بیل‌بوردهای شهری فیلم محمد رسول الله

فیلم محمد رسول الله از آن اتفاقاتی است که به نظر می‌رسد در تاریخ این کشور و به خصوص سینمای جهان اسلام ماندگار خواهد شد. پروژه‌ای که سوای هزینه‌ی چند ده میلیاردی‌ش، به دلیل نیاز دنیا به شناختن این مهم‌ترین انسان تاریخ و از طرفی علاقه‌ی وافر مردم ایران به پیام‌برشان، برای همه مهم و حائز اهمیت است. از چند هفته پیش از موعد اکران فیلم، شهرداری تهران دست به کار شده و تبلیغات این فیلم را به شیوه‌ای کمی متفاوت و خاص انجام داده است. بیل‌بوردهای شهری و استندهای پیرامون میادین مهم شهر با تصاویری از صحنه‌های فیلم پوشیده شده‌اند. تصاویر زیبای محمد فوقانی از صحنه‌های مهم فیلم و به خصوص لوکیشن پرکار آن، قاب‌هایی اندک از فیلمی چند ساعته را به چشم ره‌گذران می‌رساند تا آن‌ها را برای دیدن کل فیلم به سینماها بکشاند.
این تبلیغات بدون هیچ‌گونه نوشته‌ای و منحصرا با تصاویر فیلم انجام می‌شود. بیل‌بوردها سعی دارند در سکوتی خاضعانه با نمایش تصاویری غالبا احساس‌گرا، درون مخاطب را با خود هم‌راه کنند. نوشته‌هایی که معمولا برای معرفی دست‌اندرکاران هر محصول سینمایی آورده می‌شد، به درخواست کادر فیلم، از تصاویر حذف شده تا آوردن نامی، نمای تصاویر را خراب نکند. برای چند هفته، تهران تابلوهایی زیبا از زنده‌گی زیباترین انسان تاریخ را به دیوارهای‌ش آویزان کرده است.

ساک‌هایی برای طبیعت دوستان / خانه علم دروازه غار

هر چند ۲۱ تیر - روز بدون کیسه پلاستیکی- امسال هم بی سر و صدا گذشت، اما ما نباید به سادگی از محیط زیست‌مان بگذریم. باید ترک کنیم، اعتیادمان را به استفاده از کیسه‌های پلاستیکی، لیوان‌های پلاستیکی، قاشق و چنگال پلاستیکی و... . کلاً این زندگی پلاستیکی را باید دور ریخت و جور دیگر باید زیست.

«خانه علم دروازه‌غار» در تهران، چند سالی است که به یکی از پیشگامان مهم و موثر در استفاده از ساک‌های نخی بدل شده است. ساک‌های دوست‌دار محیط زیست، معمولی نیستند، جادویی اند؛ چون ما را به هم وصل می‌کنند تا دست در دست هم دنیای‌مان را از هرچه آلودگی و سیاهی است پاک کنیم. طرح‌های رنگارنگ این ساک‌های نخی به دست کوچک اما پُر همت هنرمندانی نقش بسته که روزی آن‌ها را به نام کودکان کار یا خیابان می‌شناختیم. کوک به کوک‌ این ساک‌های زیبا نیز دست‌رنج مادران سرپرست خانوار می‌باشد. 

این ساک‌ها هرچند در ظاهر ساده‌اند، اما در واقع بسیار مهم و اثر گذارند؛ زیرا با تهیه و استفاده از این ساک‌ها، نه تنها به محیط زیست‌مان کمک می‌کنیم، بلکه با یک تیر چندین و چند نشان خیرخواهانه‌ی دیگر را نیز هدف قرار می‌دهیم، و یکی از حامیان زمین و زندگی می‌شویم.

ورودی مساجد در تهران

مساجد تهران به فراخور بافتی که در آن قرار می‌گیرند،‌ ابعاد، بودجه و سلیقه‌ی طراح و کارفرما طرح‌ها و ورودی‌های متفاوتی دارند. مساجد که طبق سنت نبوی و فرهنگ دینی ما بایستی قلب شهر و فعالیت‌های مردم باشند، در تعامل با چهره‌ی شهر و هم‌سایه‌گان خود چه‌ برخوردی دارند؟ غالب مساجد فعلی تلاش فراوانی کرده‌اند برای دیده شدن. دیده شدن در مقیاس محلی و مقیاس خیابان. برای تشخیص از دوردست، مساجد از یک یا دو گل‌دسته‌ی بلند که گاهی تا ۲۰ متر نیز می‌رسند به هم‌راه گنبدی به رنگ روشن استفاده کرده‌اند. در مقیاس نزدیک نیز تفاوت در مصالح نما، آجرکاری‌های تزئینی، پنجره‌های جناغی و بلند، و از همه مهم‌تر ایوان‌های ورودی با تزئینات فراوان بهره برده‌اند. با وجود تکرار این عناصر در اکثر مساجد شهر، بسته به شرایط اقتصادی منطقه و بودجه‌ی مسجد،‌ کیفیت و کمیت این تزئینات نیز اختلافات فراوان با هم دارند.
اگرچه معمولا این پرداخت ظاهری به اماکن مذهبی نشان از علاقه‌ی مردم به آن‌ها دارد، اما نماسازی فعلی مساجد را می‌توان نشئت گرفته از سنت شاهان مسلمان در طول تاریخ دانست. نگاهی که گاهی به بهانه‌ی جذب بیش‌تر مردم و زیبایی مسجد،‌ آن را با بافت پیرامون‌ش بی‌گانه کرده و از معنویت آن کاسته است. نگاهی به احادیث، درمورد نهی از تزئینات پرطمطراق و گنبد و گل‌دسته نیز تاییدی بر این مدعاست.
اما ای کاش همین عناصر و نماسازی در مساجد نیز با نگاهی مناسب به بافت و هم‌سایه‌گی‌ها انجام می‌گرفت. مصالح ناهم‌گون با محله و فرم‌های کاملا متفاوت گشوده‌گی‌ها،‌ به علاوه‌ی ارتفاع بلند بعضی مساجد آن‌ها را به شکلی نامناسب از اطراف‌ش جدا می‌کند. بسیاری از مساجد به اجبار محدودیت مالی چشم از خرج‌های آن‌چنانی برداشته‌ و بعضی‌‌ هم در نیمه‌ی کار متوقف شده و چهره‌ی نامناسبی به جا گذاشته‌اند.

ویدئو مپینگ

بازتاب تصویر در سه بعد و در امتداد سه محور فضایی ایده جالب و فوق العاده ای است که با عنوان ویدئو مپینگ شناخته می شود. این نوع نمایش پیچیده در واقع حاصلی از تکنولوژی پروژکتورها برای تبدیل هر سطحی به یک پرده نمایش است. هر چند که این تکنیک جدید و متعلق به عصر کنونی است، اما در واقع ایده اولیه آن به اواخر سال ۱۹۶۰ باز می گردد. یکی از اولین اجراهای عمومی این تکنیک نیز مربوط به افتتاح بازی خانه ارواح توسط دیزنی لند در سال ۱۹۶۹ بود‬ که در‭ ‬آن ‬از‭ ‬فیلم‌های‭ ‬۱۶‭ ‬میلی‭ ‬متری برای نمایش‭ ‬زامبی‌های‭ ‬بدون‭ ‬سر ‬به‭ ‬صورتی‭ ‬واقعی‭ ‬استفاده کرد. بعد ها شروع عصر دیجیتال منجر به تغییرات جدی در این تکنیک شد تا جایی که امروزه ویدئو هایی روی ساختمان ها، اجسام پیچیده شهری، اتوموبیل، کفش و حتی صورت انسان نمایش داده می شود.

میراث پسر / لی بروم

لی بروم، طراح محصول و طراح داخلی است.ویژگی آثار او، توجه به حفظ اشیاء قدیمی و باز‌سازی و احیای آنها است. این هنرمند انگلیسی در سال ۲۰۰۹ مجموعه «میراث پسر» Heritage Boy، را طراحی کرد. ترکیبی گیرا از هنر قالی‌بافی ایرانی که با خلاقیت نوآورانه یک طراح انگلیسی، در هم آمیخته است.

از آنجا که قالی نائین از گذشته مورد توجه خانواده‌های انگلیسی بوده، به همین سبب لی بروم نیز در طراحی آثار این مجموعه به سراغ این گنجینه شرقی رفته و در این‌باره چنین می‌گوید: « برایم همیشه جالب بود که چطور یک محصول شرقی می‌تواند تا این حد انگلیسی شود!؟» 

«بوفه قالیچه‌ای» Carpetry Sideboard، «چراغ معلق قالیچه‌ای» Carpetry Pendant و «میز قالیچه‌ای» Carpetry Console، سه شیئی هستند که او با الهام از قالی نائین آفریده است. در بوفه‌ قالیچه‌ای، نمای بیرونی بوفه با قطعاتی از قالی پوشیده شده به‌طوریکه وقتی کشوها بسته‌اند، طرح قالی به صورت یک تکه نمایان می‌شود. در چراغ معلق نیز، قسمت داخلی چراغ با قالی پوشش داده شده است. میز قالیچه‌ای نیز درواقع نشان‌گر استادی و مهارت بروم در استفاده درست از نمادها و نشانه‌هاست؛ سطح بیرونی میز، ساده و یک دست کار شده اما سطح داخلی آن با قالی نائین تزئین یافته و البته یکی از سطوح جانبی میز با انحنایی چشم‌نواز تا روی زمین ادامه یافته که بیان‌گر کاربرد اصلی قالی است. بروم خود معتقد است این میز او را به یاد قالیچه پرنده می‌اندازد. 

لی بروم تا به حال موفق به کسب بیش از ۲۰ جایزه بین المللی، از جمله جایزه معروف ELLE Decoration British Design Award  شده است. از پروژه های مهم او نیز می‌توان به طراحی داخلی شرکت لاست، کلوپ ولمانت در لندن و طراحی سالن های داخلی استودیوم چلسی، امارات و دفتر اختصاصی آبراهاموویچ در باشگاه چلسی اشاره داشت.

نقش فرآیند طراحی در سیو / تورج صابری وند

خیلی وقت‌ها بعد از دیدن فیلمی جذاب مشتاق دیدن مستندی از پشت صحنه آن هستیم. ولی آیا تا کنون به پشت صحنه طراحی محصولات اندیشیده‌ایم؟ در پس هر محصولی که تولید می‌شود روندی وجود دارد که طراح باید آن را به خوبی طی کند تا منتهی به محصولی شود که مورد پسند خریدار آن باشد. روندی که زمان و انرژی بسیاری از طراح می‌برد در حالی که متاسفانه کمتر مورد احترام قرار گرفته می‌شود.

به گفته رابرت برونر: "طراحی یک فرآیند است نه یک اتفاق". فرآیند طراحی مسئله مهمی است که تئوریسین‌های بزرگی چون لاوسون، جونز، اُ.اِن و دیگران به آن پرداخته‌اند. تحقیق و چاپ مقالات و کتاب در این زمینه نشان از اهمیت آن در طراحی دارد. موضوعی که چند سالیست در دانشگاه‌های ایران به خصوص رشته‌هایی چون طراحی صنعتی و گرافیک مورد توجه قرار گرفته‌اند و علاوه بر ترجمه کتاب‌هایی در این حوزه ارائه دروس دانشگاهی با این نگاه رونق بیشتری گرفته است. روند طراحی مسئله‌ایست که می‌توان با ارائه آن برای کارفرما او را در درک بهتر ایده‌ی طراحی شده راهنمایی کرد. کاری که طراح پروژه برندینگ محصولات سیو آقای تورج صابری‌وند انجام داده است. به گفته ایشان این پروژه از کارهایی بود که فراز و نشیب بسیاری داشت و بیش از یک سال به طول انجامید تا به تایید نهایی و اجرا برسد. صابری‌وند بعد از بررسی برندهای داخلی و خارجی موجود به تعیین مسیر بایدها و نبایدهایی برای برند و هویت محصولات سیو پرداخته است. اما بعد از ارائه آن به کارفرما نامه‌ای مبنی بر عدم پذیرش طرح‌های پیشنهادی و ابراز ابتدایی و ساده بودن آنها دریافت نموده است. در این زمان است که ایشان با ارائه روندی از تحقیقات و دلایل طراحی ایده‌ها توانسته اهمیت ایده و استراتژی مطرح شده توسط طراح را به کارفرما نشان دهد. این همان چیزیست که طراحی را به یک حرفه تخصصی تبدیل کرده است و شاید به همین دلیل است که مَگی مَکنب نویسنده کتاب "طراحی با الگوهای طبیعی" اظهار می دارد: یک طراح در درجه اول باید متفکر خوبی باشد!

پته دوزی / هنر اصیل کرمان

در نمایشگاه صنایع‌دستی اردیبهشت ماه امسال، غرفه‌ای از استان کرمان بسیار جلب توجه می‌کرد. این غرفه با استفاده از هنر سنتی این شهر محصولاتی جذاب ارائه داده بود. این هنر که در نگاه اول شبیه به گل‌دوزی با نخ‌های کلفت به نظر می‌آید، پته‌دوزی نام دارد که یکی از زیباترین و قدیمی‌ترین سوزن‌دوزی‌های سنتی ایران است که در تاریخ گذشته فرهنگی کرمان ریشه عمیقی دارد. طرح‌های که بر روی پارچه به‌ وسیله‌ی زنان و دختران این خطه نقش می‌بندد، طرح‌های فی البداهه و ذهنی است که با نخ‌های پشمی رنگین تمام سطح پارچه را می‌پوشانند. از آنجا که طرحهای پته نه شلوغ است و نه هندسی، رنگ‌های روشن چندان جاذبه‌ای به محصول نمی‌دهد و تیره بودن رنگ‌ها ارتباط نقوش را منطقی‌تر و قابل‌قبول‌تر می‌سازد.
نام این هنر یادآور این ضرب‌المثل قدیمی "پته روی آب ریختن" است که در واقع کاری است که برای تشخیص اصل بودن نخ ها و کیفیت رنگ آن‌ها انجام می‌شود. هنرمندان این شهر با بهره‌گیری از این هنر به تزیین لباس، کیف و کفش پرداخته‌اند که در نوع خود می‌تواند باعث استفاده‌ی روزمره و بیشتر هم‌وطنانمان از این هنر گردد. علاوه بر این محصولات، انواع رومیزی و روتختی و دیگر محصولات مشابه کاربردی نیز از این هنر گران‌بها تهیه می‌شود. هنری که وقت و زحمت بسیاری می‌برد و آثار تهیه شده با این تکنیک هنری، از جمله محصولات گران قیمت محسوب می‌شود که این نکته باعث شده است، کمتر مورد استقبال خریداران قرار گیرد. درگذشته، بسیاری از نوعروسان کرمانی، انواع رومیزی، جای قرآن و سجاده و دیگر محصولاتی که روی آن‌ها پته‌دوزی داشت را به عنوان قسمتی از جهیزیه خود تهیه می‌کردند. این امر با تمایل دوباره نسل جدید به هنرهای سنتی، در حال احیا شدن است.