وقف سنتی دیرینه در میان ایرانیان است که ارتباط تنگاتنگی با مصالح عمومی دارد.
درگذشته سندی که واقف امضا می‌کرد، با خط خوش و در برگه‌ای خاص تنظیم می‌شد. این سندها علاوه بر اهمیت حقوقی که همچنان دارند، جنبه هنری و فرهنگی نیز پیداکرده و به‌عنوان میراث تاریخی شناخته می‌شوند.
تنها موزه‌ای که به‌صورت خاص به موضوع وقف پرداخته است، موزه وقف بیرجند است که در سال ۱۳۸۲از سوی اداره اوقاف بیرجند در بزرگ‌ترین حسینیه و مدرسه تاریخی بیرجند به نام شوکتیه ( امام رضا (ع) ) افتتاح شد. این موزه به‌عنوان تنها موزه اختصاصی وقف در کشور است و وقف نامه‌های خطی قدیمی نوشته‌شده روی کاغذ، سنگ و پارچه با خط نستعلیق، قرآن‌های خطی قدیمی، عکس از اماکن مقدسه و مشاهیر بیرجند، سکه‌ها و دست‌نوشته‌های قدیمی در آن نگهداری می‌شود. سماورهای زغالی، اتوی زغالی، قهوه‌جوش، قلیان، تشت‌های بزرگ مسی، کاسه و بشقاب‌های قدیمی مربوط به دوره قاجار و صفویه و قرن نوزدهم میلادی از اشیاء وقفی این موزه است.
علاوه بر اشیا موجود در این موزه، بنای آن نیز دارای ارزش‌های تاریخی، هنری و فرهنگی است که موردتوجه بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد و ارتباط معنوی موزه با ساختمان حسینیه را نشان می‌دهد.
علیرضا
