فراخوان چهارمین جشنواره بین‌المللی کاریکاتور رسانه‌های دیجیتال

چهارمین جشنواره بین‌المللی کاریکاتور رسانه‌های دیجیتال از ۱۵ الی ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ توسط انجمن کارتونیست‌های تبریز با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال در تبریز برگزار میگردد. موضوعات این دوره از جشنواره عبارتند از: اینترنت، شبکه‌های اجتماعی، بازی و سرگرمی دیجیتال، تلفن همراه، رایانه(سخت افزار، نرم افزار)، سبک زندگی دیجیتال، اشتراک‌گذاری محتوا، کودکان و نوجوانان آنلاین و حریم خصوصی.

شرکت در این مسابقه برای همه هنرمندان از سراسر جهان آزاد است و هر فرد می‌تواند حداکثر ۵ اثر ارسال نماید. علاقه‌مندان جهت شرکت در این مسابقه تا ۲۰ فروردین ۱۳۹۷ مهلت دارند تا آثار خود را از طریق ایمیل به آدرس [e-mail] و یا توسط پست به صندوق پستی ۵۱۳۸۵-۴۵۶۳ به دبیرخانۀ جشنواره ارسال نمایند. گفتنی است آثار در دو بخش بالای ۱۸ سال و زیر ۱۸ سال، دریافت می‌گردد. هم‌چنین آثار دیجیتال باید به امضای هنرمند رسیده باشند و در پشت آثار نیز مشخصات خالق اثر از جمله نام، کشور، ایمیل و شماره تماس حتماً قید گردیده باشد. 

اختتامیه چهارمین جشنواره بین‌المللی کاریکاتور رسانه‌های دیجیتال ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ در خانه فرهنگ تبریز برگزار می‌گردد.

شرح نو/معرفی و نقد آثار

شرح نو، گروهی جوان است که از سال 95 در زمینه تولید محتوای تصویری  در زمینه ی اقتصادمقاومتی فعالیت می کند. این گروه  توسط آقای عالمی تاسیس شده و دوران شکوفایی خود را طی می کند. بیان تجربیات این گروه از زبان اعضای گروه میتواند برای علاقمندان به این رشته جذاب و مفید باشد . مصاحبه پیش رو تجربیات ثبت شده گروه شرح نو توسط تحریریه خط  است .

سبک زندگی قرآنی / خانه طراحان انقلاب اسلامی

همۀ ما در طول زندگی‌مان کتاب‌های بسیاری خوانده‌ایم و حتی بعضی‌های‌شان را بیشتر از بقیه! اما در میان همۀ این کتاب‌ها، چند بار و چقدر کتاب آسمانی‌مان، قرآن را خوانده‌ایم؟ نه برای ثواب یا هر چیز دیگر، بلکه هم چون یک کتاب؛ چند بار دست گرفته‌ایم و با حرفا و پندها و قصه‌هایش پیش رفته‌ایم؟ 

خانه طراحان انقلاب اسلامی در تازه‌ترین آثار گرافیک شهری خود به سراغ این کتاب آسمانی رفته و در دو سری از مجموعه آثارش با عنوان «سبک زندگی قرآنی» و «یک کتاب یک امت»، به کارگردانی دانیال فرخ و با همکاری پویا سرابی، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و مجتبی حسن‌زاده، قرآن را به سوژه‌ای برای خلق پوسترهای شهری بدل ساخته است. 

در سری آثار «سبک زندگی قرآنی» به طور غیر مستقیم و با نگاهی طنازانه به مسئله قرآن و قرآن خوانی توجه شده و همان‌طور که از شعارهای نوشته شده بر هر یک از پوسترها پیدا است، در واقع نتایج اُنس با قرآن و تذکراتی که قرآن برای زندگی بهتر ارائه می‌کند، مَد نظر طراحان بوده، چرا که بسیاری از عقاید و فرهنگ‌های به غلط مرسوم شده در جامعۀ امروز ما هیچ ارتباطی با آنچه قرآن، ما را به آن فراخوانده ندارد و گویا این مغایرت حتی برای عده‌ای از اعتبار نیز افتاده است!

اما در مجموعه پوسترهای «یک کتاب یک امت» طراحان به طور مستقیم‌‌تری‌ به قرآن و اصل وجودی آن پرداخته‌اند و نقش اساسی آن را در ایجاد وحدت میان مسلمانان و ایستادگی در برابر زورگویان و مسکبران جهانی به سرکردگی اسرائیل، متذکر شده‌اند.

در این میان گفتنی است که طراحان این آثار با استفاده از پس‌زمینه‌های یک رنگ، عناصر بصری مشخص و فونت‌های نوشتاری بزرگ و خوانا، کوشیده‌اند تا در کمترین زمان ممکن  به شکلی واضح، حرف خود را به مخاطبان منتقل نمایند. چرا که پوسترهای محیطی اغلب به دلیل نصب در کنار بزرگ‌راه‌ها زمان چندانی را برای مشاهد افراد باقی نمی‌گذارد و هنرمند باید در کنار توجه به بُعد هنری اثر، به مسائل دیگر نیز بیاندیشد. از این رو مجموعه پوسترهای «سبک زندگی قرآنی» و «یک کتاب یک امت» اگر چه به لحاظ هنری در سطح نسبتاً قابل قبولی هستند، اما این شاید به اصطلاح ضعف به دلیل ایجاد نقطه قوت پوسترها در بخش اکران محیطی پدید آمده، تا عابران و سواران به سرعت با آثار ارتباط برقرار نمایند. 

شهر بدون خاطره

ساکنین شهر برمی‌خیزند و روز آغاز می‌شود. شهر در التهاب روزانه‌ی خود، انسان‌ها را که امروزه عابرتر از هر زمانی هستند درخود جای داده است. عابرانی با نیازهای متعدد، گاه مشترک و گاه متفاوت. سلسله مراتب فضاهای عملکردی در شهر درست مانند یک خانه عمل می‌کند. همانگونه که یک خانه باید برای استراحت، خواب، نشستن، پذیرش مهمان، تلویزیون دیدن، مطالعه، ارتباط با بیرون، آرامش، پخت و پز، برسنج‌های آسایشی¹، فعالیت‌های شخصی انسان‌ها و... راه‌حل داشته باشد، شهر نیز باید بتواند نیازهای بسیاری را برطرف کند. نیازهایی مانند سکونت، بازی کودکان، گردش شهروندان، خرید، بهره‌مندی از طبیعت، عبور و مرور کم خطر، سهولت دسترسی‌ها، نوازش چشم و گوش، گردهمایی‌های خرد و کلان و... . در شهر تهران مدتهاست که تمرکز اصلی متولیان محترم شهری بر تامین زیرساخت‌های یک شهر مدرن و روزآمد (به درست یا به غلط) استوار شده و بخش عمده‌ی نیازهای دیگر شهروندان را تحت تاثیر خودش قرار داده است. نظیر نیازهای انسانی و طبیعی شهروندان (در معنای حقیقی کلمه) که در ابعاد گسترده‌ای مغفول مانده‌اند و اگر نخواهیم اغراق کنیم می‌توان گفت به مرحله‌ی نگران کننده‌ای رسیده است. از بارزترین نیازهای بی‌پاسخ در شهر، نیاز انسان‌ها به تجمع، تعامل و دیدار است. تهران امروزی برخلاف ظاهر شهروند‌پذیر و سخاوتمندانه‌ی خود، عموما نمی‌تواند فضاهای مناسبی برای گرد آمدن انسان‌ها را فراهم کند و شهروندانی که توان مداخله در اصول صلب طراحی شهرشان² را ندارند، با ایجاد فضاهای دیگر خودخواسته به این نیاز پاسخ می‌دهند. پرکاربردترین این فضاهای خودخواسته: کافه.

 

مجموعه پوسترهای بسیج

سازمان بسیج مستضعفین هر ساله به مناسبت هفته بسیج و پنجم آذر ماه، برنامه‌های متنوعی را در سراسر کشور تهیه و تدارک می‌بیند و در این بین با استفاده از تبلیغات محیطی، تلویزیونی و حتی مجازی می‌کوشد تا برای چند روز هم که شده، حال و هوای کشور و مردم را به سمت و سوی تفکر بسیجی سوق دهد. از جمله این تبلیغات، پوسترهای طراحی شده توسط هنرمندان اداره تجسمی معاونت فرهنگی بسیج است، که در آن با استفاده از سخنان رهبری در رابطه با فرهنگ بسیجی، به مضامینی چون بسیج، انقلابی‌گری، ظلم‌ستیزی، مبارزه با فساد، ایثار، پیشرفت، اقتدار جهانی و... پرداخته شده است.

هر چند تلاش این مجموعه، برای نمایش تفکر والای بسیجی و قدرت عمل آن در همۀ عرصه‌ها، قابل تآمل است، اما تکنیک نقاشی‌گونۀ آثار و زاویه دید هنرمندان در پرداختن به چنین مسئله مهمی، چندان هم‌گام با فضای امروز مخاطبان‌شان نیست و بیشتر به صفحاتی از کتاب‌های درسی دهه‌های شصت و هفتاد می ماند؛ روزگار پیام‌های مستقیم و اثرگذار! البته تمامی پوسترهای این مجموعه را نمی‌توان یکسان دید، چرا که در این میان ایده‌های جالب توجهی نیز وجود دارند، که به دلیل نوع تصویرپردازی‌ها و نگاه شعاری حاکم بر آن‌ها، چندان فرصتی برای بروز و ظهور نیافته‌اند. 

در این میان نباید از ذکر این نکته نیز غافل ماند که شاید انتخاب چنین زاویه‌ دید و تکنیکی، عمداً و به جهت ایجاد نوعی حس نوستالژیک بوده، اما با نگاهی به سایر پوسترهای مناسبتی هم‌چون مجموعه «جهاد ادامه دارد» و مقایسه آن با این آثار می‌توان به روشنی فهمید که مجموعه پوسترهای جهاد، به جهت تمرکز بر روی یک رنگ و ایجاد یک بافت مشخص به عنوان پس زمینه و استفاده مطلق از خطوط آبی رنگ خودکاری برای طراحی و انتقال موضوع، هم به لحاظ نوع بیان و هم از جهت تکنیک، در کنار انتقال مضامین مورد نظرشان، یک فضای نوستالژیک و خاطره‌ساز را نیز شکل داده‌اند. در واقع طراحان این مجموعه با نگاهی خلاق، فضایی را نیز به مخاطبان‌شان اختصاص داده‌اند، اما در پوسترهای بسیج با توجه به حجم رنگ‌ها، طرح‌ها و شعارها، جایی برای تفکر و تأمل مخاطب باقی نمی‌ماند!

طراحی داخلی به سبک شلوغ و پرتجمل روکوکو / شمال تهران

هنر ابزاری است با قابلیت‌های ویژه که می‌تواند با مقتضیات زمان خود سازگار و هم سو شود، خواه این مقتضیات در جهت اهداف انسانی باشد یا نه. در طول تاریخ هنرمندان با کمک طبقه‌ی مرفه جامعه به حیات هنری خود ادامه می‌دادند و در کنار کارهای سفارشی، آثار مطابق طبع خود نیز می‌آفریدند. این اتفاق در دنیای امروز نیز به شکلی دیگر رخ می‌دهد.
نقاشی‌های شلوغ و پرکار دیواری، سبکی از طراحی است که در خانه‌های مجلل شمال تهران باب شده است. آثاری بدون تناسب با فرهنگ و هویت ایرانی که تنها در جهت خودنمایی بیشتر طبقه ثروتمند جامعه است. کسانی که با نقاشی دیواری و بخصوص نقاشی بر روی سقف آشنایی داشته باشند، سختی‌ها و مخاطرات آن را درک می‌کنند و می‌دانند هنرمندان با زحمت فراوانی، این آثار را خلق می‌کنند. این آثار با تکنیک‌های مختلف نقاشی دیواری، پتینه و کار با ورق طلا و در ترکیب با گچ‌بری جلوه‌ای خیره‌کننده به فضای داخلی می‌دهد. موضوعات این نقاشی ها عمدتاً تصاویر منظره (بخصوص آسمان بر روی سقف)، فرشتگان و زنان هستند که به شدت هنر مسیحی را در ذهن تداعی می‌کند. در بعضی از قسمت‌ها نیز با کمی ذوق و سلیقه‌ی سفارش‌دهنده، دست هنرمند باز می‌شود تا آثاری زیباتر با استفاده از فرم های انتزاعی و نقش‌مایه‌های سنتی ایرانی خلق کند.
جدای از بعضی آثاری که حتی در تکنیک و اجرا نیز قابل اعتنا نیستند، به نظر می آید این هنر و اثر هنری در صورتی که درجای درست خود قرار بگیر، می تواند ارزشمند باشد.

در گذشته هنر تزیین بنا، یا در بناهای خاص  و عمومی و یا در خانه ها بااهداف کاربردی و تزیینی در کنار هم و بسیار محدود تر از بناهای عمومی، مورد استفاده قرار می گرفت و در پس این استفاده مفاهیم خاصی قرار داشت که  هنر امروز از آن خالی است. با وجود فخرفروشی که در این سبک موج می‌زند اما ارزش کار هنرمندان آن کم نمی‌شود هرچند که هنرشان تنها چند بیننده‌ی خاص دارد.

مادران شهدا/ نسرین شیخ حسن

تنیدگی همه جانبه زندگی ما ایرانیان درمیان فرهنگ و اعتقادات مذهبی و سیاسی‌مان و نمود بارزش در شکل آثار هنری‌ گویی امری اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. ما نمی‌توانیم از فقر، عشق، انسانیت و... سخن بگوییم ولی پای دین و سیاست را در آن باز نکنیم. شاید این ویژگی خاص هنرما ایرانی‌هاست که آن را جذاب می‌کند و طالبان زیادی در آن طرف مرزها می‌یابد.
عکس‌های نسرین شیخ حسن اگرچه با موضوع تکراری مادران شهداست، اما دیدگاه هنرمند در مورد تناقضات موجود در جامعه را به تصویر می‌کشد. شیخ حسن با تمرکز بر روی فضای زندگی مادران شهدا و سبک زندگی آنان که نسلی از جوانان تاریخ‌ساز در آن رشد و نمو پیدا کرده‌اند در مقایسه تصویری با سبک زندگی جوانان امروز، تناقض‌ها و تفاوت‌های فرهنگی این دو نسل را آشکارتر می‌کند. عکاس معیشت، سبک زندگی، پایبندی به اعتقادات مذهبی، فضای سیاسی جامعه را در مقایسه با زندگی مادران سالخورده شهدا به چالش می‌کشد. عکس یا نقاشی چهره شهید با ابعادی بزرگ در پس‌زمینه و روی دیواری با طاقچه و گچبری‌های قدیمی قرار دارد. پیش‌زمینه خلوت که با گل‌های قالی پر شده، با پرسپکتیو یک نقطه‌ای ما را به عمق تصویر جایی که مادر شهید نشسته است می‌کشاند. پس زمینه خلوت با عمقی که به تصویر داده است دور شدن و فاصله گرفتن فضای زندگی معاصر ما از آن شیوه تفکر و ایدئولوژی است که به زعم هنرمند ما از آرمان‌های شهدا فاصله گرفته‌ایم. این فاصله با عکس‌هایی که از لحاظ ترکیب‌بندی در بعضی عکس‌ها انتخابی هوشمندانه است بیشتر نمایان می‌شود. فضای درونی ساده و بی‌آلایش بالای تصویر در مقابله و قیاس با تصاویری از زندگی پر زرق و برق و در برخی عکس‌ها فضای غیراخلاقی مجازی و البته واقعی دنیای بیرونی قرار می‌گیرد. عکاس در عکس‌هایی مانند تصویر شماره 12، 14 و۱۵ با ترکیب‌بندی‌های نسبتاً مشابه برای بیان مفهوم مورد نظرش موفق‌تر عمل کرده است. تصویر شماره 11 دو الگوی متفاوت پوشش که اولی نمود اعتقادات مذهبی و دومی نمود فرهنگ مصرف گرایی و تفکرات غربی است  با ترکیب‌بندی مشابه ما را برای دیدن تفاوت‌ها و درک منظور عکاس یاری می‌کند.