نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

۳۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «هنرهای سنتی» ثبت شده است

تکنیک لاستر/عباس اکبری

تاریخ نشر : چهارشنبه / ۱۳ ارديبهشت ۱۳۹۶

"لاستر بیش از۸۰۰ سال پیش به وجود آمد. ابوالقاسم، سفال گر و تاریخ دان در مورد لاستر می گوید: (( لاستر چیزی است که به آرامی آتش دیده، مثل طلای سرخ نور را منعکس کرده و مثل نور خورشید می درخشد.)) ظروف لاستر با سطوح درخشان از تغییر شکل نقره و مس به طلای درخشان به  دست آمده است که در طول قرن ها این دانش ناپدید شده بود."(۱)
عباس اکبری  دانش آموخته دکترای پژوهش هنراز دانشگاه تهران و مدرس دانشکده معماری و هنر دانشگاه کاشان، با پژوهشی عمیق بر روی این تکنیک قدیمی و احیای آن توانسته است، این تکنیک کهن کاشان را در آثاری مدرن زنده کند. ایشان مجموعه آثار خود با لعاب زرین فام را در نمایشگاه گروهی "سفالینه های زرین فام از دیروز تا امروز" در سال۱۳۹۲ به نمایش گذاشته و به صورت مکتوب نیز کتابی از این آثار تحت عنوان ظرف ها منتشر کرده اند که  استادانی چون آلن کایگر، گرگ دیلی و فرانک هلمس  از بزرگان هنرسرامیک جهان بر آن مقدمه نوشته اند.
لاستر که ما آن را با نام لعاب زرین فام می شناسیم بین قرن های ۵تا۸ هجری قمری که دوره دوم سفالگری ایران و اوج این هنر بوده است، ابداع و متداول شد. این لعاب، تشکیل لایه بسیار نازکی از نانو ذرات مس و نقره با جلای فلزی در طیف های رنگی گوناگون است که بر روی لعاب در سومین مرحله پخت در شرایط احیاء کوره ایجاد می گردد. در ساخت لعاب این سفالینه که از گونه‌های نفیس و بسیار با ارزش در میان ظروف سفالین دوره اسلامی است، از تکنیک خاصی استفاده می‌شود. دست‌یابی به این تکنیک آنقدر سخت است که گاه هنرمندان و صنعتگران عدم توفیق خود را به نایافتنی بودن و غیرقابل پیش‌بینی بودن آن نسبت می‌دهند. اما هنرمندانی چون عباس اکبری با کاوش های علمی و بررسی منابع به جای مانده از دوران اسلامی به خوبی آن را باز آفرینی کرده است.علاوه بر تکنیک منحصر به فرد این ظروف، کنتراست داخل و بیرون آنها و استفاده ی هنرمندانه از خط فارسی و رنگ های درخشان این تکنیک، مجموعه ظرف ها را متفاوت و جذاب کرده است.

۱. گرگ دیلی، مدیرگروه سرامیک دانشکده هنر دانشگاه دولتی استرالیا، برگرفته  از کتاب ظرف ها، نوشته عباس اکبری.۱۳۹۲.نشرپیکره

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۳ ارديبهشت ۹۶ ، ۲۱:۵۸
مینا مختارزاده

پوسترهای ۳۵‌اُمین «جشنواره جهانی فیلم فجر»

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۲۶ اسفند ۱۳۹۵

پوستر سی و پنجمین دورۀ جشنواره جهانی فیلم فجر کمی زودتر از آغاز جشنواره و پس از انتشار عکسی از این پوستر در جشنواره برلین رسانه‌ای گردید. 

حمیدرضا بیدقی گرافیست و طراح شناخته شدۀ کشورمان، که سال گذشته نیز طراحی پوسترهای این جشنواره را عهده‌دار بود، امسال نیز پوستر بخش‌های مختلف جشنواره را طراحی و اجرا نموده است. پوستر اصلی این دوره از جشنواره براساس یکی از عکس‌های مجموعۀ «برف» اثر زنده‌یاد عباس کیارستمی طراحی شده است، تا علاوه بر ادای دین و یادی از این هنرمندِ بین‌المللی سینمای کشورمان، اشاره‌ای نیز به بُعد جهانی سینمای ایران باشد.

همچنین تصویری از زنده یادکیارستمی در جریان پشت صحنۀ فیلم «زندگی و دیگرهیچ» که توسط مینا زیوری به ثبت رسیده، به همراه جمله خانۀ دوست اینجاست به عنوان پوستر بخش بزرگداشت زنده‌یاد عباس کیارستمی ارائه شده است.

علاوه بر این‌ها، سه پوستر دیگر نیز به شکلی کاملاً متفاوت برای بخش‌های سینمای سعادت، جلوه گاه شرق و نمایش های ویژه، توسط حمیدرضا بیدقی طراحی شده است. در این پوسترها بیدقی کوشیده تا با ترکیب تصاویری از آثار هنرهای سنتی ایران مانند کاشی‌کاری، فلزکاری، حجاری و... فضای بین المللی جشنواره را تا حدی ایرانیزه نماید. هرچند ایدۀ اولیه این پوستر‌ها بدیع به نظر می‌آیند، اما عدم هماهنگی مضامین سینمایی با روح این آثار باعث شده تا مخاطبان با تصاویری غریب روبرو شوند که اگر به تنهایی و بدون عنوان جشنواره فیلم فجر ارائه شوند قابل تشخیص نیستند. در این بین هرچند بازسازی کلاکت به عنوان یک ابزار سینمایی در قالب یاد شده اشاره ای به ماهیت سینمایی این جشنواره دارد اما عدم سنخیت میان اجزاء تصویر با فرم مستطیل شکل کلاکت، نه تنها هویت کلاکت را مخدوش کرده بلکه کلیتی نه چسب و سؤال برانگیز ایجاد نموده که هیچ وجه سینمایی در آن به چشم نمی‌خورد و نه تنها برای مخاطبان داخل، بلکه برای میهمانان خارجی نیز قابل اداراک نیست.

در پایان لازم به ذکر است که جشنواره جهانی فیلم فجر از اول تا هشتم اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۶ به دبیری رضا میرکریمی در پردیس چارسو برگزار می گردد.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۶ اسفند ۹۵ ، ۱۳:۳۰
زهرا اردکانی

فلز، سنگ و هویت مشترک

تاریخ نشر : سه شنبه / ۲۶ بهمن ۱۳۹۵

انگشتر، جزء معدود اشیای تزیینی است که در اسلام، به استفاده از آن توصیه‌شده و فضیلت‌های فراوانی برای استفاده از انگشتر با سنگ‌های عقیق یمنی، فیروزه و دُر نجف در دست راست، برشمرده شده است. پس از اسلام و با محدود شدن استفاده از ظروف فلزی برای خوردن و آشامیدن، هنرمندان فلزکار، بیش‌ازپیش هنر خود را بر روی این شی گرانبها متمرکز کردند.
در کشورهای اسلامی ساخت رکاب‌های پرکار، برای این سنگ‌های گرانبها از جایگاه خاصی برخوردار است و هنرمندانی در این رشته وجود دارند که هنر دست آن‌ها با بهایی بسیار بیش از ارزش مادی انگشتر خرید و فروش می‌شود. در ساخت رکاب انگشتر از تکنیک‌های مختلف فلزکاری، مانند قلم‌زنی، حکاکی روی فلز و کنده‌کاری استفاده می‌شود. مجموعه ی حدید یکی از گروه های هنری است که  در این زمینه درحال فعالیت است و انگشترهای فراوانی با تطبیق کم نظیر سنگ و فلز طراحی و ساخته است.این گروه در ساخت انگشترهای خود به صورت خاص از هنر قلم زنی بهره برده است.
 هنر قلم‌زنی عبارت است از تزیین و کندن نقوش بر روی اشیای فلزی به‌ویژه مس، طلا، نقره، برنج. برای قلم‌زنی ابتدا انگشتر موردنظر را که معمولاً از جنس نقره یا طلا است از محلول قیر و گچ پر می‌کنند تا سروصدای قلم کمتر به گوش برسد و همچنین مانع از سوراخ شدن ظرف در حین کار شود. سپس نقش موردنظر را روی رکاب رسم کرده و قلم مناسب را انتخاب و روی سطح قرار می‌دهند و با چکش بر انتهای قلم می‌کوبند تا شیارها و نقش‌ها با تغییر شدت ضربه روی ظرف ایجاد شوند.پس از ایجاد نقش‌ها و جدا کردن قیر، برای ایجاد نمای سیاه‌قلم روی شیارها گرده زغال می‌ریزند و روی ظرف را با روغن جلای سیاه می‌پوشانند. به‌این‌ترتیب نقش‌های قلم‌زده شده به شکل خط‌هایی تیره و مشخص دیده می‌شود.
طرح‌های مورداستفاده در قلم‌زنی از تنوع بالایی برخوردارند؛ گاه هنرمند از طرح‌های پیچان گیاهی و یا طرح‌های اسلیمی استفاده می‌کند و گاه از حروف، کلمات اذکار و اسامی ائمه صلوات‌الله‌علیه به شکلی خلاق و نو بهره می‌برد. توجه به جایگاه سفارش‌دهنده یا خریدار در انتخاب طرح اهمیت دارد. بسیاری از انگشترها با رکابی ساده و کمترین میزان قلم‌زنی، تمرکز بیشتر را بر روی سنگ قرار می‌دهند که این نوع از انگشترها، بین جوانان محبوبیت بیشتری دارند. تعدادی از انگشترها نیز با رکاب بسیار پرکار و ظریف، نه‌تنها هنر دست سازنده‌ی خود را نشان می‌دهد بلکه جایگاه و سلیقه‌ی خریدار را نیز مشخص می‌کند.هنرمند قلم‌زن با تطبیق نقش و طرح با سنگ موردنظر (بخصوص زمانی که خود سنگ نیز حکاکی شده باشد.) سعی می‌کند فاصله‌ی این دو جنس متفاوت را کم کند و چنان فلز رکاب را با سنگ هماهنگ می‌کند که انگشتر به‌صورت یک کل واحد و چشم‌نواز به نظر می‌آید. گویی از ابتدا رکاب و سنگ برهم نشسته بودند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ بهمن ۹۵ ، ۱۲:۳۸
مینا مختارزاده

هزار و یک بشقاب / آزاده شولی

تاریخ نشر : پنجشنبه / ۳۰ دی ۱۳۹۵

آبان و آذر امسال نمایشگاهی با عنوان «۱۰۰۱ بشقاب زیر لعابی» به همت آزاده شولی –هنرمند سرامیست- در گالری شیرین برگزار شد. در این نمایشگاه 250 اثر از هنرمندان رشته‌های مختلف هم‌چون سرامیک، عکاسی، خوشنویسی و حتی سینما که با کار طراحی و نقاشی آشنا بودند به نمایش درآمد.

این‌بار هنرمند سرامیست، آزاده شولی در اقدامی خلاق، زمینه‌ای را برای خلق اثر هنری توسط هنرمندان سایر رشته‌ها به وجود آورده و ظروف سرامیکی خود را به عنوان بستری برای نقاشی‌های متفاوت هنرمندان قرار داده است. 

در توضیح روند شکل‌گیری آثار این چنین اشاره شده که تعدادی از بشقاب‌های سفالی به همراه وسایل نقاشی در اختیار هنرمندان قرار گرفته و از آن‌ها خواسته شده تا در مدت ۱۵ روز بشقاب‌ها را نقاشی کنند. کنار هم قرار گرفتن اسامی نام آشنایی چون پرویز تناولی، داوود رشیدی، عباس اکبری، بهرام زند، ابراهیم حقیقی، مرضیه برومند، عبدالله اسکندری و سایر هنرمندانی که تک اثر نقاشی‌شان بر روی بشقاب‌های آزاده شولی در این نمایشگاه به نمایش در آمده، استقبال خوب مخاطبین را در پی داشته و قرار است پس اتمام نمایش آثار در گالری شیرین، این نمایشگاه در گالری های اعتماد، هما و آریا نیز در معرض دید هنر دوستان و هنرمندان قرار گیرد. گفتنی است سود حاصل از نمایشگاه «هزار و یک بشقاب زیرلعابی» به خیریه اختصاص یافته است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ دی ۹۵ ، ۱۲:۴۷
زهرا اردکانی

فلز جواهرنشان / نیما ساعی

تاریخ نشر : جمعه / ۲۶ آذر ۱۳۹۵

"هنگامی که از یک هنرمند خرید می‌کنید، شما بیشتر از یک کالا را خریداری می‌کنید؛ شما در حال خرید صدها ساعت آزمون‌و‌خطا هستید. شما در حال خرید سال‌هایی سرشار از ناامیدی‌ها و شادی‌های ناب هستید. شما در حال خرید فقط یک‌چیز نیستید؛ شما در حال خرید یک قطعه از یک قلب، یک قطعه کوچک از زندگی انسان دیگری هستید!" این دل‌نوشته، برگرفته از صفحه شخصی هنرمند جوانی است اهل اصفهان. هنرمندی که زمانی شیفته آثار قلم‌زنی دایی‌اش می‌شود و پس از مدتی تصمیم می‌گیرد به صورت جدی به این هنر فکر کند. علاقه مندی او به این هنر زمینه‌ای شد تا او در سال ۱۳۸۴ مشغول تحصیل این رشته در دانشگاه شود. این مهم سبب شد تا او علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تجربی، در فضای علمی دانشگاه نیز وجوه دیگری از هنر قلم‌زنی که تا آن زمان برای او پنهان بود آشکار شود.
یکی از ویژگی‌های شخصیتی نیما ساعی، روحیه‌ی خلاق و تنوع طلب است که او را در خلق ترکیب‌بندی‌های بی‌بدیل یاری رسانده است. بهره‌مندی از چنین روحیه‌ای ایده‌ی تلفیق دو هنر اصیل یعنی قلم‌زنی و جواهرسازی را در ذهن او ایجاد کرد. او دقیق‌بودن در کار و تمیز کار‌کردن را رکن اصلی این هنر دانسته و کارِ نقوش به صورت واقعی و روی اسلوب مانند آناتومی انسان و نقوش اسلیمی را فرعی بر این اصل در نظر می‌گیرد. او به شیوه‌ای هنرمندانه فلز را بستر و زمینه‌ای می‌کند برای نشاندن و سوار‌کردن جواهر بر آن؛ تا مانندی باشد از ارزشمندی و جلوه مروارید در صدف.
نیما ساعی، جز معدود هنرمندانی است که آثارش علی رقم کمیت چشم گیر، کیفیت را نیز حفظ کرده و همچنین گرفتار تکرر طرح و نقش نشده است. بخشی از این آثار فاخر در کتاب مصور "عروج هنر ایران"  آورده شده که خود دلیلی است بر اثبات این مدعا که هنر صنایع دستی اصفهان نماینده‌ی حقی است از هنر این مرز و بوم!

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۶ آذر ۹۵ ، ۰۴:۱۴
محدثه آهنی امینه

مجموعه بافت / سکینه آقانسب

تاریخ نشر : شنبه / ۱۵ آبان ۱۳۹۵

ایجاد بافت‌های زیبا و خلاقانه مهم‌ترین ویژگی  مجموعه‌ای به همین نام است.  این مجموعه شامل آثار هنری سفالی می‌شود که با تکنیک‌های مختلف، بافت موردنظر بر آن‌ها ایجادشده است.
خانم سکینه آقانسب با استفاده از انواع تکنیک‌های لعاب و قابلیت‌های بی‌شمار آن بافت‌هایی غیرمعمول خلق کرده‌اند. ایشان در توضیح این آثار می‌گوید "برخی از بافت‌ها عمدی و کنترل‌شده ایجاد می‌شوند و برخی‌ دیگر، تا حدودی، کنترل‌شده هستند. درواقع از پیش، خاصیت و فعل‌ و انفعالات لعاب‌های مختلف و افکت‌هایی که ایجاد می‌کنند، آزمون شده است؛ بنابراین می‌شود گفت درصد بالایی از بافت‌ها کنترل‌شده هستند و درصدی هم‌ بستگی به شیوه پخت، دمای کوره و زمان پخت اثر و در کل مسائل مربوط به کوره دارد."
 مجموعه بافت دارای دو شیوه کلی است. ایجاد بافت ها، یا به‌وسیله‌ی تکنیک‌های لعاب و یا به‌وسیله‌ی تکنیک‌های سفالگری و حجم سازی بوده و شاید بتوان این‌طور گفت که بعضی از کارها نیز ترکیب هر دو شیوه است. آقانسب در توضیح یکی از آثار می‌گوید:" وجود ترک‌های درشت در قسمتی از کار و ترک‌های ریزتر در قسمت‌های دیگر، کنترل‌شده و عمدی بوده است و با استفاده از خاصیت لعاب انقباضی و به‌وسیله‌ی لعاب‌های رنگی و غلظت آن‌ها، این بافت را ایجاد کرده‌ام."
برخی از لعاب‌های این مجموعه  ابتکار خود هنرمند بوده که پس از آزمون‌های متعدد به نتیجه رسیده است و بعضی از آن‌ها نیز برای رسیدن به بافت دلخواه چندین بار پخت شده است. تعدادی از آثار نیز به‌وسیله‌ی گل سلولزی دارای بافت خاصی شده‌اند. در مجموع هنرمند، با جسارت، دقت و صبر بسیار توانسته‌ است با استفاده از خاصیت لعاب‌های مختلف و ترکیب چندین تکنیک متعدد بافت‌های متفاوتی را روی آثار خود پیاده کند.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۵ آبان ۹۵ ، ۱۲:۱۶
مینا مختارزاده

زیبایی رنگ ها / ماهو

تاریخ نشر : يكشنبه / ۱۴ شهریور ۱۳۹۵

در سال‌های اخیر استقبال گروه بزرگی از جوانان از محصولات دست‌ساخته، بخصوص در بخش لوازم‌التحریر و کیف، باعث شده است، هنرمندان نیز رغبت بیشتری به تولید محصولاتی ازاین‌دست داشته باشند.
علی شهباززاده دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی طراحی صنعتی به همراه همسرش زهرا ضیایی دانش‌آموخته‌ی رشته صنایع‌دستی، در کنار حرفه‌ی اصلی‌شان حدود 5 سال است که گروه هنری ماهو را تشکیل داده‌اند. این گروه در تلاش است، محصولاتی با ترکیب جنس و رنگ‌های متنوع و زیبا،  طراحی خلاقانه و نیز با قیمت مناسب ارائه دهند. گروه ماهو تلاش می‌کند محصولاتش به‌عنوان یک برند با قیمت مناسب شناخته شود تا مهم‌ترین گروه مشتریان مورد نظرشان که دانشجویان و دانش آموزان هستند، این محصولات را خریداری کنند.

آقای شهباززاده در گفتگو با نشریه خط، یکی از مهم‌ترین اقدامات برای برآورده شدن این خواسته را افزایش شمار تولید و نیمه ماشینی کردن مراحل تولید برشمردند که در آینده‌ای نزدیک تحقق می‌یابد."پروسه‌ی تولید محصولات ماهو که بیشتر متمرکز بر روی دفترچه و کیف‌های کوچک است، در حال حاضر به‌صورت دستی اتفاق می‌افتد که بخشی از آن مانند، برش‌ها به‌صورت نیمه ماشینی در حال تغییر است".

ایشان در توضیح سبک‌ کاری‌شان نیز می‌گویند:"سبک‌ کاری ما ventage یا کهنه‌کاری است که به علت پولیش خور بودن جنس کارها، به‌مرورزمان و با سایش دست بر روی جلد، حس قدیمی بودن را بیشتر القا می‌کند. این به معنی کثیف شدن کار نیست؛ بلکه با سایش رنگ برخی قسمت‌ها تیره‌تر شده و با این اتفاق قسمت‌های دیگر تمیزی خود را بیشتر نشان می‌دهد.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۱۴ شهریور ۹۵ ، ۰۷:۰۴
مینا مختارزاده
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود