برگزیدگان سیزدهمین نمایشگاه «اسماء الحسنی»

در فرهنگ اسلامی ما، علم اسماء مترادف با علم آفرینش جهان و جهانیان است و همان‌گونه که در کتاب مقدس بیان شده، در ابتدا کلمه بود و عالم بدون کلام تحقق نمی‌یافت. 

در همین راستا سیزدهمین دورۀ نمایشگاه حروف‌نگاری «اسماء الحسنی» در پنجم خردادماه، در تالار استاد جلیل شهناز خانۀ هنرمندان ایران برگزار و با سخنرانی آقای سید علی میرفتاح آغاز گردید و در انتهای برنامه نیز ضمن معرفی برگزیدگان، بخش نمایشگاهی آثار در گالری ممیز گشایش یافت، که این نمایشگاه تا بیست و ششم خردادماه میزبان هنردوستان می‌باشد.

در این دوره، از مجموع ۱۲۵۷ اثر ارسالی به دبیرخانه از ۲۸۰ هنرمند، هیأت داوران متشکل از سیدعلی میرفتاح، کورش پارسانژاد، و محمد صابر شیخ رضایی ۶۳ اثر را برای بخش نمایشگاهی انتخاب نمودند. هم‌چنین لوح تقدیر و مبلغ ۵ میلیون ریال به حسین بهرامی، محمدحسین مویدی، منصوره سادات موحد ابطحی، حمید قربان پور و زین العابدین جوی اهدا گردید.

در ادامه هیأت داوران، سه نفر نخست را حایز دریافت رتبه ندانستند، و بهرام میرزایی، محمد ربیعی و علی مدیری با دریافت لوح تقدیر و مبلغ ۲۰ میلیون ریال به عنوان برگزیدگان این دوره اعلام شدند. گفتنی است در این دوره برای نخستین بار بهترین پوستر از نگاه مخاطبان به اثر «الله» احمد عزیز پور که در اینستاگرام حائز ۱۸۷۸ امتیاز گردید تعلق گرفت و در مراسم افتتاحیه از صاحب این اثر نیز تقدیری به عمل آمد.

نمایشگاه طراحی پوستر «نشانی آفتاب»

به مناسبت بیست و هشتمین سالگرد رحلت امام خمینی (ره)، نمایشگاه طراحی پوستر «نشانی آفتاب» با محوریت شخصیت بنیان‌گذار انقلاب اسلامی از ۹ خرداد ماه به طور همزمان در نگارخانه‌ ابوالفضل عالی حوزه هنری و دو گالری پاییز و میرمیران خانه هنرمندان ایران و همچنین موزۀ هنرهای معاصر فلسطین افتتاح گردید.

در این نمایشگاه ۴۰  پوستر از هنرمندانی چون، علیرضا پوراکبری، مهدی حاجی محمدی فریمانی، علیرضا حصارکی، محمد خزایی، محمدرضا دوست محمدی، یونس رجبی، سید حمید شریفی آل هاشم، محمدصابر شیخ رضایی، محمد صمدی، مجید قادری، احمد قلی زاده، حامد مغروری، مسعود نجابتی و حسین یوزباشی در معرض دید مخاطبان قرار گرفته است.

گفتنی است در این آثار سعی شده تا از منظری متفاوت به چهرۀ اثرگذار امام خمینی (ره) و عظمت او در جان و قلب ایرانیان پرداخته شود. از این رو با نگاهی به پوسترهای این نمایشگاه می‌توان فضایی آرام، بهاری و رنگارنگ را ترسیم نمود، که شاید تاحدی با تصور بعضی‌ها از امام با آن لحن قاطع و کوبنده‌ ایشان در برابر دشمنان متفاوت باشد. 

به یاد بانوی هنرمند زهرا مودتی

در همۀ دنیا هنرمندان را صرفاً نه به چهره که با آثارشان می‌شناسند؛ زیرا آثار آنان دربردارندۀ بخش مهمی از هویت ایشان هستند، به طوری‌که حتی سطرهای طویل و طولانی نیز از بیان آن قاصر اند.  

یکی از این هنرمندان، زهرا مودتی، از بانوان گرافیست کشورمان است که در هوای این سرزمین در کنار ما نفس کشید، هنرمند شد و آثاری ماندگار و ارزشمند خلق کرد. امروز اما او از میان ما پر کشیده و تنها آثاری چند از او بر جای مانده‌ است. آثاری که به خوبی بیانگر هویت انقلابی و ارزشی این بانوی هنرمند می‌باشند. 

زهرا مودتی را می‌توان در پوسترهایش جستجو کرد، و نگاهش را یافت. نگاهی مسئول و دغدغه‌مند، که ساده از کنار ارزش‌های اصیل انقلاب عبور نمی‌کرد. حال شاید او امروز در میان ما نباشد، اما یادش و نگاهش همواره با ما خواهد بود.

مجموعه پوسترهای «روزه‌ داری، روزِ کاری»

شب های کوتاه، روزهای بلند، هوای گرم خرداد و کار، آن هم با زبان روزه، برای هیچ کس آسان نیست. خانه طراحان انقلاب اسلامی به مناسبت ایام پر فضیلت ماه مبارک رمضان مجموعه پوسترهای «روزه ‌داری، روز کاری» را با موضوعیت کار با زبان روزه، طراحی و این روزها در شهر تهران اکران نموده است. این پوسترها که با محوریت مشاغل در ماه مبارک رمضان می‌باشند، از لحاظ ایده و اجرا به مجموعه پوسترهای «این شهر مهربان است» که در گذشته به آن‌ها پرداخته بودیم، شباهت بسیار دارند..

به طوری‌که در این مجموعه، باز هم افراد مختلف در مشاغل گوناگون دیده می‌شوند اما این‌بار به‌جای لبخند به لنز دوربین (مخاطب) مشغول کار خود هستند و بروی تصویرشان نه فرشتگان سفید منیاتوری، که بال‌های فرشتگان به شکل خطی ترسیم شده‌اند تا تلویحاً بیانگر مقام این بزرگان باشد. در کنار تصاویر نیز با خطی خوش و بزرگ عنوان مجموعه‌ پوسترها به نام «روزه داری، روزِ کاری» نوشته شده و در کادری کوچک‌تر در پایین آن نیز چنین آمده: «میزبانی می‌کند از هر که مهمانش شود». 

مسئلۀ شباهت ایده و اجرا در این دو مجموعه با همۀ تفاوت‌هایی که در آثار وجود دارد نکتۀ قابل توجهی است که در جای خود می‌تواند مفید و حتی از نظر مخاطبان جذاب و ارجاع دهنده باشد. اما خطری که کارهایی از این دست را تهدید می‌کند، استفادۀ بیش از حد طراحان از یک ایده و خنثی شدن آن در نگاه بینندگان است، چرا که طراح همیشه باید چیزی در چنته داشته ‌باشد تا مخاطبان را سر ذوق بیاورد و آنان را با خود همراه سازد.

اردوگاه عنبر / مهرداد موسوی

استفاده از هویت بصری در مجموعه کتاب های چند جلدی از مشخصه هایی است که می تواند آن مجموعه را در میان مخاطبان محبوب تر کند. این هویت بصری باید هم به موضوع کتاب مرتبط باشد و هم انسجام آن مجموعه را نشان دهد.
مجموعه ی یازده جلدی با موضوع دفاع مقدس که توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است دارای یک هویت بصری منسجم و جذاب است. طراحی جلد این مجموعه توسط مهرداد موسوی انجام شده است و وی در کنار طراحی جلدها برای آن ها هویت بصری نیز در نظر گرفته است. وی تکنیک جالبی را برای این پروژه به کار گرفته است، عکاسی از نوشته ها در ترکیب با خاک واقعی و به کار گرفتن خصوصیت های عنوان کتاب ها در طراحی جلد آن. وی همچنین برای هر جلد رنگ خاصی را در نظر گرفته و این رنگ را در حروف و نوشته ها به نمایش گذاشته است.
مهرداد موسوی دارای مدرک کارشناسی گرافیک از دانشگاه هنر است و در زمینه ی طراحی جلد و طراحی پوستر و دیگر شاخه های طراحی گرافیک فعالیت دارد.

دستورالعمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی

«یک فیلم‌ساز در طول فعالیت حرفه‌ای خود به طور معمول بیش از ۲۰ فیلم نمی‌تواند بسازد، اما یک کاریکاتوریست باید روزی یک ایده خلق کند. تلاش برای خلق ایده‌های نو برای هنرمند دو دستاورد مهم در پی دارد. نخست پرورش قدرت خلاقیت است. والت دیسنی توصیه می‌کند که به دستگاه تصور خلاق خود به عنوان عضلات مغزی بنگریم. عضلات بدن هر چه بیشتر کار کند به جای آن‌که تحلیل رود، پرورش می‌یابد. درست مثل عضلات و ارگان‌های جسمی، هوش و ذکاوت بدون تمرین فرسوه می‌شود. دوم آن‌که تکرار فعالیت خلاق باعث تسریع در شکل‌گیری شخصیت هنری هنرمند می‌شود. 

قواعدی وجود دارند، اما برای آن‌که شکسته شوند. این جملۀ یکی از نظریه پردازان معروف سینما است. قواعد هنری وحی منزل نیستند؛ می‌توان آن‌ها را شکست اما باید به این نکته توجه داشت، کسی می‌تواند این کار را انجام دهد که اولاً بر این قواعد کاملاً مسلط باشد و ثانیاً جایگزین مناسبی برای آن‌ها داشته باشد. 

اشتباه نگیرید! 

این کتاب دربارۀ روش صنعتی تولید ایده نیست. چون صنعت، فعالیتی است که مواد خام را با استفاده از الگوهای مشخص به محصولی مشخص تبدیل می‌کند. ایده‌ها از تفکر واگرا پدید می‌آیند. از همین روست که در روند کار هنری، محصول نهایی غیرقابل پیش‌بینی است. 

روش ارائه شده با عنوان مهندسی ایده، تنها یک نوع انتقال تجربه برای دستیابی بهتر به ایده‌های بدیع است. کتاب حاضر تلاش می‌کند راهکارهای تولید و پرورش ایده در حوزۀ هنر را به صورت مستند همراه با نمونه ارائه دهد.» 

متن بالا گزیده‌ای است از پیشگفتار کتاب «دستور العمل‌های فیل آبی برای ایده‌یابی» نوشتۀ مهندس محمدحسین نیرومند با موضوع ایده‌یابی و پرورش خلاقیت هنری، که نخستین بار در سال ۱۳۹۰ توسط انتشارات فرهنگسرای میردشتی منتشر گردید. گفتنی است این کتاب در سال ۱۳۹۵ نیز عنوان یکی از پرفروش‌ترین‌های انتشارات  میردشتی را از آن خود کرد.

سبک زندگی قرآنی / خانه طراحان انقلاب اسلامی

همۀ ما در طول زندگی‌مان کتاب‌های بسیاری خوانده‌ایم و حتی بعضی‌های‌شان را بیشتر از بقیه! اما در میان همۀ این کتاب‌ها، چند بار و چقدر کتاب آسمانی‌مان، قرآن را خوانده‌ایم؟ نه برای ثواب یا هر چیز دیگر، بلکه هم چون یک کتاب؛ چند بار دست گرفته‌ایم و با حرفا و پندها و قصه‌هایش پیش رفته‌ایم؟ 

خانه طراحان انقلاب اسلامی در تازه‌ترین آثار گرافیک شهری خود به سراغ این کتاب آسمانی رفته و در دو سری از مجموعه آثارش با عنوان «سبک زندگی قرآنی» و «یک کتاب یک امت»، به کارگردانی دانیال فرخ و با همکاری پویا سرابی، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و مجتبی حسن‌زاده، قرآن را به سوژه‌ای برای خلق پوسترهای شهری بدل ساخته است. 

در سری آثار «سبک زندگی قرآنی» به طور غیر مستقیم و با نگاهی طنازانه به مسئله قرآن و قرآن خوانی توجه شده و همان‌طور که از شعارهای نوشته شده بر هر یک از پوسترها پیدا است، در واقع نتایج اُنس با قرآن و تذکراتی که قرآن برای زندگی بهتر ارائه می‌کند، مَد نظر طراحان بوده، چرا که بسیاری از عقاید و فرهنگ‌های به غلط مرسوم شده در جامعۀ امروز ما هیچ ارتباطی با آنچه قرآن، ما را به آن فراخوانده ندارد و گویا این مغایرت حتی برای عده‌ای از اعتبار نیز افتاده است!

اما در مجموعه پوسترهای «یک کتاب یک امت» طراحان به طور مستقیم‌‌تری‌ به قرآن و اصل وجودی آن پرداخته‌اند و نقش اساسی آن را در ایجاد وحدت میان مسلمانان و ایستادگی در برابر زورگویان و مسکبران جهانی به سرکردگی اسرائیل، متذکر شده‌اند.

در این میان گفتنی است که طراحان این آثار با استفاده از پس‌زمینه‌های یک رنگ، عناصر بصری مشخص و فونت‌های نوشتاری بزرگ و خوانا، کوشیده‌اند تا در کمترین زمان ممکن  به شکلی واضح، حرف خود را به مخاطبان منتقل نمایند. چرا که پوسترهای محیطی اغلب به دلیل نصب در کنار بزرگ‌راه‌ها زمان چندانی را برای مشاهد افراد باقی نمی‌گذارد و هنرمند باید در کنار توجه به بُعد هنری اثر، به مسائل دیگر نیز بیاندیشد. از این رو مجموعه پوسترهای «سبک زندگی قرآنی» و «یک کتاب یک امت» اگر چه به لحاظ هنری در سطح نسبتاً قابل قبولی هستند، اما این شاید به اصطلاح ضعف به دلیل ایجاد نقطه قوت پوسترها در بخش اکران محیطی پدید آمده، تا عابران و سواران به سرعت با آثار ارتباط برقرار نمایند.