نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

۷ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «عکاسی استیج» ثبت شده است

بررسی جایگاه زن در عکس‌های لالا ایسایدی

تاریخ نشر : جمعه / ۲۶ آذر ۱۳۹۵

لالا ایسایدی (Lalla A. Essaydi)، هنرمند مراکشیِ ساکن نیویورک است، که عمده شهرت خود را به واسطه عکاسی از زنان عرب در فضای صحنه آرایی شده به دست آورده است. هرچند اَسایدی به زعم خودش در جستجوی بازتاب خویش در آثارش می‌باشد، اما جنسیت او بیش از هر مسئله دیگری در کارش تأثیر گذار بوده است. به طوری که عکس‌های او همواره ترکیبی از خوشنویسی اسلامی همراه با نمایش پیکر زنان است، در واقع مسئله هویت زن عرب مسلمان، دغدغه اصلی ایسایدی به شمار می‌آید. به همین سبب نیز می‌کوشد تا از زاویه دید خود در مقام یک زن هنرمند لیبرال، مسلمان و سنت گرا به آن بپردازد و مخاطبانش را به مقاومت در برابر کلیشه‌ها دعوت نماید.  

ایسایدی به واسطه تجربایتش از زندگی در مراکش، پاریس، عربستان و ایالات متحده آمریکا، با نگاهی فمنیستی به زن می‌نگرد و تمرکزش در به چالش کشیدن سه مفهوم مهم مذهب، فرهنگ و جنسیت است. 

با توجه به تحصیلات ایسایدی در دو رشته نقاشی و عکاسی، او بهترین استفاده را از فضا کرده؛ به طوریکه زنان در عکس‌های او به واسطه فضایی که در آن قرار گرفته‌اند تعریف می شوند و خود دارای هیچ هویت مستقلی نیستند. در واقع فضا، البسه و خطوط شبه عربی که هم‌چون رسم حنا گذاری، سر تا پای زنان را پوشانده، وجود یک زن عرب مسلمان را شکل می‌دهند و همگی به نوعی استعاره‌ای از شخصیت منفعل زن در جامعه عربی-اسلامی هستند که بدین شکل زن را در خود محصور کرده‌اند. 

در عمدۀ عکس‌های او شخصیت‌های اصلی با آن چشمان سیاه سرمه ‌کشیده‌شان چنان به لنز دوربین خیره شده‌اند، که گویی در تلاش‌اند تا با نگاه خود حرف‌هایشان را به گوش مخاطبان غربی‌شان برسانند. هر چند این نگاه منجمد و سرد نسبت به شخصیت زن در جوامع اسلامی، مقرضانه و به دور از واقعیت است، اما نوع نگاه ایسایدی را می‌توان متأثر از زندگی در مراکش و به ویژه عربستان سعودی و مقایسه آن با فضای کشورهای غربی دانست. چرا که در کشور بسته و متحجری هم چون عربستان حقوق زن در ابتدایی‌ترین سطوح نیز نادیده گرفته می‌شود. 

با این حال مخاطبان آثار ایسایدی در برخورد با عکس‌های او مسلماً نگاه او را به کل جوامع اسلامی بسط می‌دهند و آن را صرف یک کشور یا یک فرهنگ خاص نمی‌بینند و مسبب آن را نیز مذهب و فرهنگ برآمده از آن به حساب می‌آورند. فضای آثار ایسایدی و نوع نگاه یک جانبه‌ او را می‌توان در آثار دیگر هنرمندان زن مسلمان ساکن در کشورهای اروپایی و به ویژه ایالات متحده نیز مشاهده کرد. 

حال سوال اصلی این‌جا است که چرا عده‌ای از هنرمندان زن رشد یافته در کشورهای اسلامی در برخورد با فضای فرهنگی و هنری غرب، در عوض تعمق در ریشه‌های فرهنگی – مذهبی خویش و پرورش آن‌ها در فضای جدید، مقهور جاذبه‌های فرهنگ غرب می‌شوند و با استفاده‌ی ابزاری و شبه روشنفکرانه از مذهب، فرهنگ و جنسیت خود، می‌کوشند تا بر موج هنری اسلام ستیزی در غرب سوار شوند و به این شکل خود را مطرح سازند؟

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۵ ، ۰۴:۱۶
زهرا اردکانی

عکاسی آتلیه ای به سبک محرم/هیئت هنر

تاریخ نشر : يكشنبه / ۲ آبان ۱۳۹۵

درک فضاها و اتفاقات دنیای بزرگترها برای کودکان متفاوت است. آن چیزی که در کودکی از اتفاقات غم انگیز یا شاد تجربه می کنیم حسی عمیق در نهادمان باقی می گذارد که سرمایه ی حسی و عقلی ما در آینده خواهد بود .

محرم و عزای سید الشهدا از آن دست خاطراتی است که در کودکی هر کدام از ما به گونه ای رقم خورده است و حال شاهد حب و ارادت خود به آیین عزای اباعبدالله هستیم.

هیئت محبین اهل بیت، متشکل از دانشجویان و دانش آموختگان هنر، چند سالی است که تجربه ی حضور در هیئت را برای کودکان ثبت می کند. 

عکاسخانه کودک از سال ۱۳۸۹ به همت جمعی از دانشجویان رشته های عکاسی و گرافیک برپا شد. در طول ده شب مراسم عزاداری هیئت، در دکوری براساس محتوایی برگرفته از روایات و قصه های کربلا، عکاسی از کودکان انجام شده و پس از ادیت و چاپ در شبهای پایانی، عکس ها توزیع می شود. از ابتدای کار عکاسخانه تا به محرم امسال، بیش از ۵۰۰ فریم عکس به عزاداران کوچک هدیه شده است. 

به امید اینکه این تصاویر در کنار دیگر عکسهای آتلیه ای کودکان قرار گرفته و یادآور خاطره شیرینی باشد که در بزرگسالی ذخیره حب به اهل بیت علیه السلام شود.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ آبان ۹۵ ، ۱۷:۰۲
مهدیه اصلانی

ستاره‌های سوخته/فاطمه عرفانیان

تاریخ نشر : سه شنبه / ۲۵ خرداد ۱۳۹۵

کاش ما یاد می‌گرفتیم یک تخصص را عمیق بیاموزیم و بعد در ساحت آن به عرض اندام بپردازیم. متاسفانه معنای هنر و گرفتن تخصص در آن‌ برای ما در حد گذراندن یک دوره شش ماهه کفایت می‌کند! از دید ما نقاشی، عکاسی و گرافیک مانند دیگر رشته‌های هنرهای صنایع دستی مثل گلدوزی، روبان دوزی، ملیله دوزی و .. نیاز به یک مهارت و الگوی اولیه دارد و البته از آنجا که هنر نزد ما ایرانیان است و بس، به بسط و گسترش آن از طریق معلومات و فضائل شخصی‌مان می‌پردازیم. این نگاه شاید در نزد عوام و از دریچه ساده‌انگاریشان به مسائل قابل قبول باشد ولی برای ما که این رشته‌ها را در حد آکادمیک می‌شناسیم و یا در آن تحصیل کرده‌ایم قدری دشوار است پا در کفش دیگران کردن، البته بدون تخصص!
نمیدانم چرا ما ایرانی‌ها که قورمه سبزی را با آن طمطراق و اصول خاصش می‌پزیم تا این اندازه به عکاسی فست فودی علاقه پیدا کرده‌ایم؟ آیا ذائقه ما عوض شده یا تنبل شده‌ایم و یا شاید خدایی نکرده از بس کپی پیست کرده‌ایم دچار این عارضه شده‌ایم؟
ستاره‌های خاموش مثنوی بلند مجموعه عکسی است که ماه گذشته در هفته هنرانقلابی در گالری خانه عکاسان به نمایش درآمد و اواخر اردیبهشت در نشست هم‌اندیشی عکاسان متعهد از آن تقدیر به عمل آمد. این مجموعه به جنایات آمریکا از ابتدا تا کنون می‌پردازد. هنرمند داستان این پرچم را چنین توصیف کرده که در پس پنجاه ستاره روی پرچم آمریکا که نشان پنجاه ایالت و جزء افتخارات آن به شمار می‌آید، جنایتی نهفته است. گاهی زدن خیلی حرف‌های درست در قالب نادرست شنونده را کسل می‌کند. این عکس با هوشمندی می‌توانست در یک فریم و نه پنجاه فریم خلاصه شود. بنظرم تایپ آن همه توضیح و کپشن، مثنوی هفتاد منی است که مخاطب را خسته می‌کند، آن‌هم مخاطبی که موضوع را خوب می‌شناسد. عرفانیان در صحنه چیدمان شده‌اش که پرچم آمریکا در ابعاد نسبتا بزرگی چاپ شده از افراد خواسته است تا ستاره‌های روی پرچم را بردارند و نوشته‌ی پشت آن را به ما نشان دهند. هر عکس در دو فریم لحظه برداشت و لحظه نمایش ستاره عکاسی شده است. اشکال این استیج در بیش از حد به کار بردن کلمات هم در پرچم به عنوان پس‌زمینه هم در ستاره‌ها و هم در توضیح بلندی است که در پایین عکس نهایی آورده است. عکاس هنرمند باید از قدرت و جادوی تصویر استفاده کند تا بر مخاطبش تاثیر بیشتری بگذارد وگرنه این اطلاعات تاریخی در بسیاری از کتاب‌ها و روزنامه‌ها رسانه‌ها هر روز خوانده شنیده و دیده می‌شوند. هنرمند باید از حافظه و تجربه و آشنایی مخاطب بهره جسته و در قالب تصویر مفاهیم را انتقال دهد. در چنین مورد و موضوع خاص می‌توان به اثر داستان یک پرچم عکسی ازسید احسان باقری ارجاع داد.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۵ خرداد ۹۵ ، ۱۳:۳۳
کلثوم پیامنی

اتفاقی خوب برای کلاس عکاسی

تاریخ نشر : دوشنبه / ۳ اسفند ۱۳۹۴

چندی پیش نمایشگاه عکسی از آثار دانشجویان ترم ششم عکاسی دانشگاه هنر با تلاش علیرضا مزینانی در گالری خانه عکاسان برگزار شد. این نمایشگاه قطعا یکی از بهترین نمایشگاه هایی بود که طی ده سالی که خودم را به عنوان عکاس شناخته ام دیده ام. نه به خاطر آن که عکس ها متعلق به بزرگان عکاسی است و نه آن که آثار قوی و نویی دیده باشم و نه اینکه نحوه ی ارائه آثار حرفه ای و خاص باشد، نه... تنها به این دلیل که این نمایشگاه در واقع ژوژمان یا ارائه پایان ترم درس عکاسی معماری دانشجویان دانشگاه هنر بود و در صورت تکرار، اتفاقی مبارک برای آینده عکاسی ایران خواهد بود. چه بسیار دانشجویان با استعداد با آثار قابل توجه، که کارهایشان را تنها دیوار کلاس های دانشگاه و اساتید دانشگاه دیدند و بعد از فراغت از تحصیل به دلایل مختلف از جمله بالا بودن هزینه های برپایی نمایشگاه، دور شدن از فضای عکاسی هنری و درگیر شدن با بازار تجاری عکاسی و... موفق به ارائه آثار برای مخاطبین بیشتر و شناخته شدن در فضای هنر معاصر نشدند و آثارشان برای همیشه بایگانی شد. برگزاری ژوژمان کلاسی در قالب نمایشگاه از چند جهت مفید است؛ اول آن که تمرینی است برای هنرجویان برای تجربه و آموزش نحوه ی ارائه اثر که متاسفانه جای چنین مبحث آموزشی ای در میان تمام رشته های هنری در دانشگاه خالی است و چه بسا دانشجو در انتخاب اندازه، قاب یا شاسی کردن، نوع چاپ و چیدمان آثار دچار مشکل و سردرگم اند، و دوم آن که به کارهایی که به دلایل ذکر شده حداقل یک بار فرصت دیده شدن داده ایم و این در آینده عکاسی کشورمان تاثیرگذار خواهد بود.

۱ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰ ۰۳ اسفند ۹۴ ، ۱۳:۲۷
کلثوم پیامنی

داستان یک پرچم/ سید احسان باقری

تاریخ نشر : سه شنبه / ۱ دی ۱۳۹۴

چندی پیش به مناسبت 13 آبان و روز مبارزه با استکبار جهانی، عکسی در میدان ولیعصر نصب شد با عنوان «داستان یک پرچم». عکسی که با اقتباس از عکس معروف جو روزنتال و با تکنیک عکاسی صحنه پردازی شده کار شده است و دومین عکس از آثار سید احسان باقری است که در این مکان نصب می شود. فارغ از مضامین محتوایی این تصاویر( عکس عصر عاشورا-عصر انتظار و داستان یک پرچم)، اهمیت کاربرد آن در فضاسازی شهری برای اولین باردر ایران، ما را بر آن داشت که به تکنیک عکاسی به کار رفته در این تصاویر بپردازیم.


۲ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۱ دی ۹۴ ، ۱۱:۴۹
قاسم اکبری

یادگار/ شیرین عابدینی راد

تاریخ نشر : دوشنبه / ۲۷ مهر ۱۳۹۴

کمبود آب دستمایه خلق هنر مفهومی «یادگار» توسط شیرین عابدینی راد هنرمند جوانی است که با بهره‌گیری از مفهوم و نماد آیینه در فرهنگ ایرانی به خلق اثرش پرداخته است.
عابدینی‌راد در اردیبهشت ماه ۱۳۹۲در کویر مرکزی اصفهان روی تپه ماسه‌های روان که مانند موج هر لحظه تغییر حالت می‌دهند تکه های آیینه را قرار داده است. او آیینه ها را بشکل دایره و در ابعادی بزرگ بر سینه کویر نشانده است. آیینه که خود نماد پاکی و انعکاس نور و جلوه حق است بواسطه انعکاس نور، آسمان را به زمین آورده و این ناممکن را ممکن ساخته است. جلوه رنگ آبی آسمان بر روی کویر مانند برکه آبی است که با گذر زمان و تغییرات محیط و حرکت شن‌ها گویی آهسته آهسته کم آب و در نهایت برکه آب تبدیل به بیابانی خشک می‌شود. در اثر «یادگار» آیینه‌ها یادآور حضور آبی آسمان در زمین اند. زمانی که زمین پر از آب بود و آبی آب انعکاس جلوه رنگ آسمان بود. عابدینی خاطره ما را از عناصر طبیعت و جلوه‌های آن را به چالش می‌کشد.
آیینه در آثار او مرزهای جهان واقعی را به هم می‌ریزد و مخاطب را میان توهمی از آب و نور در نوسان می‌گذارد. این هنرمند با توجه به کاربرد آیینه در ایران باستان و نیز مفهوم عرفانی آن در فرهنگ فارسی دست به خلق آثار مفهومی دیگری زده است که دیدنش خالی از لطف نیست. آثاری مانند «بهشت روی زمین»،«زیگورات آیینه‌ای» و «نارکیسیوسNarcissus »( جوان عاشقی که شیفته تصویر خود شد). این لند آرت‌ها( هنر زمین) بخاطر نوع اجرا موقتی آن‌ها تنها از طریق عکس ثبت شده‌اند. عکس‌های بیشتر را در اینجا ببینید.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ مهر ۹۴ ، ۲۱:۵۲
کلثوم پیامنی

میان واقعیت و نمایش / عکاسی صحنه آرایی شده در ایران

تاریخ نشر : چهارشنبه / ۸ بهمن ۱۳۹۳

عکاسی صحنه آرایی شده در ایران (که حدود یک دهه از رواج آن در ایران می¬گذرد) در حال شکل دادن به یک جریان هنری است که راه و روشی متفاوت با آن¬چه در غرب به عنوان staged photography است را در پیش گرفته است. عکاسی صحنه¬آرایی شده در ایران نه در پی تفکر پست¬مدرنیسم بلکه در پی محدودیت¬های فضای عکاسی و هنر در کشور شکل گرفت. به طور کلی عکاسی هنری شاید به دلایلی مانند سختی کار عکاسی مستند و مقبولیت نداشتن ژانر مستند، نزد ناشران چاپ کتاب و گالری داران شکل گرفت. سلیقه جمعی و تغییر ذائقه بصری مخاطبین نیز باعث گرایش هنرمندان به عکاسی هنری شد. این تغییر ذائقه حتی روی کار عکاسان خبری و مستند این دوره نیز مشهود است.

انزوای هنرمندان دراجتماع و تعطیل شدن بسیاری از نشریات و مجلات در آثار این دوره بی تاثیر نبوده است. عکاسان بجای حضور در جامعه و برداشت عکس به ساخت عکس روی آوردند. این شکل از عکاسی تنها یک شباهت با عکاسی صحنه آرایی شده در غرب دارد و آن هم پروسه عکس ساختن، اما از لحاظ مبانی و ویژگی¬های صوری بسیارمتفاوت با جریانی است که در غرب وجود دارد.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۸ بهمن ۹۳ ، ۱۹:۰۰
کلثوم پیامنی
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود