علامت سازی / بروجرد

محرم که آغاز می‌شود، علامت‌های بزرگ کوچک هیئت‌ها در شهر خودنمایی می‌کند. جوان‌ها و پهلوانان به یاد علمدار دشت کربلا حضرت ابوالفضل العباس علم فلزی را به دوش می‌کشند و این‌چنین است که علامت از گذشته‌های دور یکی از نشانه‌های باارزش این واقعه بوده است.
تاریخچه علم‌گردانی در ایران و به‌ویژه در میان مردم بروجرد مشخص نیست. برخی اساس آن را مربوط به دوره آق قویونلوها و قره قویونلوها می‌دانند. آنچه مسلم است آیین علم‌گردانی به دوره‌های پیش از حکومت صفویه بازمی‌گردد؛ اما دولت صفویه علامت سازی را مرسوم کرد و هنرمندان این رشته آن را به اوج خود رساندند و چون اصفهان در آن دوران پایتخت ایران بود، هنرمندان در رشته‌های گوناگون روانه این شهر شدند و عملاً اصفهان را وارث هنر هزارساله ایران کردند. علامت سازی در دوره قاجار شکل تازه‌ای گرفت و علامت‌ها هرروز به همت هنرمندان ایرانی سنگین‌تر و نشانه‌های بیشتری به آن افزوده شد. امروزه بروجرد، تهران و اصفهان شهرهایی هستند که بازماندگان هنرمندان و صنعت‌کاران دیروز در آن به ساخت علامت‌ مشغول‌اند.

انیمیشن درخت / استدیو رای آوین

جهان بدون جنگ در ذهن هر انسان صلح طلبی یک جهان آرمانی است. شاید چنین جهانی را جز در داستان ها و فیلم ها نتوان یافت. انیمیشن کوتاه "درخت" به سفارش انجمن هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس توسط ساره شفیعی در استدیو رای آوین و با موضوع جهان بدون جنگ ساخته شده است.

در این اثر، درخت، نماد فرهنگ و باورهای ملتی است که در گذر زمان و در خلال جنگ ها پایدار می ماند. دخیل های بسته شده به درختان نشان از احترام مردم به این درخت ها بوده و سبز ماندن آنها بعد از زمان های طولانی و مصائب جنگ، نشان از مقاومتشان در مقابل سختی های زندگی دارد.
تصاویر این اثر ساده و با خطوطی روان ترسیم شده اند و فضای احساسی آن را به خوبی القا می کند. رنگ آمیزی تصاویر با طیف محدود انجام شده است که یکی از نقاط قوت اثر محسوب می شود چرا که طیف های محدود اگر در جای مناسب به کار بروند موضوع را گویا تر و ارتباط با مخاطب را موفق تر می کنند.
ایده ی اصلی این انیمیشن از درختان چندهزار ساله که در ابرکوه یزد و روستای دیباج سمنان وجود دارد گرفته شده است و تا کنون در جشنواره های متعدد داخلی و خارجی شرکت نموده و برنده ی جایزه ی بهترین انیمیشن festival 2014 شده است. تصویرسازی های این انیمیشن توسط مهدی شیری انجام شده است و تاثیر بسزایی در موفقیت این اثر داشته است.

تحول گرافیکی شبکه سه / امید خوش‌نظر

امسال بینندگان تلویزیون در روز تولد شبکه سوم سیما بعد از ۲۲ سال با یک اتفاق گرافیکی غافل‌گیر شدند. هر چند نمود این رخ داد بصری بیشتر در آرم شبکه سه محسوس بود اما بسته ی گرافیکی این شبکه به طور کلی دست خوش تغییرات اساسی شد تا همزمان با پخش برنامه‌ها با کیفیت اچ دی، گرافیک شبکه هم از درجه کیفی بهتری برخوردار باشد. 
گفتنی است لوگوی جدید این شبکه به همراه سایر عناصر بصری آن شامل زیرنویس‌ها، فونت‌ها، رنگ بندی و...، توسط تیم طراحی گرافیک شبکه سه سیما و با کارگردانی امید خوش‌نظر بازطراحی شده‌ است.
اما تغییر یا باز طراحی آرم (لوگو) شبکه‌ی سه، حرف و حدیث‌هایی را هم به همراه داشت؛ زیرا برخی ظاهر جدید آرم این شبکه را نوعی کپی برداری از برند خارجی اریکسون می‌دانستند؛ البته به گفته طراح این پروژه، آرم شبکه سه پیش از آرم جدید اریکسون طراحی شده بود. آرم پیشین شبکه سوم سیما از سه خط مورب تشکیل شده بود که آخرین خط در سمت چپ، از دو خط دیگر بلندتر بود، اما در طرح جدید، هر سه این خطوط با هم برابرند و رنگ آن‌ هم از نارنجی به سفید تغییر کرده و زاویه قرار گیری این سه خط به ۳۰ و ۶۰ درجه تغییر یافته‌، که با توجه به هم اندازه شدن خطوط، فرم کلی از ایستایی بیشتری برخوردار شده است.
تغییرات صورت گرفته در ساختار گرافیکی آرم شبکه سه، بر مبنای هندسه انجام شده و با توجه به گستره مخاطبان جوان شبکه جلوه‌ای پویا‌تر به خود گرفته است. نظر به این‌که کیفیت گرافیکی شبکه‌های سیما و تغییر فرمت کانال‌ها به اچ دی و فول اچ دی در دستور کار ریاست صدا و سیما قرار دارد، باید منتظر تحولات بعدی در هویت بصری سایر شبکه‌های سیما باشیم.

حرف و حدیث‌های سی و چهارمین پوستر فیلم فجر

در آستانه سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر، رونمایی از پوستر جشنواره باز هم حرف و حدیث‌هایی به همراه داشت. شاید بیشترین حرف‌ها و نقدها پیرامون تغییرات اساسی است که در پوستر امسال دیده می‌شود. در پوستر سی و چهارم بر خلاف سال‌های قبل طراح در بند تلفیق نشانه‌های سینمایی با نمادهای ایرانی-اسلامی نیست و به سراغ یکی از شناخته ‌شده‌ترین چهره‌‌‌های سینمای پس انقلاب رفته است. 

استفاده از چهره بازیگران شاخص و تاریخ‌ساز در سینما، امر معمول و مرسومی است، که در  پوستر معتبرین جشنواره‌های سینمایی همچون کن و ونیز دیده می‌شود. به طور مثال پوستر جشنواره ونیز ۲۰۱۵ با ادای احترام به سینمای هنری و تصاویری از «ژان پیر لئو» بازیگر فیلم «چهارصد ضربه» و «ناتاشا کینسکی» بازیگر معروف آلمانی رونمایی شد. از همین رو پوستر امسال جشنواره فجر نیز به خسرو شکیبایی تقدیم شده است. 

هرچند برخی این تغییر را به پای تقلید گذاشته‌اند اما این اتفاق بیشتر به نوعی تغییر رویکرد شبیه است که البته باز هم از عنصر خلاقیت بهره چندانی نبرده و تنها در حد یک ایده مانده است. باید دید آیا این ایده خام و سنت شکن، سال‌های بعد نیز دوام خواهد آورد و مسیر پختگی را طی خواهد کرد یا خیر. 

ایده اصلی پوستر امسال متعلق به مجید برزگر است و طراحی و اجرا توسط بزرگ‌مهر حسین‌پور بر اساس عکسی از امیر عابدی انجام شده است. حسین پور برای طراحی شخصیت شکیبایی به سراغ فیلم‌های مهم او رفته و گوشه‌ای از هرکدام را در اثر خود آورده است. به گفته بزرگ مهر، فًرم شیدایی چهره خسرو شکیبایی و عینکش از فیلم «هامون»، موهایش از فیلم «بانو» و نگاه سه رخ استاد از فیلم «عاشقانه» و شال او از فیلم «پری» اقتباس شده است. 

همچنین استفاده از طرح‌های سنتی ختایی و گل‌های شاه عباسی در طرح لباس خسرو شکیبایی تنها اتفاقی است که به جهت ایرانی‌سازی پوستر صورت گرفته؛ چرا که در طراحی فونت جشنواره و سیمرغ آن هیچ تغییر و تحول چشمگیری دیده نمی شود. به دلیل خلاء تفکر گرافیکی، پوستر امسال بیشتر به یک پرتره نقاشی شبیه شده تا پوستر مهمترین جشنواره سینمای ایران!   

خانه‌ی بهار / دفتر آینه

خانه‌ی خیابان بهارِ دفتر آینه، اثر جدید آن‌ها در نجف آباد اصفهان است که شباهت‌هایی به آثار پیشین‌شان دارد. معماری دو رنگ و مینی‌مال «آینه» در بافت‌ شهرهای معمولی و گاه سنتی ایران، کمی عجیب به نظر می‌رسد. آن‌ها اگرچه مدعی هم‌خوانی با محیط هستند اما در دل این هم‌خوانی، تضادی واضح در آثارشان مشهود است. 

طرح «خانه‌ی بهار»  را چند ایده‌ی اصلی شکل داده است. هم‌باد شدن سطوح نما با ساخت‌مان‌های مجاور، ایجاد حیاط خصوصی در جبهه‌ی شمالی و جدا کردن فضای خصوصی و عمومی از مهم‌ترین آن‌هاست. با این ایده‌‌ی اولیه آن‌ها حجم بنا را به دو قسمت تقسیم کرده‌‌ و با پله‌کان و شکاف مرکزی، اتصال عمل‌کردی و بصری آن را به شکل مناسبی فراهم کرده‌اند. سطوح منحنی گوشه‌ی احجام در داخل و خارج بنا تکرار شده است. استفاده از بتن قالب‌بندی‌شده در داخل بنا، امکان ایجاد شکاف‌ها و اشکال متنوعی را در جداره‌ها ایجاد کرده، اما در بدنه‌‌ی خارجی عامل مهمی در تمایز میان ساخت‌مان و سایت طراحی شده است. 

ظاهر تک رنگ و سرد این ساخت‌مان دو طبقه، در تماس بلاواسطه با بدنه‌های گرم آجری و سنگی مجاور، عامل دیگری در تمایز آن از بافت است. این ویژگی‌ها را بیش‌تر در ویلاسازی‌های مدرنی می‌بینیم که به وفور در سایت‌های دیزاین دنیا منتشر می‌شود. با همه‌ی این اوصاف، می‌توان دید که بعضی مسائل مربوط به محرمیت و تداخل عمل‌کردها در طرح دفتر آینه به خوبی حل شده است.

نمایشگاه بین المللی کارتون و تصویرسازی آیلان

نمایشگاه کارتون و تصویرسازی آیلان، حرکتی بشردوستانه از طرف هنرمندان در جهت حمایت از پناهندگان سوری است. آیلان، کودک سوری که آب جسدش را به ساحل آورد، تبدیل به نماد این مردم ستمدیده شده است. نمایشگاه آیلان به صورت مجازی و در فضای اینترنت با حمایت انجمن هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس و با مشارکت سایت روزرنگ و ایران کارتون برگزار و با استقبال گسترده ای از طرف هنرمندان کشورهای مختلف مواجه شد. این استقبال در شرایطی رخ داد که هیچ جایزه ی مالی به برگزیدگان داده نمی شد و تنها به شش نفر برتر تندیس و لوح سپاس و به بیست نفر لوح سپاس اهدا شد. کشور های ایران، ترکیه، سوریه، برزیل و اندونزی به ترتیب پررنگ ترین حضور را در این نمایشگاه داشتند.

فعالیت هنرمندان در چنین حرکت های بشردوستانه و بدون جوایز مالی از ارزش معنوی بالایی برخوردار است و تاثیر اعتراض هنرمندان را در قالب آثارشان در سطح جهانی پررنگ تر می کند.

خون‌های بدون رنگ / خانه‌ طراحان انقلاب اسلامی

مسئله اصلی موشن گرافیک «خون‌های بدون رنگ» قدر و منزلت جان و خون انسان‌ها است؛ که اگر در مشرق زمین باشد برای اهالی قدرت و رسانه مثل امروز و همیشه بی تفاوت است، اما اگر در غرب باشد، همه را به عزا می‌نشاند. این اثر سعی دارد با استناد به وقایع پیش آمده در چند ماه اخیر این واقعیت تلخ و تبعیض آمیز را پیش چشم مخاطبان خود قرار دهد. 

داستان با وقایع تروریستی شارلی ابدو شروع می‌شود؛ اتفاقی که ۱۲ نفر از جمله یک پلیس مسلمان را به کام مرگ کشاند و فرانسه را به عزای عمومی نشاند. راهپیمایی وحدت با حضور سران کشورها در پاریس بر علیه تروریسم شکل گرفت و دو ماه بعد عربستان با همکاری القاعده، بمباران یمن را آغاز کرد. اما دیگر خبری از هیاهو بر علیه تروریسم نبود و رسانه‌ها چندان تمایلی به انعکاس اتفاقات پیش آمده نداشتند. بعد از عراق و سوریه حالا نوبت یمن بود که در سکوت خبری به خاک و خون کشیده شود. 

اما وقتی همین تروریسم پرورش یافته به خانه خود بازگشت، قاعده بازی تغییر کرد. عناصر داعش با انفجارهای زنجیره‌ای، جمعه شب خونینی را برای پاریس رقم زدند. فرانسه به دنبال انتقام افتاد و آمریکا، انگلستان و ناتو در این مسیر با او هم پیمان شدند. اما سر نخ این فجایع خونین را باید در پنج سال گذشته جستجو کرد، وقتی داعش در حال شکل‌گیری بود و شمار قابل توجهی از افراطی‌ها از نقاط مختلف دنیا هم چون آمریکا و اروپا به این گروه تروریستی پیوستند. در این بین فرانسه با داشتن بیش از ۱۲۰۰ عضو بیش‌ترین تعداد اتباع اروپایی را در میان اعضا داعش داشت. آن‌ها حالا به خانه خود بازگشته‌اند و در یک شب اتفاقی را رقم زده‌اند که هر روز در یمن، سوریه و عراق تکرار می‌شود. 

خانه طراحان انقلاب اسلامی در اثر پنج دقیقه‌ای خود می‌کوشد تا نگاه تبعیض‌آمیز رسانه‌های غربی را شفاف‌تر از همیشه نشان دهد. به همین جهت از فضای تصویرسازی فاصله گرفته و با استناد به تصاویر و فیلم‌های منتشر شده اقدام به ساخت اثری مستندگونه کرده است. این نگاه در آثار متأخر خانه طراحان انقلاب به وضوح قابل ردیابی است و فضای تازه‌ای را جهت آگاه سازی ایجاد کرده که سریع‌تر و جذاب‌تر از گزارش‌ها و تحلیل‌های خبری عمل می‌کند و مخاطبان بیشتری را با خود همراه می‌سازد.