عشاق محمد (ص)

فکر می کنم دیده باشید؛ حدود یک ماه قبل در پی توهین یکی از نشریات فرانسوی به ساحت پیامبر عظیم الشان اسلام، گروهی از هنرمندان به صورت خود جوش و از روی غیرت دینی، دست به راه اندازی کمپین "عشاق محمد(ص)" در فضای مجازی زدند. طراحی، تولید و عرضه این آثار گرافیکی به نحوی بود که تنها چند روز پس از انتشار اولیه، توانست بخش اعظمی از صفحات مجازی کاربران، از اقشار مختلف مردم را به خود اختصاص دهد. (که در حد خود پاسخی بود بر حماقت های اخیر کشور های متهم این بی احترامی. )

آثار ارائه شده در این کمپین را می توان نمونه های مناسبی از گرافیک غیر سفارشی یا مردمی دانست. فرم های تصویری عشاق محمد(ص) ترکیب بندی، ابعاد و تمرکز آن در وسط مربع، مناسب برای هر نوع فضای وبی و آواتار کاربران و نیز قابل استفاده در صفحات اینستاگرام است. این طرح ها به لحاظ رنگ بندی و فرم هم توانسته برای عموم مردم، چه ایرانی و چه غیر ایرانی جذاب باشد.

اگر چه به کار بردن عبارت عشاق محمد(ص) برای مخاطب جهانی این کمپین غریب نیست، اما با توجه به درصد بالای مخطبان ایرانی آن، بهتر بود هنرمندان طراح ایرانی، القاب و نام های دیگر ایشان مانند "رحمةللعالمین" یا "رسول الله" را به کار می بردند تا به این وسیله فرهنگ سازی مثبتی در جهت هرچه محترمانه تر به کار بردن نام ایشان صورت بگیرد.

گرافیک تبلیغاتی / تهمتن امینیان

کار گرافیکی در هر عرصه‌ای زبان خودش را می‌طلبد. مثلا در عرصه‌ی تبلیغات که مردم به طور ناخواسته با اثر تبلیغی مواجه می‌شوند، آثار برای برقراری ارتیاط با مخاطب باید ویژه‌گی‌های خاصی داشته باشند. آن‌ها باید در لحظه‌ی اول جذابیت ایجاد کنند، در زمانی کوتاه و با کم‌ترین داده‌ها پیام خود را منتقل کنند و مهم‌تر از این‌ها محتوای خود اثر است که هنرمند برای بیان منظور خود از آن بهره می‌برد. امینیان از جمه گرافیست‌هایی است که این نکات را به خوبی فهمیده و آثار تبلیغاتی او نیز در روندی تدریجی به این مفاهیم نزدیک شده است. پوسترهای او معمولا از دو عنصر ساخته می‌شوند. موضوع تبلیغ، و تشبیهی که خود او برای انتقال مفاهیم‌ش انتخاب می‌کنند. او در آثارش این دو عنصر را در تصویری واحد به هم پیوند می‌دهد تا زاویه‌ای جدید و در جهت موضوع تبلیغ در ذهن مخاطب خود ایجاد کند. شاید مهم‌ترین علت‌ موفقیت کارهای او را نیز بتوان در تشبیه‌های هوش‌مندانه و ملموس او دانست. 

برگ های برنده سی و سومین جشنواره فیلم فجر

تبلیغات، یکی از فاکتورهای مهم و اثر گذار در دیدن یا ندیدن یک فیلم است که تا حد زیادی به کیفیت و نحوه ارائه آن برمی گردد. پوستر از مهمترین ابزار تبلیغات در سینما است و به نوعی اولین برخورد رسمی مخاطب با فیلم محسوب می شود که می توان از آن به عنوان یک برگ برنده استفاده کرد و مخاطب را به سینما کشاند.
در چند دهه گذشته، سینماگران ایرانی با تأکید بر چهره بازیگران و کم توجهی به اهمیت و نقش گرافیک در ساخت یک پوستر ایده آل توانستند مخاطبان زیادی را جذب سینما کنند، اما گذر زمان و توسعه همه جانبه ی فرهنگ و فناوری، سطح سلیقه و اطلاعات مردم را افزایش داد و آنان را به مخطبانی سخت گیر و مشکل پسند تبدیل کرد، که دیگر به سادگی و با ترفندهای قدیمی جذب سینما نمی شدند. از همین رو حوزه گرافیک، بیش از پیش مورد توجه سینماگران قرار گرفت. گواه این ادعا، پوسترها و تیزهای تبلیغاتی فیلم های اخیر سینمای ایران است که نمونه بارز آن را می توان در پوستر فیلم های سی و سومین جشنواره بین المللی فیلم فجر دید.
وقتی هنر گرافیک مبنایی می شود برای ساخت یک پوستر سینمایی، چهره هنرمندان اصالت کلیشه ای خود را از دست می دهند و به ابزاری در دست گرافیست بدل می شوند که برمبنای نیاز اثر مورد استفاده قرار می گیرند. در چنین فضایی هنر اصل می شود و می توان به چنین آثاری دل بست و خوش بین بود؛ زیرا سینماگری که قواعد هنرهای تجسمی را بشناسد و به نقش کلیدی آن اشراف داشته باشد، مسلماَ قاب بندی ها و تصویرسازی های فیلمش نیز از این نگاه هنرمندانه و حرفه ای بی نصیب نمی مانند و تصاویری چشم نواز همراه با داستانی جذاب را به مخاطب خود ارائه می دهند.

طراحی‌ جلد خلاقانه / مجید زارع

اگر نوآوری و خلاقیت را وقوع یک اتفاق جدید ترجمه کنیم ،این صفت برازنده طرح جلدهای مجید زارع است، خلاقیتی که این بار فقط در طرح و نقش خلاصه نشده بلکه به کمک  بعد و جنسیت، کاملا ملموس از آب در آمده است.

تقریبا اولین بار است که سروکله مواد متفاوت در طراحی کتاب های ایرانی پیدا می شود. در واقع می توان راز طراحی اغلب جلد های زارع را در استفاده از نشانه های مستقیم جستجو کرد، نشانه هایی که حجم و جنسیتی متفاوت دارند. البته گاهی رسیدن به خلاقیت و ظاهری متفاوت به عملکرد وکاربرد کتاب هاآسیب زده است.

اگر از کارنامه هنری او جویا شوید باید گفت مجید زارع چند سالی  می شود که از مهندس بودن استعفا کرده و وارد عالم گرافیک شده و در این مدت هم به حق، توانایی هایش را به اثبات رسانده است.

جوایز متعدد جشنواره ها و دوسالانه های داخلی و خارجی شاهدی بر این مدعا هستند.

و نهایتا آنچه از دیدن این آثار دست گیرمان می شود؛ می توان متفاوت فکر کرد و ایده داد و آن ایده را هرچند مشکل در حجمی انبوه به مرحله تولید رساند. کافی است مانند او جسارت و پشتکار کافی داشته باشید.

از 15 خرداد تا 12 بهمن 1357

مانند همه انقلاب ها، در انقلاب اسلامی نیز ابتدا جوان ها پیشرو بودند. هنرمندان جوان، پس از استحکام پایه های انقلاب و تأسیس موسسه ی حوزه اندیشه و هنر اسلامی، در حوزه هایی چون نقاشی، گرافیک و کاریکاتور، بیشتر به خلق آثاری با مضامین عمیق تر اسلامی توجه نشان دادند و با توجه به صحبت های امام (ره) و یاران ایشان، واسطه انتقال فرهنگ انقلاب، به مردم شدند. 

یکی از ویژگی های مهم آثار این دوره، تأثیرپذیری از وضعیت موجود بود. به طوریکه هنرمندان آنچه را که  اقتضا زمانه بود، به تصویر می کشیدند. از ویژگی های این دوره می توان به سرعت در کار و هماهنگی با شرایط اشاره کرد. به طوریکه بخشی از آثار هنرمندان نیز معطوف به خلق آثاری بود که یادآور روزهای بزرگی بودند، روزهایی چون 15 خرداد 1342، 17 شهریور 1357و...  که به یاد و خاطره شهدای آن روز، یوم الله نامیده می شدند.

پوسترهای جشنواره فیلم فجر در دهه سوم

در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست که برای یک جشنواره مهم، مرتب طراح پوستر را عوض کنند تا فرد جدیدی را مورد آزمایش قرار دهند. اینجا اما کمی بحث سلیقه مطرح است؛ بعضی مسئولان به سراغ همان طراحان قدیم می روند و برخی هم ترجیح می دهند جوانان خوش ذوق را وارد گود کنند. البته اول باید قبول کنیم این وسط همه چیز حرفه ای است.

طراحی پوستر امری تخصصی است و مهم‌ترین تصویر از یک جشنواره بین المللی محسوب می شود؛ اما چه فایده که به اندازه اهمیتش، مورد توجه و تمرکز قرار نمی گیرد. به طوری که در 12 سال اخیر تنها شاهد سه اثر خوب و هنرمندانه هستیم.

حمیدرضا بیدقی در دوره بیست هفتم، با اقتباس از داستان منطق الطیر عطار نیشابوری، سی مرغ را طراحی کرده که بال در بال هم، سیمرغ یگانه ای را شکل داده اند و سودای آسمان دارند. اثر دیگر متعلق به مسعود نجابتی است، که سال هاست تمرکزش را بر روی قابلیت های  نوشتار (تایپوگرافی) گذاشته و پوستر دوره بیست و نهم را نیز با تکیه بر همین اصل طراحی کرده است. طراحی که تا آن زمان در پوسترهای جشنواره فیلم فجر سابقه نداشت. آخرین اثر هم مربوط به مهدی سعیدی است، که تلاش کرده با استفاده از تکرار خطوط خوشنویسی شده در پس زمینه پوستر و همچنین تغییر جهت پرواز سیمرغ فضایی خاص و اسطوره ای را ایجاد کند. اما نکته جالب توجه، در طراحی پیکره ی سیمرغ نهفته است، چرا که سیمرغ سی دومین دوره با خوشنویسی کلمه فجر بال و پر گرفته است. 

وجه مشترک این سه اثر، ایجاد تمرکز و دوری از فضای پر عنصر است. به عبارتی، تکلیف هنرمند با اثرش معلوم است و همین باعث ارتباط مخاطب با این پوسترها می شود. این آثار و به خصوص پوستر دوره آخر ما را نسبت به دوره پیش رو خوش بین می کند، اما باید دید سرانجام کار چه می شود.

پوسترهای نوشتاری / فرهاد فزونی

آنچه در نگاه اول پوسترهای فرهاد فزونی رابه بیانیه یک تفکر تبدیل کرده، شیوه خاص چیدمان نوشتار در پوسترهای او است. 

مانند اغلب طراحان نسل پنج،  فزونی نیز اهمیت ویژه ای برای نوشتار و تایپوگرافی قائل است. 

نوشتار در آثار او عناصری الصاقی نیستند که صرفا جهت اطلاع رسانی به کار برده شوند، بلکه طراح به اندازه تصویر به آنها اهمیت داده  است.