نشریه خط

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

نشریه تحلیلی هنر و طراحی

پیش ‌نهاد ویژه

توسط زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷

در آستانۀ جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۸، خانه طراحان انقلاب اسلامی با راه اندازی کمپین «با هم قهرمانیم» مجموعه پوسترهایی را با همین عنوان و با شعار «یک ملت، یک ضربان» طراحی و اجرا نموده و در سطح شهر به اکران در آورده است. هدف از راه اندازی این کمپین حمایت از تیم ملی فوتبال ایران و تأکید بر وحدت و انسجام ملی به عنوان یک عنصر پیشبرندۀ مهم است، که حاصل آن پیشرفت و پیروزی ایران و ایرانی در تمامی عرصه‌های ورزشی و غیر ورزشی می‌باشد. گفتنی است این روزها تعدادی از این آثار بر فراز بزرگ‌ترین دیوارنگارۀ کشور در میدان حضرت ولی‌عصر‌(عج) نیز به نمایش درآمده‌اند، تا بیش از پیش حال و هوای فوتبال را با چاشنی وحدت و همدلی همراه سازند. 

محمدرضا دوست محمدی، محمد شکیبا، سینا رعیت‌دوست، محمود آراسته‌نسب و محمد تقی‌پور از جمله طراحان و عوامل ساخت پوسترهای «با هم قهرمانیم» می‌باشند.

مینا مختارزاده ؛ ۲ مرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۰ خرداد ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷
زهره حاضری ؛ ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۷

۱۳۹ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «گرافیک» ثبت شده است

هر سازمانی مانند انسان‌ها هویت دارد. مجموع اینکه یک شخص چطور لباس می‌پوشد، چطور صحبت می‌کند، کجا متولد شده است، تحصیلاتش چیست، چگونه می‌اندیشد و...تصویری از هویت فرد را شکل می‌دهد. هویت سازمانی نیز مُلهم از همین موضوع است اما در گستره‌ای وسیع‌تر. هویت مسئله‌ایست که به درون توجه دارد و تصویر به خارج و هماهنگی میان تصویر داخلی و خارجی می‌تواند تعریفی کلی از هویت سازمانی باشد.
شاید بتوان اظهار داشت هیئت‌های فعال در ایام محرم از قدیمی‌ترین سازمان‌های اجتماعی دنیا هستند. سازمان‌هایی که فعالیت آنها نشان از باور قلبی و دینی‌شان به امام حسین (ع) و واقعه کربلا دارد که تنه اصلی هویت آنها را شکل می‌دهد و ریشه در عشق شیعه به ائمه معصومین دارد. شاید از نگاه مقوله هویت سازمانی بتوان هر هیئت را سازمانی اجتماعی دانست که وجهه‌ی اصلی آن ترویج فرهنگی‌ست که در گرو رابطه‌ی تنگاتنگ مخاطب با سازمان است. هیئت "محبین اهل بیت" دانشگاه هنر تهران با شناخت این مقوله سعی در ایجاد تصویری منسجم از فعالیت‌های خود در نگاه مخاطب دارد. عوامل مختلفی چون طراحی نشانه که حال و هوای مذهبی دارد، نوع ارائه خدمات به عزادارن حسینی، طراحی پوسترهای سالانه، استفاده از گرافیک سالانه در طراحی فضای زمینه سخنران که برگرفته از همان گرافیک پوستر است، طراحی فضای خیمه‌ها، پوشش خادمین هیئت، سربند آقایان، طراحی غرفه و عرضه محصولات هنری عاشورایی برای فروش، استفاده از رنگ مشکی و قرمز که از دیرباز بخشی از هویت عاشورا بوده است در کنار رنگ های اُکر و سفید، انتشار گزارش‌هایی کوتاه با عنوان موکب نامه و هرآنچه که معرف عقاید، رفتار و منش آن‌هاست هم‌چون تکه‌های پازل کنار یکدیگر قرار می‌گیرند تا هویت آن‌ها را نمود عینی بخشد.
اما عزاداری رسم تمامی هیئت‌هاست و آنچه آن را خاص هیئت هنر کرده است انتخاب روند ثابتی‌ست که در برگزاری مراسم خود دارند. به ترتیب دمام‌زنی در ابتدای شروع فعالیت هیئت، پخش کلیپی که ساخته خادمین هیئت است با مضمون عاشورایی، خواندن زیارت عاشورا و سینه زنی، بهره بردن از اشعار هنرمندان جوان و در پایان سخنرانی حجت الاسلام پناهیان.
شاید با قدم زدن در هیئت و مشاهده فعالیت تک تک افراد حاضر در دانشگاه که نقطه مشترک آن ها به ظاهر تحصیلات هنریشان است و از تمام دانشگاه‌های هنر تهران گرد هم آمده‌اند تا تنها به عشق امام حسین (ع) کار کنند، تصویر بهتری از هویت آنها را در چشمان مخاطب به تصویر کشد. هویتی که با فکر، اندیشه و کار حاصل شده است و جای تقدیر دارد.

۲ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۹ آبان ۹۴ ، ۱۹:۳۵
زهرا کشاورز

نگاهی به ۵ دوره پوستر هیئت هنر

تاریخ نشر : چهارشنبه / ۶ آبان ۱۳۹۴
در ایام محرم، شهر حال و هوای تازه‌ای دارد. هیئت‌ها و حسینیه‌ها همه در تکاپوی هر چه بهتر برگزار کردن مراسم عزاداری خود هستند. هیئت محبین اهل بیت دانشگاه هنر تهران نیز در این راه قدم برداشته و هرساله فعالیت خود را منسجم‌تر برگزار می‌کند. در این میان تبلیغات در رابطه با فعالیت‌‌های هیئت هنر نقش بسزایی در تشویق هنرجویان عرصه هنر برای حضور در مراسم و هم‌کاری با خادمین آن دارد. پوستر ابزاری قدرتمند برای دست یافتن به این هدف است.
پوسترهای هیئت را می‌توان در مجموعه کارهای فرهنگی-مذهبی تقسیم نمود. این گروه از پوسترها نسبت به کارهای تجاری با مخاطب ارتباط معنوی‌تری برقرار می‌کنند و مخاطب نیز وقت بیشتری را برای دیدن آن اختصاص می‌دهد. مجموعه حاضر پوسترهایی‌ست که طی پنج دوره اخیر فعالیت هیئت دانشگاه هنر طراحی و چاپ شده‌اند. استفاده از اِلمان‌های مذهبی، خوشنویسی، نقوش اسلیمی، بافت زره و مواردی از این قبیل نقطه قوتی در ارتباط و انتقال سریع فضا و مفهوم محرم به مخاطب است. همچنین استفاده از رنگ‌های خاکستری و مشکی در کنار قرمز که از قدیم بخشی از هویت و فرهنگ عاشورایی بوده در انتقال حس و حال عزاداری ایام محرم بسیار مؤثر عمل کرده است. شیوه کار طراحی در این مجموعه به این شکل است که بعد از انتخاب شعار سالانه، طراح با توجه به مذمون آن طراحی را شروع می‌کند.اما آنچه در نگاه اول از پوسترها به چشم می‌آید رنگ و حس عاشورایی آنهاست و این نشأت گرفته از آن است که پوستر در درجه اول برای دیده شدن طراحی می شود نه برای خوانده شدن.
نقطه عطف پوسترهای طراحی شده، مجموعه پوسترهای امسال هیئت است که با هویتی مشابه برای کارگروه‌های مختلف با هدف تشویق و دعوت افراد فعال در حوزه‌های مختلف هنری برای فعالیت در مجموعه هیئت شکل گرفته‌اند. استفاده از تکنیک عکاسی و چیدمان اِلمان‌های تخصصی هر حوزه، در کنار نمادهای مذهبی عاشورایی انتخابی‌ست هوشمندانه که جلوه‌ی بصری جذابی را رقم زده است. ابتدا با تفاوت در طراحی، مخاطب را در نگاه اول جذب می‌کند و بعد او را وادار به دقت و تحلیل می‌نماید. با اجرای قوی و استفاده از خطوط گرافیکی، چشم مخاطب را برای خواندن هدایت می‌کند. همراهی این فاکتورها در طراحی، خوانش جذاب و جدیدی را برای مخاطب خاص خود ایجاد کرده است چرا که مخاطبانش هنرمندانی هستند که نسبت به مخاطب عام از سواد بصری و هنری متخصصانه برخوردارند.

۲ نظر موافقین ۲ مخالفین ۰ ۰۶ آبان ۹۴ ، ۱۵:۳۴
زهرا کشاورز

مقتل امام حسین (ع) / مجید زارع

تاریخ نشر : دوشنبه / ۴ آبان ۱۳۹۴
آنچه در نگاه اول برای انتخاب یک کتاب با محتوای مشخص نظر خریدار را جلب می‌کند طرح جلد آن است. در سال‌های اخیر، طرح‌های متنوع و جذابی از جلد کتاب‌ها در ویترین فروشگاه‌ها به چشم می‌خورد. در این میان جلدهایی که در آن موادی غیر از کاغذ عادی و یا برش ها و رنگ‌های متفاوتی به کار رفته است بیشتر جلب نظر می‌کنند.

مجید زارع یکی از هنرمندانی است که استفاده از مواد متفاوت در طراحی بیشتر کتاب‌هایش به چشم می‌خورد. یکی از آثار وی طراحی کتاب مقتل امام حسین (ع) است که می‌توان گفت به طراحی جلد آن به عنوان یک اثر هنری نگاه شده. شیوه‌ی اجرای جلد، تلفیق مقواهای فانتزی، دو رنگ سیلک و دایکات (نوعی برش با قالب مخصوص) است و صحافی آن با چسب گرم انجام شده. استفاده از برش های دوارِ تو در تو و اختصاص چند صفحه به جلد کتاب، استفاده از رنگ های قرمز و مشکی و طرح براق نیزه‌ها در زمینه‌ی مات مشکی در این جلد باعث شده که طرحی ساده و در عین حال خلاقانه و متفاوت حاصل شود. این گونه طرح‌های هنرمندانه و خلاقانه لازمه‌ی تمامی کتب با مضامین خاص و خصوصا مذهبی است، چرا که موضوعاتی با این اهمیت ظاهری موقر و جذاب می طلبد.

مجید زارع کارشناس رشته‌ی الکترونیک و طراح گرافیک است که از سوابق هنری‌اش می‌توان به برگزیده شدن در دو دوره سرو نقره‌ای در بخش طراحی جلد کتاب، برگزیده شدن در مسابقه‌ی بیست و پنج سال طراحی جلد کتاب دفاع مقدس و نامزدی دو دوره مسابقه‌ی کتاب سازی لایپزیک آلمان اشاره کرد.

۲ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۴ آبان ۹۴ ، ۲۱:۴۸
فاطمه سادات تهامی
یک اثر گرافیکی موفق، اثری است که از نظر ایده و اجرا قوی باشد. اگر هر کدام از این دو شاخصه ضعیف باشند، آن اثر گرافیکی در پیام رسانی به مخاطب موفق نخواهد بود.

موضوع صبر و کنترل خشم، طی طرحی در سه مرحله توسط سازمان فرهنگی هنری شهرداری اصفهان در سطح شهر مورد اجرا قرار گرفت.
مرحله ی اول این طرح به صورت تصویر خوانی (استفاده از تصاویر به جای کلمات) و بیان ضرب المثل هایی در مورد صبر، و مراحل دوم و سوم با موضوع صبور بودن و کنترل خشم به اتمام رسید.
طبق این گفته ها، ایده ی این طرح برای مخاطب، ایده ای مفید و سازنده است اما متاسفانه در مرحله ی اجرا ضعیف عمل شده است. استفاده از عناصر تصویری ای که به نظر می رسد وقتی برای طراحی آنها صرف نشده، استفاده از فونت های نامناسب، رنگ آمیزی و ترکیب بندی ابتدایی که در جلب نظر مخاطب موفق عمل نمی کند و عدم استفاده ی حرفه ای از نرم افزار های گرافیکی، همه باعث شده اند که این طرح آن گونه که باید اثر گذار نباشد.
بار ها مشاهده شده که ایده های ضعیف و حتی ایده های مخرب و مغایر با اخلاق و فرهنگ ما در هر عرصه ی هنری، با اجرایی قوی توانسته اند در ذهن مخاطب و افکار او اثری ماندگار داشته باشند، پس باید در اجرای ایده های مفید و سازنده، دقت بیشتری به عمل آید و اجرای آنها به طراحان حرفه ای و خلاق محول شود.

۳ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۳۰ مهر ۹۴ ، ۱۱:۳۵
فاطمه سادات تهامی

نخستین دوسالانه پوستر سرخ

تاریخ نشر : سه شنبه / ۲۸ مهر ۱۳۹۴

هرچند همه‌ی ما نگاه می‌کنیم اما هیچ وقت همه‌چیز را نمی‌بینیم. اینجاست که کار هنرمند آغاز می‌شود و ناگفته‌ها و نادیده‌ها را با زبانی جدید و با زاویه‌ای نو به ما یادآوری می کند. محرم، هر سال می‌آید و ما را به عاشورا می‌بَرد، عاشورایی که بعد از هزار و چهارصد و اندی سال همچنان داغش تازه‌ و سوزان است، آن‌چنان که هنرمندان همه ساله با دستی پر، آثاری را به مناسبت این ایام به پیشگاه امام‌شان تقدیم می‌کنند و می‌کوشند بُعد تازه‌ای از روز واقعه را در نظر مخاطبان خود جلوه‌گر ‌سازند.

نخستین «دوسالانه پوستر سرخ»، ۱۲ مهر ماه سال ۱۳۹۲ با محوریت عاشورا برگزار گردید و ۳۱ هنرمند با ۳۱ پوستر عاشواریی به این دوسالانه دعوت شدند. علاوه بر تهران، شهر‌‌های مختلفی نظیر سمنان، یزد، مشهد، بروجرد و البرز نیز میزبان این نمایشگاه بودند. این دو سالانه که به همت میثم نامدار و با هدف حمایت از اعضای جامعه طراحان گرافیک معاصر ایران بر پا شد، در نوع خود اقدامی نو و شروعی خوب محسوب می‌شد و همین امر یکی از دلایل مهم استقبال مخاطبان از این رویداد هنری به حساب می‌آمد. 

نمایشگاه‌هایی از این قبیل قادر‌ اند تا حدی فضای غالب بر جامعه هنری را تعدیل کنند و کفه ترازو را کمی متوازن نمایند، تا فرصتی برابر برای به نمایش درآمدن آثار همه هنرمندان فراهم آید. البته ای‌ کاش این قبیل اتفاقات مبارک در تمام طول سال جریان داشته باشند و صرفا به صورت مقطعی و در ایامی خاص شاهد برپایی چنین نمایشگاه‌هایی، به صورت موازی نباشیم؛ زیرا نه تنها فرصت دیده شدن را از یکدیگر سلب می‌نمایند، بلکه فضایی تکراری را رقم می‌زنند که سبب دل‌زدگی مخاطب می‌شود. در عوض برپایی چنین نمایشگاه‌هایی در امتداد یک بازه زمانی بلند مدت می‌تواند فرصتی را فراهم آورد تا علاوه بر تنوع بخشیدن به فضای هنری کشور، نگاه‌های مردم را نیز در طول زمان با خود همراه سازد و به جریانی فرهنگی و فرهنگ‌ساز بدل شود.

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۸ مهر ۹۴ ، ۱۳:۵۸
زهرا اردکانی

پوسترهای تاریخی / خانه طراحان انقلاب اسلامی

تاریخ نشر : سه شنبه / ۲۸ مهر ۱۳۹۴

روز‌ها می‌آیند و می‌روند، اما بعضی روزها با همیشه فرق دارند. روزهایی‌ که تاریخ ساز می‌شوند، و برای یک دنیا یا یک ملت اهمیت می‌یابند و در دل صفحات تقویم جای می‌گیرند. خانه طراحان انقلاب اسلامی با وام گرفتن از زبان گیرا و سریع الانتقال گرافیک، مدتی است که به سمت طراحی پوسترهای مناسبتی رفته و همزمان با رصد اتفاقات حال و آینده، نیم‌نگاهی نیز  به روزها و اتفاقات مندرج در تقویم دارد و سعی می‌کند با استفاده از زبان هنر و بیان تصویری آن، یک تقویم گرافیکی ایجاد نماید و تاریخ و انسان‌های تاریخ‌ساز را پیش روی مخاطبانش قرار دهد.

شاید بسیاری از ما به صرف آگاهی از روزهای تعطیل به سراغ تقویم برویم اما مسلماً در مواجه با چنین تقویم هنری، مغلوب جذابیت‌های فرمی و محتوایی آن می‌شویم؛ زیرا کشش و جذابیت این آثار به ‌قدری است که ذهن مخاطب را برای لحظاتی به خود معطوف می‌سازد. همچنین تنوع بصری و تکنیکی این آثار نیز بیننده را درگیر خود می‌کند چنان که دوست دارد تقویم را همچون یک آلبوم تورق نماید و به پیشواز روزهای نیامده برود. 

خانه طراحان انقلاب اسلامی پیش‌تر نیز با سلسله پوسترهای «یک ملت هستیم»، «صداقت آمریکایی»، «میراث مقدس»، «به خانواده برمی‌گردیم»، «اینجا ایران است»، «شمر زمانه‌ات را بشناس» و ... نزد مخاطبان این عرصه شناخته شده بود؛ البته هر چند در اکران شهری این آثار باز سهم ساکنین تهران بهتر و بیشتر از شهرستان‌ها لحاظ شده اما علاقه‌مندان به چنین آثاری می‌توانند با رجوع به سایت این مجموعه، به طور مستقیم در جریان جدیدترین اقدامات خانه طراحان انقلاب اسلامی قرار بگیرند و حتی از نسخه با کیفیت و قابل چاپ پوسترها نیز استفاده نمایند. 

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۸ مهر ۹۴ ، ۱۳:۳۳
زهرا اردکانی

فرزند بیشتر، زندگی بهتر

تاریخ نشر : سه شنبه / ۳۱ شهریور ۱۳۹۴

واکنش سریع هنرمندان به موضوعات روز جامعه از دو وجه اهمیت زیادی دارد. تولید اثر هنری در رابطه با این نوع موضوعات فضایی تبلیغی را حول این آثار ایجاد می کند. این فضا موجب جلب توجه بیشتر به این مباحث و ایجاد جریانی گفتمانی در رابطه با آن ها می شود. از سوی دیگر جریان تولید آثار هنری همواره با نوعی  ثبت تاریخی نیز همراه بوده است. بی شک بخش عمده ای از قضاوت نسل های آینده  درباره ما با دیدن آثار هنری امروزمان رقم خواهد خورد.کاهش جمعیت و پیری زودرس آن، یکی از مباحث بسیار مهم اجتماعی سالهای اخیر بوده است. مسئله ای که جدای از وجه اقتصادی و سیاسی آن، سبقه ای به شدت فرهنگی دارد. همین امر هم موجب گردیده است که  برخی هنرمندان دغدغه مند بیش از پیش به این موضوع پرداخته و آثار گوناگونی را در این زمینه پدید آورند.
یکی از این هنرمندان عباس گودرزی است که مجموعه پوسترهای «تهدید نسل»  را در این رابطه منتشر کرده است. وی در این مجموعه پوسترها دو تکنیک مجزا را به کار برده و از دو زاویه متفاوت به این موضوع نگاه کرده است.
یک نگاه، از منظر هشدار کاهش جمعیت و پیر شدن زودهنگام آن است. قالبی که وی برای این نگاه برگزیده است از جنس تصویرسازی با المان های خطی و تک رنگ در زمینه ای از فضای مثبت و منفی است که در برخی از کارها درک اثر با یک نگاه سریع کمی دشوار به نظر می رسد و به همین جهت متن شعار داخل پوسترها در جهت رساندن کامل پیام هنرمند به مخاطب ضروری و غیر قابل حذف به نظر می رسند.
بخش دوم آثار وی در این زمینه با استفاده از تصویرسازی به وسیله تیپ های عروسکی صورت گرفته است که در نوع خود از خلاقیت خوبی برخوردارند و ضمن صمیمی تر کردن رابطه با مخاطب نوعی بار طنز را نیز با خود به همراه دارند. این فضای کودکانه و فانتزی، زمینه خوبی برای القای پیام های تربیتی مورد نظر هنرمند به بیننده را فراهم می آورند.

۱ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۳۱ شهریور ۹۴ ، ۱۷:۰۱
قاسم اکبری
زهرا اردکانی ؛ ۱ تیر ۱۳۹۷
زهرا اردکانی ؛ ۱۸ اسفند ۱۳۹۶
کلثوم پیامنی ؛ ۱۹ آبان ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۱۱ مهر ۱۳۹۶
زهرا اردکانی ؛ ۵ مهر ۱۳۹۶
زهرا کشاورز ؛ ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
درباره خط
چگونه با خط هم‌کاری کنیم؟
دوستان خط
تماس با خط
طراح قالب : گلبرگ دانلود