طراحی بدنه سورنا 2 / جواد فلاح

رُباتیک، نامی که با شنیدن آن یاد مسابقات روبوکاپ خواهید افتاد. اما گستردگی این حوزه و اهمیت آن در دنیای امروز، متخصصین بسیاری را درگیر خود کرده است. یکی از پروژه‌های این حوزه طراحی و ساخت ربات "سورنا" است. به گفته دکتر یوسفی کما، دانش‌یار دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تهران: هدف از طراحی، ساخت و هوشمندسازی این نوع ربات‌ها، استفاده از آن‌ها در موقعیت‌های کاری حساس و دشوار به جای انسان و یا به عنوان همکار در کنار انسان است.

اما جدایی از عملکرد فنی این ربات‌ها عملکرد ظاهری آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، ویژگی که سورنا را نسبت به موقعیت و رقابت جهانی در کنار عملکرد فنی رو به جلو سوق خواهد داد. به گفته دانِلد نورمن زیبایی مرتبط با سطح رفتاری که یکی از سطوح عملکرد انسان معرفی می‌کند، است. جواد فلاح طراح و سازنده بدنه سورنا 2 در گفت‌و‌گویی اختصاصی با مجله خط از سختی‌های پروژه می‌گوید. شاید عدم درک درست ذینفعان حوزه‌های مختلف از قابلیت‌ها و توانایی‌های طراحان صنعت در تشدید سختی‌های کار بی‌تاثیر نباشد. اما انجام پروژه‌هایی همچون سورنا زمینه اعتماد بین کارفرمایان حوزه‌های مختلف با طراحان را ایجاد خواهد کرد.

شناخت مسائل فنی، نیازهای تعریف شده و سیستم حرکتی ربات نقش مهمی در طراحی بدنه دارد. با این رویکرد نمی‌توان طراحی بدنه را تنها پوسته‌ای ظاهری برای زیباتر جلوه دادن رُبات دانست. بلکه طراحی فُرم بدنه می‌تواند گویای نحوه حرکت، عملکرد و شخصیت رُبات باشد. استفاده از شکست در سطوح و خطوط منحنی در طراحی از عوامل مؤثر در ایجاد احساس تناسبات ابعاد ربات با انسان و عدم ایجاد احساس غول‌پیکر بودن آن است که مطمعنا این نوع طراحی در مقایسه با سطوح یکنواخت و پیوسته انتخابی درست بوده است. همچنین استفاده از فرم دایره در اتصالات شانه از روبه‌رو، زانو و ران از نمای جانب علاوه بر ایجاد فرم و هویتی یکپارچه نمود بیرونی عملکرد حرکتی ربات نیز می‌باشد. همچنین استفاده از رنگ مشکی برای این دوایر انتخابی به جا برای تاکید بر نقطه حرکت و ایجاد هماهنگی با سطح نسبتا وسیع رنگ در صورت ربات می‌باشد.

حفاظ‌های دیواری در شهر

فرض کنید وارد شهری شده‌اید که همه جایش پلیس ایستاده. احتمالا  یک نوع احساس ناامنی به شما دست خواهد داد و به سرعت از فضا دور می‌شوید. این فضای امنیتی همان چیزی است که در بدنه‌های شهری با حفاظ‌های بلند و نوک‌تیز روی دیوارها ایجاد می‌شود. وقتی ساخت‌مان‌های شهر با هر ظاهری سعی در صیانت از اموال داخل‌شان دارند، انگار در این شهر دزدی و ناامنی بی‌داد می‌کند. بسیاری از بناهایی که حیاطی سمت خیابان دارند برای جلوگیری از بالار فتن سارقین از این حفاظ‌ها استفاده می‌کنند. سوای از این‌که این کار چه‌قدر ضرورت دارد و واقعا چه‌قدر از سرقت‌ها می‌کاهد دو موضوع را می‌توان مطرح کرد؛ اول حس و حالی که این عناصر تهاجمی به فضای شهر می‌دهند و دیگری نوع طراحی آن‌ها. درمورد اول اگر مقایسه‌ای کنیم میان بناهایی که از حفاظ استفاده می‌کنند و آن‌هایی که به دیوار بسنده کرده‌اند تفاوت به وضوح حس خواهد شد. در مورد دوم نیز در وهله‌ی اول به سراغ کارگاه‌های تولیدی باید رفت که طراحی و ساخت این عناصر را به عهده دارند. کارگاه‌هایی که تلاش‌ این چند ساله‌شان حفاظ‌های سرنیزه‌ای قدیم را به حفاظ‌های شاخ بزی و بوته‌ای و حتی آب‌شاری! ام‌روز تبدیل کرده است. نباید فراموش کرد که یک بنای معماری به طور هم‌زمان دیده شده و عمل‌ می‌کند، اتفاقی که میان چندین بنا در مقیاس شهر می‌افتد. پس چه به‌تر است که هنگام طراحی بنا این نیاز آتی کاربران را مدنظر قرار داد تا با الصاق یک عنصر بی‌ربط و نازیبا جلوه‌ی شهر به هم نخورده و از این خشونت پنهان بکاهیم.

فونت بی قاعده / شهاب سیاوش

فونت هایی که مورد استفاده ی هر روزه ی ما هستند، ریتم و آهنگی خاص و مختص به خود دارند. ریتم به فونت ها هویت می بخشد و حروف آن ها را در یک خانواده قرار می دهد، خانواده ای از حروف که در صورت ظاهریشان اشتراکات بسیاری از جمله ضخامت یکسان، نرمی یا تیزی زوایا، میزان کشیدگی یکسان و ... دارند.

شهاب سیاوش فونتی را طراحی کرده است که حروفش به هم هیچ شباهتی ندارند و هر کدام مانند یک مونوگرام هستند. حتی حروفی که فرم یکسانی دارند مانند "ب" و "پ" و "ت" و گروه هایی از این قبیل، کاملا متفاوت با هم طراحی شده اند. وی در طراحی این فونت از حروف نستعلیق، نسخ، ثلث و انواع فونت ها و دست خط ها و عناصر تصویری ایرانی استفاده کرده و معتقد است که هر کدام از حروف این فونت از یک کارخانه ی تولید لوگوتایپ های عجیب و غریب بیرون آمده اند. این فونت شاید برای استفاده ی روزمره مناسب نباشد اما می تواند در آثار گرافیکی مانند پوستر، لوگو و یا نوشتن متون خاص کاربرد داشته باشد.
شهاب سیاوش طراح گرافیک و مولف مقالات و کتب هنری است. او یکی از مولفین کتاب درباره ی فونت (نشر دایره ی چهار رنگ) است. وی فعالیت های بسیاری در زمینه ی نقد و داوری آثار گرافیکی داشته. برگزاری سه نمایشگاه انفرادی و شرکت در نمایشگاه های داخلی و خارجی متعدد نیز از جمله سوابق کاری و هنری سیاوش است.

کالیگرافی / حسن مسعودی

هنر کالیگرافی نوعی نقاشی است که در آن خطوط با یکدیگر برخورد دارند، در واقع نوعی کمپوزیسیون خط است و خطوط، اشکال زیبایی پدید می آورند.

حسن مسعودی یکی از هنرمندان به نام و سرشناس عرب در جهان است. آثار وی بر گرفته از کالیگرافی اسلامی است و با ترکیب ماهرانه ی رنگ و خط و حروف صاحب سبکی منحصر به فرد شده است. آنچه کارهای وی را متمایز می کند، استفاده ی شجاعانه از تاش های عریض در کنار خطوط باریک و ایجاد تضاد بین آنها است. رنگ های مورد استفاده ی او نیز عمدتا رنگ های شاد و زنده می باشند.آثار وی بیشتر زیبایی و جذابیت بصری دارند ولی از نظر مفهومی آنقدر که باید عمیق و پر محتوا نیستند. یکی از مهارت های وی در آن است که اشعار را همان موقع که توسط خواننده ادا می شود با سرعت خطاطی می کند.
حسن مسعودی متولد نجف است. او کالیگرافی را در بغداد آموخته، تحصیلات خود را در مدرسه ی هنر های زیبای پاریس ادامه داده و امروزه یکی از هنرمندان عرصه کالیگرافی به شمار می رود.

نمایشگاه مدرنیته / گروه دنیای عجیب

مدرنیته نام هشتمین نمایشگاه گروه دنیای عجیب است. این نمایشگاه در دی و بهمن ماه سال گذشته، با دعوت از هنرمندان تصویرگر و با موضوع مدرنیته دایر شده است. آثاری که در این نمایشگاه به نمایش درآمده اند، بیانگر حضور عناصر مختص دنیای مدرن در زندگی روزمره و آثار هنری کلاسیک است. در بعضی از آثار درباره ی خوب یا بد بودن عناصر مدرن قضاوت خاصی نشده و در بعضی دیگر آفت های آن نشان داده شده است. برای مثال در اثری که متعلق به مصطفی اکبری است، کودکی را مشاهده می کنید که انگار مسخ بازی با تبلت شده و دنیای پیرامونش را فضا و شخصیت های مجازی فرا گرفته اند که این اثر به آسیب های دنیای مجازی اشاره می کند. 

گروه دنیای عجیب حدود ده سال است که در زمینه ی برپایی نمایشگاه های تصویرسازی با دعوت از هنرمندان جوان و با هدف معرفی آنها به جامعه ی هنری فعالیت دارد.

دوسوی طراحی صنعتی / احمدغنام، سیامک عبدی

همیشه طراحان صنعتی سعی بر آن دارند تا وجوه چندگانه‌ی این رشته را در کنار هم نشان دهند و همواره این نکته را نیز در نظر داشتند که در محصولات مختلف، وجوه متفاوتی پراهمیت جلوه می‌کند تا محصول در بازار موفق باشد. در طرح سشوار و شارژر آن، ‌که توسط احمد غنام در مسابقه طراحی صنعتی آیدیران ارائه شد، بُعد طراحی آن بیش از دیگر ابعاد موردتوجه قرار گرفت. محصولاتی مانند سشوار که سال‌هاست توسط کاربران مورداستفاده قرار می‌گیرد، دیگر در قابلیت‌های مختلف اختلاف کمی باهم دارند و چیزی که عامل موفقیت یک محصول نسبت به محصولات دیگر می‌شود نوآوری در فرم و طراحی آن است. در این طرح طراح با الهام از فرم بدن زرافه سشواری را طراحی کرده است که نسبت به نمونه‌های فعلی فرمی نو و قابل‌قبول دارد. نکته‌ی مهم این طرح استفاده از قابلیت‌های کاربردی منبع الهام، بیش از یک فرم ساده است که نشان می‌دهد باوجود اهمیت فرم، ارتقای کارکرد و وجود ارزش‌افزوده نیز موردتوجه طراح بوده است.
محصول باربکیو و شومینه‌ی باغی سیامک عبدی بیشتر جنبه‌ی عملکردی و تولید صنعتی را مدنظر داشته است. این طرح با تمام توجهی که به کارکرد داشته، از مباحث زیبایی‌شناسی نیز غافل نشده و سعی کرده است آن‌ها را در طرح مدنظر داشته باشد که با توجه به اهمیت بیشتر کاربرد محصول با محدودیت‌هایی نیز مواجه بوده است. قالب اصلی طرح شامل یک مجمر فلزی به انضمام یک نوار فلزی دورتادور آن است که کل آن بر روی چهارپایه‌های فلزی قرارگرفته و بر روی هرکدام از چهارپایه‌ها میله‌هایی جهت نگاه‌داشتن هود قرار می‌گیرد و در امتداد هرکدام از این میله‌ها صفحات گریل اصلی و جوجه‌گردان، چرخ بالابرنده، فریم اصلی و دیگر تجهیزات فرعی قرار می‌گیرد. این دو طرح ازجمله طرح‌های برگزیده‌ی این مسابقه بودند.
این دو محصول نمونه‌های خوبی هستند که دوسوی طراحی صنعتی را به مخاطب نشان می‌دهند؛ قابلیت‌ هنری بودن و صنعتی بودن این رشته به‌صورت توأمان و در کنار هم، گاهی در یک محصول بیشتر جنبه‌ی طراحی اش را نشان می دهد و در محصول دیگر جنبه‌ی صنعتی بودن را. باید این نکته را در نظر داشت که هیچ محصولی به‌طور مطلق از یکی از این دو جنبه بی‌نیاز نیست و هر دو را برای موردتوجه قرار گرفتن نیاز دارد.

ریرا / مرکز پویانمایی صبا

در چند سال اخیر انیمیشن های ایرانی با کیفیت و جذابی برای کودکان ساخته شده است که به فرهنگ سازی ایرانی و بومی برای کودکان کمک کرده است .

ریرا یک دختر بچه ی کنجکاو چهار ساله است که هر روز با سوالات متفاوتی در دنیای اطراف خود روبروست. او و دوستانش در هر قسمت از این مجموعه با مسئله ای مواجه و در طول داستان متوجه اشتباهات و توانایی های خود می شوند.
انیمیشن ریرا یکی از آثار موفق ایرانی برای خردسالان است که در صد و چهار قسمت به تهیه کنندگی استدیو فیلم فریم، به کارگردانی بابک نظری در مرکز پویانمایی صبا تولید شده است و در شبکه ی کودک پخش می شود.
تکنیک این مجموعه، کات اوت کامپیوتری است و تصاویر آن ساده و کودکانه، بدون پیچیدگی و با رنگ آمیزی شاد و مسطح می باشد و شاید به نظر ابتدایی بیاید اما این گونه تصاویر کاملا مورد پسند و قابل درک برای خردسالان است و دنیای ذهنی کودکان را برای بزرگسالان ملموس و نمایان می کند و تمامی اتفاقات از دید ریرا و دوستانش دیده می شود. داستان نیز توسط یک راوی با زبان کودکانه روایت می شود.