گربه ای که می خواست ببر باشد/ محمد بررنگی

هنر تصویرسازی از نظر تکنیک و سبک، هنریست بسیار گسترده و شاید بتوان گفت بی انتها. هنرمندان خلاق در این عرصه با نوآوری های هنرمندانه به سبک های جدیدی دست پیدا می کنند.

محمد بررنگی یکی از هنرمندانی است که در کار هایش از روش جالب توجهی استفاده کرده است. وی در تصویرسازی کتاب «گربه ای که می خواست ببر باشد» از حروف خوشنویسی فارسی استفاده کرده است. نکته ای که باعث تمایز کارهای وی شده آن است که حروف، اصولی خوشنویسی نشده اند و پر از ایرادند، با این وجود در کنار هم بافت هایی را ایجاد کرده اند که این بافت ها، شخصیت ها و فضا های داستان را می سازند. به گفته ی خود هنرمند هدفش ایجاد حال و هوای ایرانی در چارچوب فضاهای دعا و طلسم های قدیمی و رمزآلود بوده است و نیز کاری کرده که نظر مخاطب ابتدا به تصاویر و سپس به حروف جلب شود. می توان گفت این مجموعه از آثار بسیار موفق در زمینه ی استفاده و ترکیب حروف فارسی و ایجاد تصاویر و ترکیب های زیبا از آنها محسوب می شود.
کتاب «گربه ای که می خواست ببر باشد» به نویسندگی کامبیز کاکاوند و تصویرگری محمد بررنگی برنده ی دیپلم افتخار بلگراد شده است و توسط انتشارات شباویز در دست چاپ قرار دارد.

تصویرسازی روی دیوار / نجوا عرفانی

شاید تا کنون در مناطق مختلف شهر، نقاشی دیواری های مختلفی را مشاهده دیده باشید. بسیاری از آن ها تمام سطح دیوار را گرفته اند و به این واسطه، سطوح فرسوده ی دیوار هم ترمیم شده است.

مجموعه ی تصویر سازی های دیواری نجوا عرفانی با دیگر آثار دیواری متفاوت است، چرا که با حفظ بافت طبیعی دیوار و حتی ترک ها و رنگ رفتگی های آن، تصاویر روی سطح دیوار نقش بسته اند. موضوعات این مجموعه برگرفته از شاهنامه است و گل ها نیز با الهام از نقاشی های گل و مرغ ایرانی اجرا شده اند. نقوش، ریتم و فرم های چرخان و روان دارند. رنگ های مورد استفاده در آثار، رنگ هایی زنده و درخشان هستند و با وجود خلوت بودن تصاویر، جلوه ی زیبایی به دیوار ها بخشیده اند. ترکیب بندی ها طوری است که چشم بیننده در تمام سطح دیوار به حرکت در می آید. در اجرا نیز به جای داربست از بالابر و جرثقیل استفاده شده که باعت تسلط کامل هنرمند به طرح مورد نظر شده است.
نجوا عرفانی، دارای مدرک کارشناسی ارشد از دانشگاه هنر تهران است. وی کتب بسیاری را تصویرسازی کرده و در چندین جشنواره ی داخلی و خارجی نیز برگزیده شده است.

تصویر با زبان عامیانه / منصوره محمدی

کتاب آدم نامه که گزیده ای از عجایب المخلوقات زکریای قزوینی است، داستان خلقت انسان را روایت می کند. تصویر سازی این کتاب که توسط منصوره محمدی انجام شده است، شامل تصاویری است که با زبان ساده ی تصویری با مخاطب سخن می گویند. بدان معنی که تصاویر دقیقا جملات داستان را بدون پیچیدگی و کند و کاو به بیننده نشان می دهند.

هنرمند با الهام از نگار گری و استفاده از خطوط و طراحی ساده و روان و استفاده از تکنیک مداد رنگی و کلاژ و اکرلیک، تصاویری را خلق کرده است که مخاطب، داستان را با تصاویر، ساده تر از نوشته اش دنبال کند. البته این سادگی وجه تمایز این مجموعه از نگار گری کهن است چرا که نگارگری پر از جزئیات و پیچیدگی های فراوان است که البته در مکاتب مختلف متفاوت است.
این گونه تصویرسازی برای کودکان مناسب است چرا که مخاطب کودک معمولا در مواجهه با تصاویر پیچیده ای که متعلق به ادبیات کهن است در مدت کوتاهی بی حوصله می شود و کتاب را رها می کند، اما این مجموعه قبل از آن که کودک از ادامه ی داستان و دیر فهمیدن آن خسته شود با تصاویر ساده او را به ادامه دادن تصاویر و در نتیجه متن داستان تشویق می کند.

طراحی پوستر / گروه دنیای عجیب

گروه دنیای عجیب حدود نه سال است که با هدف برگزاری نمایشگاه های سالانه در زمینه ی تصویر سازی و معرفی هنرمندان جوان آغاز به کار کرده است. این گروه عضو ثابت ندارد و هر سال از تصویر گران و پیشکسوتان برای شرکت در نمایشگاه دعوت می کند، تا کنون نیز نه نمایشگاه تصویرسازی با موضوعات مختلف برگزار کرده است.

طراحی لوگو و پوستر های نمایشگاه های گروه دنیای عجیب بر عهده ی حسین شیشه گر است. در این پوستر ها از فرم های عجیب، ایجاد خطای دید و رنگ آمیزی های خاص با رنگ های محدود استفاده شده است و باعث شده حس عجیب بودن موضوع به بیننده انتقال پیدا کند. برای مثال در پوستر نمایشگاه مدرنیته با ترکیب فضاها و پرسپکتیو، خطای دید ایجاد شده است و عجیب بودن موضوع را اینگونه به مخاطب القا می کند. در پوستر هزار و یک شب نیز با اینکه از فرم های عجیب استفاده نشده، به واسطه ی طرح کلی و رنگ آمیزی خاص فضای رمز آلودی بر تصویر حکم فرماست.

دو طوطی / راشین خیریه

"دو طوطی" نام مجموعه ای است که راشین خیریه بر اساس داستان طوطی و بازرگان مولوی به تصویر کشیده است. این مجموعه متمرکز بر روی جدید ترین کتاب راشین خیریه که در آمریکا با همین نام به چاپ رسیده، است.

خیریه با کار بر روی کتاب کودک در کشور های مختلف سعی دارد تصویرسازی را به یک رویکرد جهانی تبدیل کند، اما با این حال آثارش نوعی وحدت بصری دارند و در تمام مجموعه هایش یک کلیت بصری آشنا دیده می شود که ما را به یاد اثر معروف او یعنی شکرستان می اندازد. فضاسازی و شخصیت پردازی کتاب دو طوطی نیز با همان کلیت آشنا و حال و هوای ایرانی و کودکانه برای هر بیننده ای در هر جای دنیا جذاب به نظر می رسد. طنز لطیف، شخصیت پردازی منحصر به فرد، استفاده از عناصر ایرانی و شناخت درست هنرمند از فضای کودکانه به این جذابیت کمک می کند. نکته ی دیگر آن است که تصاویر "دو طوطی" بر روی کاغذ های دست ساز که وی از هندوستان خریداری کرده و یاد آور بافت کاهگل و خانه های قدیمی ایران است، تصویر سازی شده اند.

هشتمین جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی فجر

برگزاری سلسله جشنواره‌های فجر، در عرصه‌های مختلفی چون،‌ هنرهای تجسمی، سینما، تئاتر، موسیقی و مُد سبب شده تا بهمن، بهار اهل هنر باشد. در این میان جشنواره بین‌المللی هنرهای تجسمی با زیر مجموعه‌ای وسیع از رشته‌های متعددی همچون تصویرسازی، خوشنویسی، سرامیک، عکاسی، کاریکاتور، گرافیک، مجسمه‌سازی، نقاشی، نگارگری و هنرهای جدید، یکی از گسترده‌ترین جشنواره‌های هنری کشور به حساب می‌آید. 

به همین سبب هر ساله دبیرخانه ی جشنواره، اهداف خاصی را برای آثار ارسالی مشخص می‌کند تا چهارچوب محتوایی جشنواره تجسمی فجر شکل گیرد و داوری آثار بهتر و دقیق‌تر انجام پذیرد. البته در این چند سال، تجربه نشان داده که این اهداف بیشتر جنبه تشریفاتی دارند تا بهبود ساختار هنری کشور. به همین علت در هر اثری می‌توان محتوایی هم‌سو با اهداف جشنواره یافت. اما در فراخوان امسال از همین هدف‌گذاری تشریفاتی و مرسوم نیز خبری نیست و مهم‌ترین و گسترده‌ترین جشنواره هنرهای تجسمی‌ جمهوری اسلامی ایران به‌سان هر جشنواره‌‌ای، صرفا به ارائه رویکرد و توضیح شرایط و مقررات و نمایش ایده ای اصیل و مفهومی هنرمندانه بسنده کرده است.  

در سال‌های گذشته هر چند شاهد اهداف کلی و تکرار شونده‌‌ای چون، ارج نهادن به هنر معنوی و شناسایی نظری ارزش‌های هنر متعالی انقلاب اسلامی و... بودیم با این حال بودنشان مسیر و جهت پیش روی مهمترین جشنواره هنرهای تجسمی کشور را مشخص می‌ساخت و همچون فیلتری مانع ورود و ظهور برخی کج اندیشی‌ها به حساب می‌آمد. اما باتوجه به وضع پیش رو باید منتظر اتفاقات و تغییرات اساسی در هشتمین جشنواره هنر‌های تجسمی فجر بود، چرا که حذف هدف‌های انقلاب از جشنواره‌ای به این بزرگی، اتفاق کوچکی نیست.

بازی پروانه/ استودیو Bearded Bird

کودکان در بازی نقش بازی می‌کنند بدون آنکه لحظه‌ای آن را خیالی بدانند. بازی برای کودکان امری جدی تلقی می‌شود و شاید پر بی‌راه نباشد اگر بگوییم، شخصیت کودکان در بازی‌هایشان شکل می‌گیرد.

صنعت بازی‌های کامپیوتری صنعتی مهم و پول‌ساز در دنیاست که حاصل هم‌کاری تخصص‌های مختلف از جمله طراحان است. در کنار دیگر افراد فعال این حوزه، فعالیت طراحان ایرانی طی چند سال اخیر آینده‌ای روشن را در برابر چشمان بیننده ساخته است. سال گذشته شاهد عرضه بازی "پروانه-میراث نگهبانان نور" برای سنین بالای 7 سال از استودیوی Bearded Bird بوده‌ایم که مورد استقبال مخاطبین و منتقدین قرار گرفت. 

در بازی عوامل مختلفی نقش دارند که می‌توان به داستان بازی و نقش بازی‌کننده در بازی / فضاسازی / شخصیت‌پردازی که مجموعه‌ای از شکل ظاهری، رفتار و منش شخصیت را در برمی‌گیرد / موسیقی / کیفیت اجرا / عملکرد بازی و...اشاره کرد. اما آنچه در این میان برعهده تصویرگران قرار می‌گیرد طراحی فضا، شخصیت و کیفیت اجرای این دو بخش است. تعریف ویژگی‌های اخلاقی شخصیت‌ها در طراحی بسیار مهم تلقی می‌شود و طراحان این پروژه با شناخت این موارد شخصیت‌های متنوعی طراحی کرده‌اند. شاید دیدن برخی از شخصیت‌ها در تصاویر فعلی کمی خشن و بدذات به نظر بیایند ولی حضور شخصیت‌ها در فضای دوست داشتنی بازی در حالت سه‌بعدی و ابعاد کوچکتر این تلقی را از بین می‌برد. فضای بازی نیز متآثر از داستان، طراحی رئال دارد که با استفاده از رنگ‌های متنوع و روشن سعی در ایجاد فضایی کودکانه و شاد کرده است. اما آنچه کمی جای تآمل بیشتری دارد عدم تطبیق طراحی فضاها، شخصیت‌ها و معماری ساختمان‌ها با معماری، طبیعت و فرهنگ ایران است. امری بسیار مهم که گویی مدیران پروژه کمتر به آن توجه داشته‌اند و تنها به رقابت با رقیبان خارجی خود اندیشه‌اند غافل از اینکه تشابه فضای کار با نمونه‌های خارجی کودکان و تصویر ذهنی‌شان را دچار سردرگمی می‌کند. در نهایت آنچه طراحی این پروژه را جذاب می‌کند پرداختن به دیتیل‌هاست، جزئیاتی که به خوبی در لباس شخصیت‌ها و اجزای حاضر در فضا دیده می‌شود.

هادی اسکندری و سجاد قلی‌زاده به ترتیب به عنوان سرپرست تیم طراحی و کارگردان هنری در این پروژه فعالیت داشته‌اند. مستند کاملی از افراد و فعالیت‌هایشان در این پروژه، در سی-دی بازی برای علاقمند قرار داده شده است.