پوسترهای جشنواره جهانی فیلم فجر / حمیدرضا بیدقی

آغاز اردیبهشت ۹۵ مصادف شده با شروع سی و چهارمین جشنواره جهانی فیلم فجر؛ که چند سالی است از بخش داخلی جشنواره جدا شده و به شکلی مستقل درآمده است. طراحی پوستر اصلی و پوسترهای جنبی  جشنواره امسال را حمیدرضا بیدقی عهده‌دار بوده است.

در کارنامه هنری بیدقی تصویرگری بیش از دویست جلد کتاب و طراحی پوسترهای اصلی و جنبی جشنواره بیست ‌و هفتم فیلم فجر و طراحی پوسترهای جنبی جشنواره سی‌ و یکم فجر و البته طراحی تندیس‌های بخش‌های جنبی جشنواره سی ‌و سوم به چشم می‌خورد. 

بیدقی برای طراحی پوستر اصلی سی و چهارمین جشنواره جهانی فجر به سراغ فریمی از فیلم «گاو» داریوش مهرجویی رفته، که در آن تصویر آقای بازیگر سینمای ایران، عزت‌الله انتظامی در نقش «مش حسن» به همراه گاوش دیده می‌شود. علت این انتخاب نقش مؤثر این فیلم در پیوند سینمای پیش از انقلاب و پس از انقلاب است چرا که با تأکید امام خمینی (ره) بر خوب بودن این فیلم، این اثر توانست پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز بر روی پرده‌های سینما به نمایش درآید. همچنین «گاو» از نخستین آثار مطرح سینمای ایران در سطح بین‌المللی است و از این رو آوردن فریمی از این اثر نه تنها برای مخاطبان داخلی بلکه برای میهمانان خارجی نیز جالب توجه است.

بخش‌های جنبی جشنواره نیز شامل نمایش‌ ویژه فیلم «گاو»، نمایش ویژه مستند «باد صبا»، بازار فیلم، بخش نمایش‌های ویژه، مرور سینمای فرانسه، جلوه‌گاه شرق و جشنواره جشنواره‌ها است. 

پوستر‌های دو بخش مربوط به نمایش ویژه فیلم «گاو» و نمایش ویژه مستند «باد صبا» با اقتباس از فریم فیلم‌ها طراحی شده‌اند، اما در طراحی پوستر‌های مربوط به نمایش‌های ویژه، مرور سینمای فرانسه، جلوه‌گاه شرق و جشنواره جشنواره‌ها، شاهد نگاهی ساده و متفاوت هستیم که می‌کوشد با ایجاد ارتباط میان مفهوم نگاتیو با رنگ و فرم مقصود خود را به مخاطب القا کند. در پوستر بازار فیلم نیز با طرحی الهام گرفته از معماری سنتی بازار‌های ایرانی مواجهیم که در نگاه اول برای مخاطب ایرانی تداعی‌گر مفهوم بازار است.

گفتنی است سی و چهارمین جشنواره جهانی فیلم فجر از اول تا ششم اردیبهشت ماه امسال با دبیری رضا میرکریمی در پردیس سینمایی چارسو برگزار می‌گردد.

مهمان نوازی ایرانی در مهمانخانۀ ایرانی

ویژگی فضای خانۀ ایرانی بدون شک از روحیه و طبع زندگی ایرانی سرچشمه گرفته و در این میان، مهمانخانۀ ایرانی بیانگر همین طبع در پذیرایی از مهمان است. در این میان فضایی که از کیفیت لازم برای مهمان نوازی برخوردار بوده به اتاق پنج دری معروف است.

در این اتاق می توان اجزای گوناگونی را مشاهده کرد، اما آنچه که از همه مهم تر به نظر می رسد و وجه اشتراک آنهاست، همین پنچ در است که سبب نام گذاری آن نیز بوده است. پنج دری، چه در خانۀ اغنیاء با تزیینات پر طمطراقش و چه در خانۀ عامۀ مردم، با طاقچه های ساده اش، سخن از اهمیت ارتباط با فضای بیرون و اغلب حیاط خانه دارد. شاید به این طریق خانۀ ایرانی حضور طبیعت در خانه را به مهمانش پیش کش می کند و سعی در آوردن زیبایی آن به داخل خانه دارد. 

این درها در برخی از خانه ها به صورت پنج در مجزا و در برخی دیگر به صورت پنج پنجرۀ به هم پیوسته است که با ارسی پوشانده شده. پنجره های ارسی نیز مهمان نوازی را به حد اعلای خود رسانده اند. ارسی با رنگ زیبای شیشه ها و نقوش در هم  فرورفتۀ گره هایش جلوۀ زیباتری از نور و منظر بیرونی را به داخل می آورد و قابلیت تطبیق بهتر با شرایط محیطی را نیز فراهم می کند.

گاهی در مقابل اتاق پنج دری ایوان بزرگی قرار دارد و در برخی مناطق نیز یک ایوان بزرگ جایگزین اتاق شده است. این ایوان ها، هم محلی برای گذران اوقات ساکنان خانه است و هم پذیرایی از مهمان در آن صورت می گیرد که حد اعلای ارتباط با فضای باز را می توان در آنجا مشاهده کرد. 

تلفیق آجر و کاشی در مقبرۀ شیخ عبدالصمد نظنز

ترکیبات زیبای آجر و کاشی، صحنه های بدیعی را در معماری ما به یادگار گذاشته است. این ترکیبات از ویژگی هایی برخوردار است که انسان را به فکر جای خالی آن در معماری امروز فرو می برد.  

سردر خانقاه شیخ عبدالصمد نظنز مزین به نمونه ای زیبا از این هنر است. در این سردر می توان هنر استادکاران را در استفاده از فنون کاشی معقلی، آجر مهری و کاشی نگین مشاهده کرد. کاشی معقلی که به کاشی درهم نیز معروف است از کنار هم قرار گرفتن قطعات کاشی و آجر با اشکال مربع و مستطیل پدید می آید. آجرهای مهری نیز  آجرهایی هستند که نقوش برجسته یا فرورفته روی آن ها ایجاد شده است. گاهی این آجرها در حین کار در حالت نیمه خشک برش داده می شوند و بعد برای استفادۀ نهایی به کوره می روند. کاشی نگین نیز با قرار دادن تکه های کوچک کاشی در میان آجرها ساخته می شود. 

در تزیینات این بنا کاشی معقلی، هم در کتیبه ها و هم در نقوش تزیینی به کار رفته و در رنگ های فیروزه ای و لاجوردی قابل مشاهده است. در کنار تزیینات کاشی معقلی، قاب هایی از نقوش برجستۀ آجرهای مهری تعبیه شده که با ایجاد زمینۀ خاکی رنگ، جلوۀ بیشتری به کاشی ها می بخشد. ترکیب آجرهای مهری و کاشی های نگین نیز به دلیل تنوع هندسی نقوش و جلوۀ خاص رنگ هایشان کیفیتی پیدا کرده اند که در بستر خاکی رنگ آجرها به خوبی می درخشد.

بانوی بی ضریح / استودیو سه در چهار

استدیو سه در چهار اخیرا پوستری با عنوان "عمری ست دخیلم به ضریحی که نداری" برای بانوی بی ضریح، حضرت زهرا (س) طراحی کرده است. این پوستر به مخفی بودن مزار آن حضرت اشاره دارد. تصویر ضریحی که بر خاک ترسیم شده است و دخیلی که به آن ضریح بسته شده است، احترام و توجه مومنین و ارادتمندان آن حضرت را نشان می دهد. تکنیکی که برای خلق این پوستر به کار گرفته شده است، ساخت حجم و عکاسی از آن می باشد. طرح ابتدایی این اثر ابتدا به صورت دیجیتالی ترسیم شده است، سپس حجمی سفالی توسط خانم مرادخانی ساخته شد و ارسلان عیوض زاده تصویر آن را ثبت نمود. ایده پرداز و مدیر پروژه، محسن نصرالله بوده و تنظیم نهایی آن توسط محمدرضا چیت ساز انجام شده است.

در این روش گروه ایده پرداز و مجری باید بسیار حرفه ای عمل کنند چرا که هر گونه خطایی در هر مرحله باعث پایین آمدن ارزش هنری کار می شود. اکران این پوستر به صورت بیلبورد و روی پل ها در تهران انجام شده است.

پوسترهای اعتکاف / هیئت هنر

یکی از کارکردهای اصلی پوستر اطلاع رسانی و انتشار خبر است. استفاده از رنگ های روشن در پوسترهای اعتکاف "هیئت هنر" فضایی مهربان و دوست داشتنی را در کارها ایجاد نموده است. فضایی که با حال و هوای اعتکاف همخوانی بسیار دارد. همچنین استفاده از نمادهایی چون ماهی، درخت، پرنده و ترکیب بندی نوشته ها به شیوه کتابت قدیمی ایرانی در برخی از کارها، حال و هوایی ایرانی در کارها را تداعی می کنند. اما نکته جالب در انتخاب "ویرگول" به عنوان هویت مجموعه در کارهای اخیر می باشد که انتخابی هوشمندانه و زیباست. ویرگول در متن یادآور مکثی کوتاه است که اگر خواننده متن به آن توجه نکند زیبایی خوانش متن از بین خواهد رفت. شاید انتخاب ویرگول در گرافیک پوسترهای اعتکاف ملهم از این مفهوم باشد. مکثی کوتاه در زندگی که زیبایی و لذت آن را چندین برابر می کند.

انتخاب اشعار و جمله های مجموعه نیز انتخابی درست و به جا بوده و می تواند ارتباط خوبی با مخاطب برقرار نماید. اما تفاوت در گرافیک و نداشتن شیوه مشخص در طراحی نمی تواند نکته منفی از نظر هویت بصری باشد، چرا که این تفاوت حکایت از حضور افراد فعال متفاوت در مجموعه هیئت است و این نقطه قوت مجامع مذهبی و هیئت ها است. همانطور که اشاره شد تمامی طراحان در نگاه اصلی و مفهوم تصویر در مسیر مشترک گام بر داشته اند.

نوروز در تهران / بهارستان نود و پنج

اگر نوروز را در تهران گذراندید و از خیابان ولیعصر گذشته باشید، حتما شاهد آثار هنری محیطی زیبا و متنوعی بوده اید.

سازمان زیباسازی شهر تهران طرحی با عنوان "طرح پیشواز از بهار" یا "بهارستان نود و پنج" را به وسیله ی شهرداری تهران اجرا کرد. در این طرح، هنرمندان مختلف ایده های خود را با هر بیانی (چیدمان، نقاشی، نور، فضاسازی و ...) و سازگار با فضای شهر ارائه کرده و ایده های برگزیده اجرا شدند. مواد و ابزاری که در این طرح ها به کار رفته ساده و ارزان بوده و نشان می دهد می توان با کمترین هزینه و فقط با ایده ی هنرمندان خلاق، با شهری زیبا به پیشواز نوروز رفت. این آثار متنوع بوده و هنرمندان تمام ذوق و سلیقه ی خود را در اجرای آن ها به کار برده اند. برای مثال تخم مرغ هایی که در ابعاد بزرگ و با سبک و تکنیک های گوناگون و زیبا نقاشی شده اند و یا درختانی که لباس هایی از قلاب بافی به تن کرده اند. در میان آثار دیواری دیده می شود که با درب های پلاستیکی قوطی های مختلف تزیین شده، درب هایی که ما به طور حتم آن ها را بعد از مصرف دور می ریزیم ولی در این طرح از آن ها استفاده ی بهینه و هنرمندانه ای شده است.
یکی از هنرمندان در این طرح، پلکانی را که اهالی محل از طویل بودن آن اظهار ناراحتی می کردند با طرح و نقش های گلیم رنگ آمیزی کرده است و درباره ی اثرش گفته که می خواسته با این کار پله ها را زیبا کند تا عابری که از پیمودن آن ها خسته می شود با دیدن طرح پلکان احساس خستگی کمتری کند.
آثاری که گفته شد و چندین اثر خلاقانه ی دیگر در طرح بهارستان در تهران، نوروزی زیبا با شهری رنگارنگ را به شهروندان و توریست ها هدیه داد.

کریستال تشریفاتی / شرکت جهان کریستال

بلور و کریستال از جمله کالاهایی است که ضروری محسوب نمی شود و تنها در مناسبت‌های خاص مورداستفاده قرار می‌گیرد. ولی با توجه به حجم بالای واردات و میزان زیاد ارزی که برای این کالا از کشور خارج می‌شود، توجه به طراحی آن ضروری به نظر می رسد.
شرکت جهان کریستال، تنها شرکت تولید ظروف کریستال با برندjcc  در ایران است.
طراحی ظروف کریستال جهان ، توانسته تا حدی باسلیقه‌ی بانوان ایرانی هم سو شود و توجه آن‌ها را به خود جلب کند. به گفته‌ی یک از فروشندگان ظروف بلور و کریستال، خانواده‌های ایرانی به دنبال ظروف پرکار و پرنقش هستند، به همین دلیل کریستال‌هایی که از کشورهای دیگر وارد می‌شوند، توسط صنعت گران داخلی پرداخت شده و  پرنقش تر می‌شوند تا در بازار با استقبال بیشتری مواجه شوند. ظروف جهان با دقت به این ویژگی، توانسته در بازار داخلی جایگاه خوبی را برای خود پیدا کند. ولی همچنان طرح های استفاده شده روی ظروف، کپی از طرح های خارجی است و عدم اطمینان به طراحان داخلی، قدرت رقابت در بازارهای جهانی را از این شرکت گرفته است.
تبلیغات خوب  یکی از مهمترین  راه های موفقیت یک شرکت است که در پروسه ارائه ی محصول توسط تیم طراحان، برنامه ریزی و اجرا می شود.این شرکت علاوه بر ضعف در طراحی محصول ، در استراتژی تبلیغات نیز چندان قوی عمل نکرده است  و نتوانسته خود را به مخاطبان بخصوص نسل جوان معرفی کند.
مشکلی که ظروف شیشه، بلور و کریستال در ایران دارند، استحکام کم آن‌هاست و اصطلاحاً زود لب پر می‌شوند. این نکته با توجه به قیمت بالای این ظروف، نقطه‌ضعف بزرگی محسوب می‌شود. با پیشرفت‌های اخیر این حوزه به خصوص در کارخانه جهان کریستال، امید می‌رود تا این مسئله نیز رفع شده و ظروف باکیفیت ایرانی بتوانند جایگاه بهتری در بازار ایران و حتی جهان برای خود کسب کنند.