عرش بر زمین افتاد/ حسن روح الامین

بعد از ماه ها چشم انتظاری، اثر فاخر دیگری از حسن روح الامین پرده برداری شد. این نقاشی عظیم که «عرش بر زمین افتاد» نام گذاری شده، در ابعاد سه در چهار متر و با تکنیک رنگ روغن به  تصویر کشیده شده است. در این اثر لحظات آخر مبارزه ی حضرت سید الشهدا در میدان جنگ، با الهام از بیت معروف مقبل کاشانی بر روی بوم تصویر شده: «بلند مرتبه شاهی ز صدر زین افتاد/ اگر غلط نکنم عرش بر زمین افتاد»

روح الامین در این اثر پیکره های بسیاری تصویر کرده که با توجه به بزرگ بودن ابعاد اثر مهارت زیادی می طلبد. نوع رنگ بندی و نور پردازی در بسیاری از نقاشی های او و به خصوص اثر اخیر، یادآور شیوه ی نقاشی در دوره ی باروک است. رنگ ها گرم اند و با کمک نور پردازی استادانه، نقطه ای از اثر توجه مخاطب را جلب می کند که مهمترین پیکره در تابلوست و آن حضرت امام حسین(علیه السلام) است. روح الامین در این اثر هم همانند دیگر آثار مذهبی اش با مهارت و هنرمندی خاص از ترسیم چهره ی معصومین(علیهما السلام) خودداری کرده. 

این هنرمند جوان خود معتقد است می خواهد به زبان نقاشی روضه خوانی کند و گویی موفق به انجام این مهم شده است، چه آنکه در لحظه ی پرده برداری از این تابلوی تاثیر گذار، از میان جمعیت صدای گریه به گوش می رسید.

مراسم پرده برداری از آخرین اثر حسن روح الامین سه شنبه ۱۱ آبان در موزه ی هنرهای معاصر انجام شد و در این مراسم شخصیت هایی چون دکتر رجبی دوانی، آریا نژاد، مسعود شجاعی طباطبایی، امیر حسین مدرس و... حضور داشتند.

در کنار نمایش این اثر، ۹ اثر عاشورایی دیگر از روح الامین هم در موزه ی هنرهای معاصر به نمایش درآمد.

فضاسازی هیئت اباعبدالله / هیئت هنر

هیئت عزاداری امام حسین (ع) هرکجا باشد و با هر شمایلی متعلق به ایشان است و میزبان عزاداران عاشق حضرت. آنچه که در ایام سوگواری ماه محرم اهمیت زیادی دارد رسیدن به شعور و معرفت حسینی است. هیئت هنر که متشکل از دانشجویان و دانش آموختگان هنر و دیگر عاشقان اباعبدالله است با این تفکر که به میهمانانشان معرفت حسینی هدیه کنند، دست به نوعی فضاسازی متفاوت زده و با طراحی هنرمندانه ی تک تک اجزاء و فضاها و انتشار مطالب مربوط به واقعه ی عاشورا به سبکی جدید، هیئتشان را زینت داده اند. قرار دادن آثار هنری مربوط به ماه محرم در راهروی ورودی هیئت، نظر عزاداران را جلب کرده و آن ها را به تفکر وا می دارد. طراحی هنرمندانه ی لباس خادمین و فضاسازی داخلی خیمه ی عزاداری نوعی احترام به میهمانان را در خود گنجانده است و نیز فضاسازی محوطه باعث ایجاد حس نزدیکی عزاداران با تنهایی و مظلومیت خانواده ی امام حسین (ع) شده است.
هنر های تجسمی در هیئت هنر دست به دست هم داده اند تا بزرگترین وظیفه ی خود یعنی جلب عامه ی مردم به ارزش های اسلامی و بالابردن شعور و معرفت دینی را انجام دهند.

تصویر های عاشورایی / محمدرضا چیت ساز

هنرمندانی که در باب موضوعات مذهبی و مخصوصا وقایع تاریخی مانند واقعه ی عاشورا دست به آفرینش آثار می زنند، از مطالعه ی روایات و کتب تاریخ اسلام و یا آثار دیگری که درباره ی موضوع مورد نظرشان کار شده است کمک می گیرند تا صحنه هایی را که ما هرگز ندیده ایم برایمان زنده کنند. محمد رضا چیت ساز هنرمند فعال در زمینه ی طراحی گرافیک در آتلیه سه در چهار است. وی سعی نموده صحنه های مربوط به واقعه ی عاشورا را با تکنیک های نوین تصویرسازی دیجیتال به صورت کاملا طبیعی بازنمایی کند. این آثار حتی توانایی آن را دارند که بعضی وقایع را همانطور که هنرمند می خواهد در ذهن بیننده حک کند. از این دست می توان تابلوی معروف استاد فرشچیان و یا سریال تلویزیونی مختارنامه را نام برد که وقایع تاریخ اسلام را با روایت خاص خود در ذهن مخاطب شکل داده اند.
محمد رضا چیت ساز دانش آموخته ی رشته ی گرافیک است و تا به حال فعالیت های بسیاری با خانه ی هنرمندان انقلاب اسلامی در جهت حفظ ارزش های دینی و انقلابی انجام داده است.

تایپوگرافی مذهبی / محمد محمدی

پیش‌تر لوگوتایپ‌های محمدی را در نشریه‌ی خط دیده بودیم. او حروف را شبیه به خطوط معلی و دیوانی و با قلم و مرکب کتابت می‌کند، اما آثار او مساوی هیچ کدام از این‌ها نیست. محمدی با مشق کردن همیشه‌گی‌اش به سبک خاصی از خطاطی رسیده است، خطاطی‌ای که فارغ از امکان خوانش، در پی شکل یافتن و اتحاد فرمی است. شورریدگی خاص این کارها هنگامی که در ظرف هندسه‌ای منظم ریخته می‌شود و در بطن خود نیز از هندسه‌ای پنهان تبعیت می‌کند تعادلی جذاب برای مخاطب می‌آفریند.

این مجموعه که غالبا از کارهای غیر سفارشی‌ تشکیل شده، کم‌تر جنبه‌ی کارکردی دارند و در پی بیان احساس لحظه‌ای هنرمند در قالب گردش قلم به روی کاغذ و گاهی کاربرد رنگ هستند. مسلما نمی‌توان این سبک را یک شیوه‌ی دل‌بخواهی و بدون پشت‌وانه دانست. تمرین‌های فراوان در رسیدن به سواد بصری و فرمی توانایی کارهای جدید و ابداع را در هنرمند ایجاد می‌کند و تلاش‌های بعدی، او را در یافتن سبک منحصر به فرد یاری می‌رسانند.

پوسترهای برگزیده نهمین سوگواره هنر عاشواریی

یکشنبه هفدهم آبان، نهمین سوگواره هنرهای عاشورایی با موضوعات مذهبى توسط حوزه هنری برگزار و برندگانش معرفی شد. رویدادی که هر سال با حضور فعال هنرمندان آثاری تازه با نگاهی نو را خلق می‌نمایند. تداوم برگزاری این مسابقه با محوریت موضوع عاشورا نشان از اهمیت آن در بین هنرمندان نوظهور و پیش‌کسوت دارد که زاینده آثاری بدیع طی این سال‌ها بوده است.
آثار امسال با تنوع در مفاهیم، ترکیب‌بندی، تکنیک اجرا، طراحی و رنگ جذابیت مجموعه را دو چندان کرده است. استفاده از نمادهای اصیل عاشورا که از دیرباز مورد استفاده هنرمندان بوده است با نگاهی نو منجر به خلق آثاری متفاوت شده است. استفاده از کلاه‌خودهای سبز رنگ که نشان از جبهه حق امام حسین‌(ع) است در کنار کلاه‌های رزمندگان ایرانی در جنگ ایران و عراق مفهومی را با زبان گویای تصویر عرضه می‌کند که برای هر مخاطبی قابل درک است. استفاده از آموزش الفبا در کتب فارسی، تصویر حضرت مسیح با ردای سبز رنگ، ظرف سفالی با تصویر لعاب‌کاری روی آن و طراحی به سبک نگارگری‌های ایرانی کمک کرده‌اند تا این نگاه نو در آثار هنرمندان عینی شود.
سمیه خزاعی‌مسک، سید محمد جاماسبی و مجید بهرامی به ترتیب نفرات اول تا سوم بخش پوستر با موضوع "حماسه عاشورا" و هادی مهاجری، نرجس محمدلو و تیلا اصغرزاده منصوری به ترتیب نفرات اول تا سوم بخش پوستر با موضوع "حسین تنها نمی‌ماند" معرفی شده‌اند.

پنجره‌های تشنه / مجید زارع

اگر از خوانندگان دائمی کتاب باشید متوجه پیشرفت طراحی جلد و صفحه‌آرایی کتاب‌ها، طی چند سال اخیر شده‌اید؛ پیشرفتی که حاصل قوت و عمق نگاه طراحان در مفهوم و تکنیک طراحی، همچنین توسعه صنعت چاپ است. در میان طراحان جلدهای کتاب، مجید زارع به عنوان طراح متخصص در حوزه کتاب نامی آشناست. کتاب‌های زیادی تا کنون با طراحی این طراح وارد بازار شده‌اند. پنجره‌های تشنه، کتابی‌ست که روایتگر انتقال ضریح امام حسین(ع) از ایران به عراق است. روایتی که خواندنش از زبان مهدی قِزِلی، نویسنده جوان و سرشناس ایرانی خالی از لطف نیست.

آنچه در طراحی کتاب اهمیت پیدا می‌کند، نگاهی کلی به اجزای آن است. کتاب مجموعه‌ای واحد از طراحی جلد، صفحه‌آرایی، فونتِ عنوان و جنس کاغذهای داخلی و جلد کتاب است؛ مجموعه‌ای که در خدمت متن بوده و نمود عینی آن خواهند بود. استفاده از پلکسی در جلد پنجره‌های تشنه علاوه بر جذابیت و تفاوت فاحش با دیگر کتاب‌های بازار، می‌تواند مُلهم از ضریح باشد. چرا که زیر آن، نوشته ی "سلام علی شهید الشهدا" به رنگ طلایی قرار دارد که نشانی از ضریح است. رنگ طلایی متن تضاد(کنتراست) خوبی با زمینه اصلی کتاب که نقوش سفید بر سطح خاکستری روشن است ایجاد کرده و توجه مخاطب را جلب می‌کند. استفاده از کادر مشکی همچون قاب عکس انتخابی‌ست هوشمندانه. این انتخاب می‌تواند یادآور روایت یک عکس از مجموعه خاطرات باشد. عکسی که تنها یک فِریم از خاطراتی‌ست که صاحب تصویر آن را زندگی کرده است. کتاب پنجره‌های تشنه، هرچند زیبا و دلنشین، اما به گفته نویسنده تنها توانسته بخشی از این روایت زیبا را به رشته تحریر درآورد.

استفاده از فونت دست‌نویس برای عنوان، کاغذهایی به رنگ دفترهای کاهی قدیمی، طراحی داخلی همچون تقویم و خط‌کشی صفحات شبیه دفترهای خط‌دار، انتخاب‌هایی درست و به‌جا در انتقال احساس روایت‌گری خاطرات‌گونه متن کتاب است. خاطراتی که نویسنده در همسفر شدن با ضریح مشاهده نموده و یادداشت برداری کرده و حالا آن خاطرات تبدیل به کتاب شده‌اند. می‌توان گفت زارع در طراحی این کتاب علاوه بر درگیر کردن مخاطب از راه اجزای بصری با مفهوم کتاب، با درگیر کردن حس لامسه مخاطب زمانی که کتاب را در دست می‌گیرد، پا فراتر از طراحی‌های معمول گذاشته است. مجید زارع با این نگاه در طراحی، گویی به کتاب جان تازه‌ای می بخشد که خواننده می‌تواند آن را لمس کند.

علامت سازی / بروجرد

محرم که آغاز می‌شود، علامت‌های بزرگ کوچک هیئت‌ها در شهر خودنمایی می‌کند. جوان‌ها و پهلوانان به یاد علمدار دشت کربلا حضرت ابوالفضل العباس علم فلزی را به دوش می‌کشند و این‌چنین است که علامت از گذشته‌های دور یکی از نشانه‌های باارزش این واقعه بوده است.
تاریخچه علم‌گردانی در ایران و به‌ویژه در میان مردم بروجرد مشخص نیست. برخی اساس آن را مربوط به دوره آق قویونلوها و قره قویونلوها می‌دانند. آنچه مسلم است آیین علم‌گردانی به دوره‌های پیش از حکومت صفویه بازمی‌گردد؛ اما دولت صفویه علامت سازی را مرسوم کرد و هنرمندان این رشته آن را به اوج خود رساندند و چون اصفهان در آن دوران پایتخت ایران بود، هنرمندان در رشته‌های گوناگون روانه این شهر شدند و عملاً اصفهان را وارث هنر هزارساله ایران کردند. علامت سازی در دوره قاجار شکل تازه‌ای گرفت و علامت‌ها هرروز به همت هنرمندان ایرانی سنگین‌تر و نشانه‌های بیشتری به آن افزوده شد. امروزه بروجرد، تهران و اصفهان شهرهایی هستند که بازماندگان هنرمندان و صنعت‌کاران دیروز در آن به ساخت علامت‌ مشغول‌اند.