بارها این جمله را شنیدهایم که ایدهها در فضا معلقاند و وقتی یکی از آنها به تور کسی میافتد، باید تمام تلاش خود را بکند که آن را از دست ندهد. پس حتی نباید از کنار ایدههای کوچک ساده گذشت. برای تحقق ایدهها، ما طراحان صنعتی نیاز به ارتباط مستمر با صنعت داریم. متأسفانه همیشه مشکل عدم شکلگیری ارتباط درست بین دانش دانشآموختگان رشتهی طراحی صنعتی و تولیدکنندگان محصول در کشور وجود داشت است. برای حل این مشکلی راههای مختلفی اندیشیده شد که یکی از مهمترین آنها ایجاد دفاتر ارتباط با صنعت در دانشگاهها با هدف شکل دادن درست این ارتباط بود. به دلایل مختلف این طرح چندان موفق نبود و نتوانست خلأ این بین را پر کند.
پیامد حل نشدن این مشکل نهتنها به طراحان بازمیگردد بلکه باعث تولید محصولاتی با ظاهر نامناسب و یا کیفیت پایین بخصوص در حوزه بستهبندی میشود و در بسیاری از مواقع کارفرمایان را نیز متضرر میکرد. در نهایت کالای تولید داخل از چرخه رقابت حذف و واردات کالاهای خارجی جایگزین آن میشود.
موسسه طراحان صنعتی شکوه ایرانیان که با مسابقه طراحی صنعتی آیدیران شناخته شدند در جهت حل این مشکل ،قدمی برداشته و ایده بان را راهاندازی کردند. ایده بان سعی دارد با معرفی کارشناسان طراح صنعتی به صورت تخصصی و کامل (شامل: تحصیلات، سوابق اجرایی و نمونه کارهای طراحی، ایدهها و روش کار و …) به کارفرمایان حاضر به همکاری در حوزه تولید، امکان انتخاب نفر تخصصی مورد نیاز را بدهد و همچنین امکان انتخاب طرح برگزیده را برای کارفرما از طریق نظرات متخصصین امر تأمین میکند.
ایده بان یک سلسله مسابقه طراحی محصول و خدمات است که با هدف ایجاد یک ارتباط مستمر و سازنده بین طراحان صنعتی و صاحبان صنایع داخلی تشکیلشده است. این طرح بر اساس برنامه حمایتی معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری به منظور ارتقاء کیفیت تولیدات داخلی و همچنین ترویج فرهنگ استفاده از طراحی اصولی صنعتی توسط صاحبان صنعت ارائهشده است.
در سایت ایده بان مهمترین محصول راهاندازی این سامانه را، ایجاد فرصتی دائمی برای جذب و معرفی طراحان خوشفکر و قوی در صنعت، صرف هزینه کمتر، دسترسی به طراحان بیشتر و زمان کوتاهتر برشمرده که خود یک قدم بزرگ در تأمین کمبود بزرگ صنعت کشور یعنی کمبود طراحی ملی است.
ایده بان در بیش از 20 شاخهی مختلف که شامل طراحی محصول، لوازم منزل، مبلمان، بسته بندی، روشنایی، وسایل نقلیه، طراحی شهری، ورزش و آموزش و سرگرمی، ایمنی و امنیت، لوازم اداری، پوشاک، ارتباطات و طراحی گرافیک میشود پروژه میپذیرد و تاکنون حدود 18 پروژه طراحی به مسابقه گذاشت شده و نتایج آن داوری شده است.
ضمن خوشحالی از این اتفاق و قدمی که در این جهت برداشتهشده است به نظر میرسد، نگاه به منافع طراحان تا حدی در این سامانه کم رنگ است و همانطور که در قسمت معرفی سایت هم آمده است هدف اصلی آن، ایجاد طراحی بومی و سرعت بخشی به چرخهی تولید داخلی است که در جای خود بسیار قابل تقدیر است و برای طراحان تازه کار و دانشجویان، عرصهی بسیار خوبی برای محک زدن خود و تجربهی واقعی طراحی برای تولید است. ولی برای طراحانی که چندین سال در این حوزه کارکردهاند و جایگاهی برای خود دارند نمیتواند جذابیتی داشته باشد و صاحبان صنایع از مهارت این طراحان محروم میشوند. مهمترین دلیل این اتفاق اختلاف زیاد قیمت گذاری پروژهها با نرخهای واقعی طراحی محصول در دنیای حرفهای و واگذاری حق مالکیت معنوی طرح به سازنده است.
با وجود انتقاداتی که به این روند وجود دارد ولی از ارزشمندی آن چیزی کم نمیکند و قطعاً در آینده با برطرف شدن نکاتی ازایندست، شاهد حضور بیشتر طراحان در ایده بان و موفقیت روزافزون آن خواهیم بود که به موفقیت در تولید محصولات داخلی با کیفیت منجر میشود.