در قفسه کتاب‌های کتاب فروشی لای تمام کتاب‌های خواندنی عکاسی، توجه‌ام را جلب کردند. لای کتاب را که باز کردم تمام صفحاتش عکس بود. عکس‌ها را که می‌دیدم انگار کتاب قطوری از تاریخ ایران را ورق می زدم. کتابی درباره هرآنچه یک ایرانی باید بداند. انگار داشتم شاهنامه را می‌دیدم و شکوه و عظمت مردان و زنان ایرانی را دوباره بازسازی می‌کردم.
این کتاب‌ها مثل شاهنامه خواندنی نیستند بلکه دیدنی اند. علاوه بر شور، غیرت و همیت ایرانی، بخش مهمی از تاریخچه عکاسی ایران را در خود ثبت کرده‌اند. جنگ تحمیلی شاید بهترین فرصت برای عکاسان حرفه‌ای و آماتور بود که توانایی های خود را تقویت کنند و یا در معرض دید بگذارند. جنگ تحمیلی موجب رشد و اعتلای عکاسی مستند و هنری در دهه‌های بعدی و تا کنون بوده‌است. متاسفانه بسیاری از نگاتیو‌های عکاسان در آرشیوهای خبرگزاری‌ها، ستاد تبلیغات سپاه و بسیج از بین رفته‌است. در اوایل جنگ با آگاهی از ارزش‌های استنادی عکس، صیف الله صمدیان و مرتضی ممیز به جمع‌آوری عکس‌های عکاسان جنگ پرداختند و توانستند چند جلد از کتاب "دفاع در برابر تجاوز" را در آلمان با کیفیت بالایی چاپ و اذهان عمومی مردم دنیا را نسبت به مظلومیت ایران در جنگ روشن کنند.
جلدهای اول تا ششم این مجموعه کتاب‌های مصور با عنوان «جنگ تحمیلی» و با موضوعاتی از قبیل: اردوگاه آوارگان عراقی، آموزش‌های دفاعی و نظامی رزمندگان، تهاجم نیروهای عراقی و خط مقدم نبرد، بمباران مدارس و اماکن عمومی، ورود آوارگان عراقی به کشور، کمک‌های مردمی به جبهه و تشییع شهدای ایرباس و بمباران شیمیایی حلبچه، هر کدام در 208 صفحه منتشر شده اند. بعد از جنگ نیز تا جلد نهم این بار توسط انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس در ایران چاپ شد. عکاسان به چاپ عکس‌هایشان در قالب کتاب توجه بیشتری نشان دادند. شاید بهترین روش برای دیده شدن و تحقیق و مطالعه این آثار که بدنه اصلی عکاسی مستند ما را تشکیل می‌دهد، چاپ عکس‌ها به صورت کتاب است.
احسان رجبی عکاس کتاب "چشم نوشته‌ها" در ابتدای کتابش نوشته است: «عکاس نبودیم؛ رفته بودیم جبهه که بجنگیم، اما چیزی اطرافمان می‌گذشت که نمی‌شد تعریفش کرد. باید سند جمع می‌کردیم؛ سندی که اگر زنده ماندیم، نشانمان بدهد که خواب نبود‌ه‌ایم، خواب نمی‌دیده‌ایم.»
مجموعه عکس "خط پشتیبان" می‌خواهد تلاش‌گران عرصۀ پشتیبانی را که در طول جنگ ناپیدا فعالیت می‌کردند، آشکارا به نمایش بگذارد. کتاب "تبادل" روایت اسیرانی است که سال‌ها در زندان‌های رژیم صهیونیستی زندانی بوده‌اند و در جریان جنگ سی و سه روزه لبنان و بعد آن عکاسی شده‌اند.
"طریق ماندگار" حاصل عکس‌های نمایشگاه گروهی جمعی از عکاسان جنگ با همین نام است. کتاب های دیگری با عناوین "قاب شیدایی" عکس‌های سعید حاجی خانی، "عراق علیه ایران" احمد علیزاده نوحی، "خروش لاجوردی" عکس‌هایی از شهدای اصفهان و "حماسه الوند" عکس‌هایی از شهدای استان همدان در طی هشت سال دفاع مقدس است.
"دیار نزدیک" هم مجموعه ای است از سفر مردم به مناطق جنگی که می خواهد ارادت و اشتیاق مردم این سرزمین با تاریخ قهرمانان هشت ساله جنگ تحمیلی خود را به نمایش بگذارد.
