نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

۵ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «خط کوفی» ثبت شده است

سومین همایش مشق صلوات

تاریخ نشر : يكشنبه / ۱۹ آذر ۱۳۹۶

زبان و به فراخور آن خط از بزرگترین اختراعاتِ بشر  محسوب می‌شود؛ که پس از گذشتِ هزاران سال، در کنار کارکردِ ارتباطی خود، به سبب ابعاد زیبایی‌شناسانه‌اش در قالب خوشنویسی وارد عرصۀ هنر‌ گردیده است. در این میان هنر خوشنویسی در نگاه مسلمانان هنر تجسم کلام وحی به حساب می‌آید، که همواره به عنوان یکی از والاترین هنرها مورد توجه بوده است.

سید حسین نصر، استاد علوم اسلامی دانشگاه جرج واشنگتن معتقد است، اسلام خطاطی را به عنوان یک هنر معرفی کرد و نخستین کسی که خط را ابداع کرد، به شهادت شیعه و سنی علی ابن طالب بود. در اصل خطاطی پاسخ جانِ مسلمان به تحولاتی بود که ریشه در قرآن و معنویت آن داشت.

از این‌رو به سبب نقش مهم خط و خوشنویسی در کتابت قرآن کریم، سومین همایش خوشنویسی «مشق صلوات» با حضور بیش از سیصد هنرمند، در روز سه شنبه 14 آذر ماه هم‌زمان با سالروز ولادت رسول اکرم (ص) و با هدف فرهنگ‌سازی و تأثیرگذاری بر جامعه، با بهره‌گیری از غنای معنایی و محتوایی ذکر صلوات و ایجاد بستر مناسب برای اندیشیدن و تعمق جامعه هنری کشور در ابعاد شخصیتی حضرت محمد (ص) و تبلور یافته‌های ایشان در قالب زبان هنر، در مرکز همایش های فرهنگی هنری بهاران برگزار گردید.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۹ آذر ۹۶ ، ۱۴:۱۳
زهرا اردکانی

پوستر های مذهبی / جعفر بهروان راد

تاریخ نشر : دوشنبه / ۱۶ فروردين ۱۳۹۵
طراحی پوستر با موضوعات مذهبی معمولا از قواعد خاصی پیروی می کند. سادگی، استفاده از عناصر بصری خاص، رنگ آمیزی با رنگ هایی که حس و حال معنوی به تصویر می دهند و ... .

در پوسترهایی که توسط جعفر بهروان راد با موضوعات مذهبی طراحی شده اند، از رنگ های تخت و بدون سایه پردازی و رنگ های آبی، فیروزه ای و نخودی استفاده شده. این رنگ ها در گنبد مساجد و کاشیکاری بناهای اسلامی به عنوان رنگ های معنوی و آسمانی مورد استفاده بوده اند.
فرم هایی که بهروان راد در پوسترهایش به کار برده است، فرم هایی ساده، منظم و بدون پیچیدگی است. وی بیشتر از نوشته هایی به خط کوفی بنایی و نستعلیق بهره گرفته و می توان گفت پوسترهایی معنوی، بدون تجمل و زینت اضافه طراحی کرده است.
جعفر بهروان راد، هنرمند گرافیست و تصویرساز و دانش آموخته ی رشته ی کامپیوتر است. وی فعالیت های هنری زیادی با موضوعات فرهنگی و مذهبی انجام داده و در نمایشگاه ها و مسابقات بسیاری نیز شرکت داشته است.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۶ فروردين ۹۵ ، ۰۲:۳۷
فاطمه سادات تهامی

مدرنیته در مساجد معاصر / مسجد Yesil Vadi ترکیه

تاریخ نشر : دوشنبه / ۱۸ آبان ۱۳۹۴

آیا می توان در شکل کلی بنای مسجد، تغییراتی را با حفظ عناصر کلیدی، مانند محراب، گنبد، مناره و... ایجاد و چهره ی جدیدی از مساجد شهری به انسان شهرنشین معرفی کرد؟!

طراحی باید مبتنی بر رویکردی باشد که اسماعیل سراج الدین در مقاله "دسته بندی رویکردهای تأثیرگذار در معماری معاصر کشورهای اسلامی" آن را با عنوان رویکرد نوگرا، مطرح می کند. در این رویکرد، تمام تلاش طراح، صرف طراحی برای زمان حال می شود و در حقیقت معمار می کوشد زبان معماری گذشته را (ضمن حفظ چارچوب هایی برای آن) برای پاسخ به نیازهای معاصر به کار برد. 

برای ملموس تر شدن موضوع در راستای ارائه ی این چهره جدید از مساجد، بر آن شدیم نمونه ای را در این زمینه معرفی کنیم و به دلیل نبود بنایی قابل توجه در ایران، به ناچار مسجدی را در شهر استانبول ترکیه به نام مسجد Yesil Vadi انتخاب کردیم.

طراحی این بنا، با توجه به جایگاه مسجد در بافت شهر عثمانی، با هدف جریان زندگی اجتماعی در شهر شکل گرفته، که به همین دلیل علاوه بر در نظرگرفتن فضای نمازخانه با ظرفیت 350 نمازگزار، کاربری های دیگری مانند اختصاص محلی برای مراسم تشییع جنازه، کتابخانه، سالن اجتماعات و ... با ماهیت اجتماعی، به فضای اصلی مسجد الصاق شده است.

بنای "یسیل ودی"، ضمن پای بندی بر اصول و عناصر هویتی مساجد عثمانی، با استفاده از فرم نیم کره ی از میان منقطع، به دلیل ایجاد تمایز بصری به لحاظ فرمی با بناهای مجاور شکاف ایجاد شده در سقف برای ورود نور و تعبیه شیارهای نورگیر که دورتادور بنا حلقه زده اند.رعایت سادگی در طراحی فضاها و خوانایی مسیر حرکت، و بسیاری از ترفندهای معمارانه دیگر سعی داشته تا از این طریق تعامل سازنده ای را میان سنت و مدرنیته ایجاد نماید اما این که به طور کلی تا چه اندازه در این امر موفق بوده است جای سوال دارد. اگر مناره از هم جواری بنای اصلی حذف می شد، باز هم کارکرد اصلی آن قابل درک بود؟ استفاده از رنگ طلایی، در بخش های حساسی از فضاهای مختلف مسجد، قابل تامل نیست؟ این ها سوالاتی هستند که شاید کاربران این بنای مذهبی، می توانند به درستی به آن ها پاسخ دهند.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۸ آبان ۹۴ ، ۲۱:۲۹
محدثه آهنی امینه

ذکر و زیور/ فهیمه‌ نوری‌ دهنوی

تاریخ نشر : سه شنبه / ۲۶ خرداد ۱۳۹۴

فهیمه نوری دهنوی طراح و سازنده زیورآلات متولد ۱۳۶۵ مدرک کارشناسی خود را در رشته صنایع‌دستی از دانشگاه‌هنر اصفهان و کارشناسی‌ارشد را از دانشگاه‌سوره گرفته است. نوری در حال حاضر مدرس دانشکده فردوس و الزهرای مشهد است. او در گفت‌وگوی کوتاهش با خط درباره مجموعه "ذکر و زیور" می گوید:

فکر اصلی ذکروزیور ازآنجایی آمد که بر روی نگین انگشتر بسیاری از بزرگان دین حداقل یک ذکر و دعای خاص به دلیل استحباب، خواص و اثرات آن دیده می‌شد.
مورد دیگری که موجب رغبت من در انجام این ایده شد؛ طی مطالعه میدانی دربازار طلا و جواهرات ایران کمبودی را احساس کردم. مسئله‌ای که من را ناراحت می‌کرد در حوزه زیورالات آیینی (من این اسم را برایش گذاشتم) طراحی و اجرای اذکار و ترکیب آن با اشکال بی‌گانه بود. نقص دیگر در زیورآلاتی که منقش به اذکار و ادعیه بود؛ مسئله محدودیت مکانی برای استفاده از آنها است.

فرم‌ها و قاب‌بندی، نقش‌ها و اسلیمی‌های دست‌ساخته‌هایم  الهام گرفته از اشیای تزیینی و زیورآلات دوران زند و افشار و بخصوص هنر سنتی و تذهیب دوران صفویه است.
در ابتدای کار با اذکار و ادعیه به جز استفاده از خط کوفی تصمیم گرفتم خط دیگری را هم تجربه کنم.پس از مدتی، در مطالعه ی تصویری که بر زیورآلات شیعی(دوران صفوی و...) داشتم، کاربرد زیاد خط ثلث را در آنها مشاهده کردم و احساس‌کردم که این خط در طراحی، هم از لحاظ بصری و هم از لحاظ تکنیکی هم‌نشینی بیشتری را با اذکار منتخب مجموعه ‌دارد .در این فرایند از آموزش‌ها و مشاوره‌های استاد مسعود‌نجابتی و محسن‌عبادی در جلسات اختصاصی بهره‌بردم. 
در طراحی ترکیب فرم و تایپوگرافی‌ها همیشه سعی داشتم به طرحی خلاقانه، از هم آمیزی فرم با نوشته به پیچش های بدیعی برسم. 
یکی از نگرانی‌هایم در روند طراحی، بحث حرمت اسماء در تماس با بدن بود که برای رفع این مشکل، در طراحی فرم کلی آویزها، پایه‌ای قرار دادم تا اسم با سطح بدن در فاصله‌ی کمی قراربگیرد.
به غیر ازگردن‌آویزهای "یاکافی" و "یاقاضی‌الحاجات" که به وسیله شرکت گل‌رز از جنس طلای زرد و سفید به تولید انبوه رسیده‌است. جنس عموم دست‌ساخته‌هایم از برنج و نقره است.

۳ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۶ خرداد ۹۴ ، ۱۳:۳۵
سارا شمعی

خط و فرم در کتیبه های مسجد جامع اردستان

تاریخ نشر : دوشنبه / ۱ دی ۱۳۹۳

در کتیبه­ های مسجد جامع اردستان می ­توان نکات جالبی را از نظر نحوۀ اجرا در آنها مشاهده کرد. این کتیبه­ ها که در آنها از ترکیب نقوش اسلیمی و خطوط ثلث و کوفی استفاده شده است، نقوش اسلیمی در پس زمینۀ خطوط به کار رفته­ اند. این نقوش در چند سطح مختلف از نظر برآمدگی قرار دارند و با بالا و پایین شدن شکل­ ها و زیر و رو رفتن آنها، سایه روشن­ هایی بر روی فرم ایجاد شده که سبب خواناتر شدن آنهاست. همچنین حکاکی­ های روی فرم­ ها و رنگ متفاوت برخی از آنها سبب تمایز بیشتر نقوش اسلیمی از خطوط شده است. در برخی کتیبه­ ها نیز طرح هندسی از چنان انتظامی برخوردار است که خطوط کوفی نیز به مانند بخشی از آن به نظر می­ آیند و طرح یکپارچه­ ای را ایجاد کرده­ اند.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۱ دی ۹۳ ، ۲۱:۲۶
مرضیه اصلانی
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود