در قالب کارگاه های مختلف، سفرهای یک یا چند روزه به طبیعت و دوره های مداوم فصلی محقق می شود.