هنرمندان در سوگ معدنچیان

هرچند سال ۹۵ با رفتنش داغ‌های زیادی بر دل مردم گذاشت؛ ولی همه فکر می‌کردیم حتماً ۹۶ مهربان‌تر خواهد بود، اما افسوس که نبود. 

از حادثه جانسوز پلاسکو تا انفجار معدن زغال سنگ زمستان یورت شهرستان آزادشهر، هنوز چهارماه هم نمی‌گذرد و در این میان کم نبودند مرگ‌های تلخ و ناگهانی که هر روزمان را اندوه گرده زدند. با این همه در تمام این تلخ‌کامی‌ها، مردم ایران همه در کنار یک‌دیگر بودند و هر کس به طریقی هم‌دردی خود را بیان ‌داشت. در این بین هنرمندان نیز از هر گروه و با هر سبک و شیوه‌ای، جلوتر از سایرین با خلق آثار هنری، حضور خود را در کنار خانواده‌های داغدار اعلام کردند و رسالت خود را به عنوان یک رسانه غیر رسمی به خوبی ایفا نمودند.  

این‌بار نیز پس از حادثۀ ناگوار انفجار معدن زغال سنگ آزادشهر استان گلستان، هنرمندان عرصه تجسمی از اولین ساعت پس از اعلام رسمی این اتفاق، آثار مختلفی را با مضمون کارگران بی‌ادعا و سخت‌کوش معدن، اجرا و منتشر نمودند تا شاید در این میان چشم بعضی از مسئولین نیز کمی به روی حقایق باز گردد. 

در تمامی این آثار توجه اصلی معطوف به معدن‌چیان و خانواده‌های داغدار ایشان است؛ که هر چند سخت‌ترین شغل جهان را دارند، اما کمترین توجهی به آنان نمی‌شود. 

لذت شیرین مادری / مجموعه خیمه

«لذت شیرین مادری» عنوان تازه‌ترین اثرِ بانوان هنرمند انقلاب اسلامی در مجموعه «خیمه» می‌باشد؛ که به صورت انتشار استیکرهای تلگرامی و آگهی نماهای شهری، در مشهد مقدس اکران شده است.

هدف از اجرا و انتشار چنین آثاری در وهلۀ نخست، تغییر نگاه جامعه و به ویژه جوانان نسبت به مسئله فرزندآوری و مادر شدن است و در وهلۀ دوم نیز، تغییر سیاست‌های جمعیتی و ایجاد عزمی جدی برای از بین نرفتن سن جوانی کشور و جلوگیری از پیر شدن آن می‌باشد. چرا که در سال‌های گذشته سیاست‌های جمعیتی به سمت شعار معروف «فرزند کمتر، زندگی بهتر» پیش رفته و به طور ناخودآگاه جوانان را به سوی فرد گرایی سوق داده است. به همین سبب در این نگاه، مادر شدن برای زنان هم‌چون سرعت گیری تعریف شده که آن‌ها را در مسیر زندگی مجبور به ترمز می‌کند تا از سرعت پیشرفت خود بکاهند و یا آن را متوقف سازند! در این میان مسئولان جامعه نیز که نمی‌خواستند ترافیک متولدین دهۀ شصت دوباره تکرار گردد، با تولید و پخش فیلم‌ها، سریال‌ها و مجموعه‌های کارتونی متعدد، داشتن فرزندِ کمتر را به نوعی فرهنگ در میان خانواده‌ها تبدیل کردند. فرهنگی که مخاطبانش کودکان متولد شدۀ دهه شصت بودند؛ و حالا کودکان دیروز، جوانان امروز هستند. جوانانی که تشکیل خانواده و سپس فرزندآوری برای‌ خودشان و جامعه به مسئله‌ای سخت تبدیل شده است. 

هر چند تبلیغ و ترویج آثاری از قبیل «لذت شیرین مادری» که در تبلیغ مقام و جایگاه مادر است و یا مجموعه پوسترهای «با یک گل بهار نمی‌شه» که خیلی پیش‌تر و با هدف هشدار مضرات کاهش جمعیت، توسط خانه طراحان انقلاب اسلامی اجرا و منتشر گردیده بود، بسیار خوب و اثر گذار می‌باشند. اما فرهنگ بذر یک روزِ نیست که به سرعت جوانه بزند، بلکه به صرف سال‌ها زمان و انرژی نیازمند است تا درخت خشک شده دوباره ریشه بگیرد.

در پایان گفتنی است مجموعه پوسترهای «لذت شیرین مادری»، به سفارش شهرداری مشهد و توسط سرکار خانم آرزو آقاباباییان در مجموعه «خیمه» طراحی و اجرا شده است. 

رد پای خط در تایپوگرافی مهدی حسینی

گرافیست های حرفه ای معتقدند مسلط بودن برخوشنویسی برای یک گرافیست حیاتی است. دانشی که با وجود نرم افزارهای گوناگون هم جایگزینی برایش وجود ندارد. سید مهدی حسینی از جمله گرافیست هایی است که به خوشنویسی مسلط است و شاید همین امر منجر شده که او علارغم تسلطش در حوزه های مختلف گرافیک بیشتر آثارش در زمینه ی تایپوگرافی باشد. طراحی جلد های حسینی هم تحت تاثیر تایپوگرافی است.

نوع استفاده ی این هنرمند از رنگ در آثارش، نشان از دانش او بر رنگ دارد. حسینی در کارهایش تناسب استفاده از رنگ های گرم و سرد را به خوبی برقرار کرده است.

در اکثر کارهای حسینی استفاده از خط را شاهدیم، وی بر پایه ی خطوط نسخ، کوفی بنایی و نستعلیق ترکیبات تازه و نویی خلق می کند که در عین سادگی چشم نوازند.

سید مهدی حسینی در سال ۱۳۵۴ در شهر مقدس قم به دنیا آمد و در ۲۲ سالگی عضو انجمن خوشنویسان ایران شد. او در سال ۱۳۸۰ به عضویت انجمن هنرهای تجسمی درآمد.

عهد هنر / خانه طراحان انقلاب اسلامی

هنرمند از آسمانیان می‌گیرد و بر زمینیان می‌بخشد. پس سینه‌اش باید قابلیت نزول ملائکه‌ای را داشته باشد که واسطۀ الهام هستند. سینه تنگ کوردلان کجا و آسمان بی‌کران کجا! 

چند سطری که در بالا آمد، گوشه‌ای است از صحبت‌های سرور شهیدان اهل قلم، سید مرتضی آوینی؛ که در بیستم فروردین ماه سال ۱۳۷۲ در منطقه فکه، حین بررسی لوکیشن فیلم مستند «شهری در آسمان» بر اثر اصابت ترکش مین باقی مانده از دوران جنگ به شهادت رسید. 

از آن پس در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز ۲۰ فروردین ماه به یاد آن هنرمند «روز هنر انقلاب اسلامی» نام‌گذاری گردید. 

امسال نیز در همین مناسبت، «خانه طراحان انقلاب اسلامی» مجموعه پوسترهای «عهد هنر» را با شعارهای عهد مبارزه با مستکبران و عهد یاری مظلومان، که برگرفته از سخنان شهید آوینی است، منتشر نموده‌اند. تا بار دیگر بر وجه مبارزاتی و اثرگذار هنر تأکید ورزند و آن را به عنوان سلاحی در دست هنرمند معرفی نمایند، که با آن می‌تواند جامعه‌ای را آباد یا حتی ویران سازد و مسلماً هدف از هنر انقلابی ساخت و آبادانی جامعه‌ای بیدار و انقلابی است. 

گفتنی است مجموعه پوسترهای «عهد هنر» به سفارش خانه طراحان انقلاب اسلامی است؛ که توسط کارگاه طراحی سه در چهار اجرا شده است. علاقه مندان جهت دریافت نسخه با کیفیت این آثار، می‌توانند به وب سایت خانه طراحان انقلاب اسلامی مراجعه نمایند.  

مجموعه پوسترهای «این شهر مهربان است»

به قول قدیمی‌ها از هر دستی که بدهی از همان دست هم می‌گیری؛ شاید این جملۀ زیبا، ساده‌ترین و بهترین تعریف از واژۀ مهربانی باشد، واژه‌ای که این روزها گاه در هیاهوی شهرمان گُم می‌شود.

از همین رو «جهاد مهربانی»، طرحی است برای پیدا کردن همۀ مهربان‌ها و مهربانی‌هایی که در شلوغی شهر غریب مانده‌اند. در این طرح همه شهروندان با عنوان «من یک جهادی‌ام» سعی می‌کنند تا با صرف زمانشان برای دیگران، مهربانی را به آنان هدیه دهند. مهربانی همواره در بخشیدن یک یا چند چیز نیست بلکه زمان را هم می‌توان بخشید، یک پرستار، پزشک، راننده، فروشنده، تعمیرکار و هر کس در هر شغل و مهارتی که دارد می‌تواند همیار خانواده های نیازمند و محروم شهر تهران باشید.

در همین راستا و برای مشارکت افراد علاقه مند در این حرکت جهادی، آتلیه طراحی سه در چهار نیز مجموعه پوسترهای «این شهر مهربان است» را به سفارش قرارگاه جهادی امام رضا (علیه السلام) اجرا و منتشر نموده است. 

در این مجموعه آثار افراد مختلف، در مشاغل گوناگون با لبخندی دلنشین به لنز دوربین (مخاطب) نگاه می‌کنند و بروی تصویرشان فرشتگان سفید منیاتوری به شکل خطی ترسیم شده‌اند تا تلویحاً بیانگر قلب رئوف و مهربان‌شان باشند. در پایین تصویر نیز در کادری آبی - قهوه‌ای‌، شعار و اطلاعات مربوط به جهاد مهربانی با فونتی درشت و خوانا، به رنگ سفید در سه اندازه مختلف (به نسبت اهمیت‌شان) درج شده است.

در پایان گفتنی است که مجموعه پوسترهای «این شهر مهربان است» به کارگردانی ارسلان عیوض زاده و با تصویرسازی میکائیل براتی در «آتلیه طراحی سه در چهار»  تهیه و اجرا شده است. 

طراحی بدنۀ اتوبوس تیم ملی / محسن جعفری

روز ششم فروردین ماه امسال، طبق قول مسئولان از اتوبوس جدید تیم ملی فوتبال ایران در محل کمپ تیم‌های ملی رونمایی شد. طرح بدنۀ این اتوبوس براساس فراخوانی که پیش‌تر فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران و شرکت عقاب افشان (نماینده اتوبوس اسکانیا در ایران) در بهمن ماه سال ۹۵ اعلام کرده بودند، مشخص گردید. 

در این میان بیش از دویست طرح ارسالی از سوی طراحان و علاقمندان حوزه گرافیک، توسط هیئت کارشناسی متشکل از اساتید حوزه هنر مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت طرح ارائه شده از سوی محسن جعفری به عنوان اثر برگزیده انتخاب گردید.

محسن جعفری از جمله هنرمندان حوزه گرافیک و کاریکاتور کشورمان می‌باشد، که پیش از این نیز جوایز متعددی را از جشنواره‌های داخلی و خارجی کسب کرده است. تأکید بر نقش یوزپلنگ ایرانی و استفاده مناسب از سه رنگ پرچم ایران از جمله شاخصه‌های طرح جعفری است. به طوری‌که رنگ اصلی اتوبوس سفید است و نیم‌رخ سه یوز ایرانی به سه رنگ پرچم ایران با حالتی برگرفته از فرم کشیده بدن یوزها در حین دویدن (تمثیلی از بازیکنان دونده و مهاجم تیم ملی کشورمان)، بر قسمت عقبی بدنۀ طولی اتوبوس نقش بسته است. 

با این حال اگر چه طرح برگزیده برای بدنۀ اتوبوس تیم ملی نتوانسته تمام آن‌چه را که باید، برآورده سازد اما در مقایسه با طرح اتوبوس پیشین تیم ملی فوتبال کشورمان، به مراتب پخته‌تر و فکر شده‌تر می‌باشد.  به طوری که به نحوۀ قرارگیری تمام اجزاء و اقلام تبلیغاتی بر روی بدنۀ طولی و قسمت پشتی و عقبی اتوبوس و نسبت اهمیت آن‌ها با یکدیگر توجه بیشتری شده و طراح از پرگویی و ازدحام تصاویر، رنگ‌ها و نوشته‌ها تا حد زیادی جلوگیری کرده، از همین رو توانسته طرحی نسبتاً یک دست و هماهنگ را ایجاد نماید.

«ماجرای نیمروز» / آتلیه طراحی سه در چهار

با آغاز اکران نوروزی فیلم سینمایی «ماجرای نیمروز» به کارگردانی محمدحسین مهدویان، سری جدید پوستر‌های این فیلم نیز که توسط «آتلیه طراحی سه در چهار» اجرا شده، در محیط‌های شهری و فضای مجازی منتشر گردیده است. 

«ماجرای نیمروز» در ارتباط با سازمان مجاهدین خلق و ترورهای سال شصت می‌باشد و بعد از «سیانور» دومین فیلم سینمایی مهم با موضوعیت این سازمان است که در چند سال اخیر ساخته شده و با استقبال تماشاگران نیز مواجه گردیده است. 

هر چند طراحی پوسترهای هر دو این آثار بر عهدۀ آتلیه طراحی سه در چهار بوده؛ اما بر خلاف شباهت کلی در مضمون، در ایده و اجرای پوسترها با فضایی کاملا متفاوت رو به رو هستیم. به طوری‌که بر خلاف رنگ‌های خنثی و کهنه‌نمای فیلم «سیانور» و تأکید بر دو رنگ زرد و سفید؛ در پوسترهای «ماجرای نیمروز» شاهد تأکید بر رنگ قرمز هستیم، که به نوعی بیانگر ترورهای بیرحمانۀ سال ۱۳۶۰ است. 

در این اثر ایدۀ استفاده از پوسترهای سریالی، به نوعی تداعی‌گر حس حرکت و رفتن به دل‌ واقعه است. به طوریکه نخستین پوستر رسمی فیلم «ماجرای نیمروز» نمایی است از کلبه‌ای سرخ بر دیوار آجری سفید رنگی که تصویر سایه مانندِ پنج مرد، (که به نوعی قهرمانان اصلی فیلم هستند) در میان آن دیده می‌شود. پوستر دوم و سوم فیلم نیز در همین راستا و بر اساس ایدۀ پوستر اول طراحی و منتشر شده‌اند. به طوری که پوستر دوم در ادامه پوستر نخست است و تنها چهره و هیکل پنج مرد اصلی فیلم دیده می‌شود و پوستر سوم نیز نمای نزدیک‌تری از کلبه سرخ است. به همین سبب نیز رنگ زمینه به جای سفید به قرمز تغییر پیدا کرده و چهره بازیگران هم از نمایی نزدیک‌تر دیده می‌شود. 

اما با نزدیک شدن به زمان اکران، پوستر‌های دیگر فیلم «ماجرای نیمروز» نیز منتشر شده است. این پوسترها از لحاظ ایده شکلی متفاوت از سری اول پوسترها دارند، و به لحاظ تکنیک اجرا نیز بیشتر یادآور پوستر فیلم‌های دهۀ ۵۰ می‌باشند. در واقع استفاده از تصاویر طراحی گونه تأکیدی است بر وجه تاریخی فیلم و به کارگیری رنگ قرمز نیز مضمون جنایی اثر را آشکار می‌سازد، تا مخاطبان بیش از پیش در حال و هوای آن روزها قرار گیرند.