گرافیک جدید شبکه آی‌فیلم / محمد جهانی مقدم - علی‌رضا پورشکوری

بعد از شبکه سوم سیما، حالا شاهد تحولات گرافیکی در شبکه بین المللی «آی فیلم» هستیم. این شبکه سه زبانه (فارسی، عربی و انگلیسی) از سال ۱۳۸۹ به طور رسمی فعالیت خود را آغاز نمود و نخستین لوگو آن به سال ۱۳۹۱ بازمی‌گردد. طرحی ساده که اولین حرف آن، «i » به صورت کوچک طراحی شده بود و بیشترین مانور گرافیکی آرم استیشن‌ها، بر روی این حرف صورت می‌پذیرفت، زیرا سایر حروف صورتی ایستا و غیر قابل انعطاف داشتد. البته لوگو قدیم این شبکه شباهت بی چون و چرایی با طرح معروف «فوجی فیلم» داشت، به طوریکه حتی نقطه قرمز رنگ و کروی شکل مربوط به حرف آی نیز، که نقطه قوت اثر به حساب می‌آمد، تا حد زیادی یادآور لکه قرمز درج شده در لوگو این شرکت معروف بود.  

اما از این‌ها که بگذریم به لوگو جدید این شبکه می‌رسیم، که از ۱۲ دی‌ماه امسال -۱۳۹۴- مهمان قاب‌ تلویزیون‌هایمان شد. در بسته گرافیکی جدید شبکه آی فیلم که حاصل همفکری محمد جهانی مقدم -طراح گرافیک- و علیرضا پورشکوری –مدیر هنری شبکه– است، با تغییر و تحولات اساسی مواجه هستیم. در واقع تغییرات صورت گرفته، جان تازه‌ای به این شبکه بخشیده‌ و آن را از ورطه تکرار خارج نموده است. آن چه در لوگو این شبکه بیش از همه امیدوار کننده می‌نمایاند، خارج شدن صد در صد از طرح قبلی و طراحی دوباره آن است. چرا که لوگو جدید بر خلاف پیشین،  در عین سادگی، از پویایی و سیالیت چشم نوازی نیز برخوردار است و سطح کیفی طراحی آن به حدی است که می‌تواند جز برترین لوگوهای صدا و سیما باشد. همچنین با وجود مخاطبین بین‌المللی این شبکه در سطح پنج قاره دنیا، کیفیت گرافیک شبکه، آنجایی خودش را نشان می‌دهد که در کنار سایر کانال‌های معتبر و معروف جهانی در معرض انتخاب مخاطبان قرار می‌گیرد. خوشبختانه تلفیق گرافیک پویا و شاداب این شبکه با فرهنگ ایرانی-اسلامی‌مان می‌تواند معرف جلوه‌های کمتر دیده شده کشورمان باشد. در بسته گرافیکی جدید این شبکه سعی شده تا از هنرهایی چون نقاشی، فرش، خوشنویسی، کاشی‌کاری، نگارگری و...  تا حد مطلوب استفاده گردد و این شبکه به عنوان سفیر فرهنگی ایران در میان مخاطبان شناخته شود.

گربه ای که می خواست ببر باشد/ محمد بررنگی

هنر تصویرسازی از نظر تکنیک و سبک، هنریست بسیار گسترده و شاید بتوان گفت بی انتها. هنرمندان خلاق در این عرصه با نوآوری های هنرمندانه به سبک های جدیدی دست پیدا می کنند.

محمد بررنگی یکی از هنرمندانی است که در کار هایش از روش جالب توجهی استفاده کرده است. وی در تصویرسازی کتاب «گربه ای که می خواست ببر باشد» از حروف خوشنویسی فارسی استفاده کرده است. نکته ای که باعث تمایز کارهای وی شده آن است که حروف، اصولی خوشنویسی نشده اند و پر از ایرادند، با این وجود در کنار هم بافت هایی را ایجاد کرده اند که این بافت ها، شخصیت ها و فضا های داستان را می سازند. به گفته ی خود هنرمند هدفش ایجاد حال و هوای ایرانی در چارچوب فضاهای دعا و طلسم های قدیمی و رمزآلود بوده است و نیز کاری کرده که نظر مخاطب ابتدا به تصاویر و سپس به حروف جلب شود. می توان گفت این مجموعه از آثار بسیار موفق در زمینه ی استفاده و ترکیب حروف فارسی و ایجاد تصاویر و ترکیب های زیبا از آنها محسوب می شود.
کتاب «گربه ای که می خواست ببر باشد» به نویسندگی کامبیز کاکاوند و تصویرگری محمد بررنگی برنده ی دیپلم افتخار بلگراد شده است و توسط انتشارات شباویز در دست چاپ قرار دارد.

یادگیری با طعم لذت/ شرکت سراج فن آموز

بهترین راه آموزش و ِیادگیری، به صورت عملی و با کمک بازی‌ها و ابزار مختلف است. مطلبی که خلاء آن در مدارس کشور حس می‌شود، بسیاری از درس‌ها برای دانش آموزان سخت و خسته‌کننده است و غالباً آن‌ها را برای امتحان حفظ می‌کنند وعملاً یادگیری ای اتفاق نمی افتد.
شرکت سراج فن آموز، یک شرکت دانش‌بنیان با هدف شیرین کردن و آموزش مفاهیم خشک کتاب‌های درسی با زبان ساده و لذت‌بخش است تا ماندگاری و درک مفهومی این علوم توسط دانش آموزان بالا برود.
اعضای خلاق و نخبه‌ی این شرکت برای رسیدن به اهداف خود ایده‌ها و نوآوری‌هایی داشته‌اند که پارک فن آموز، برنامه‌های تلویزیونی، نمایش علمی و کارگاه‌های مختلف از جمله‌ی آن‌هاست. یکی از مهم‌ترین پروژه‌های این شرکت ساخت محصولاتی جذاب برای آموزش و آزمایش‌های علمی است. تا خود معلمان و دانش آموزان در مدرسه و خانه هم بتوانند این آزمایش ها را انجام دهند.
تجهیزات کمک آموزشی انواع مختلفی دارد که نمونه‌های وارداتی آن در بعضی مدارس غیردولتی کم‌ و بیش استفاده می‌شود. این شرکت توانسته علاوه بر ساخت بومی این وسایل، تجهیزات جدیدی ابداع و تولید کند و همچنین برنامه‌هایی جذاب برای آموزش دقیق به مخاطبان را مکمل محصولاتش قرار دهد. نگاهی همه جانبه و با دقت به روند آموزش را شاید بتوان عامل موفقیت این موسسه دانست. از دیگر فعالیت‌های این مجموعه می‌توان به طراحی و تولید تجهیزات آزمایش و آموزش برای خانه و مدرسه، احداث خانه‌های علم و پارک‌های فن آموز و طراحی و ساخت تجهیزات آن‌ها، تولید برنامه‌های علمی تلویزیونی مانند چیستا و نسیم دانش نما، برپایی مجالس ترویج علمی مانند شب‌های فیزیک، برپایی کارگاه‌های آزمایشگاهی و هم‌افزایی تجارب دبیران، آموزش تعاملی و مجازی در سایت فن آموز، طراحی و ساخت تجهیزات آزمایشگاهی دانشگاهی، برگزاری  مسابقات علمی دانش‌آموز ی اشاره کرد.

پوستر های خلاقانه / شکوه احمدی

طراحی پوستر، بستری مناسب برای هنرمندانی است که با روش های خلاقانه، ایده های خود را به صورت متفاوتی از روش های متداول اجرا می کنند.

شکوه احمدی برای طراحی پوستر هایش از چیدمان در فضاهای واقعی و عکس برداری از آن ها استفاده می کند. وی با روش اینستالیشن گرافیک، پیام پوستر های خود را با ایجاد حس غافلگیری به بیننده منتقل می کند. در این پوستر ها تکنیک های دیجیتالی به چشم نمی خورد و همه ی عناصر تصویر، حس واقعیت و زندگی دارند. او حتی تایپوگرافی ها و نوشته ها را نیز به صورت طبیعی در فضا چیدمان می کند و یا در سطحی می نویسد و تمام این خصوصیات باعث شده است که پوستر هایش منحصر به فرد باشد.
شکوه احمدی با روش طراحی خاص خود موفق به کسب رتبه ی اول بخش پوستر سومین جشنواره ی تئاتر شهر در سال 93 و جای گیری در تقدیر شدگان پوستر سی امین جشنواره ی تئاتر فجر شده است.

زندگی بدون جنگ / اوگوزان سین

زندگی کودکان سوری هرچند در لنز واقع‌بین‌ دوربین‌های عکاسان، تلخ و خالی از نشاط است اما حکایت عکس‌های اوگوزان سین از این روزهای سخت چیز دیگری است. این هنرمند ترک با نقاشی‌هایش بر روی زندگی جنگ زده کودکان سوری خط بطلان کشیده و عکس‌های تاریک این دوره از تاریخ سوریه‌ را به گونه‌ای دیگر به تصویر درآورده است. 

«زندگی بدون جنگ» نام یکی از مجموعه آثار اوگوزان سین، هنرمند ساکن استانبول است. او در این آثار کوشیده تا تأثیرات نابودگر جنگ را بر زندگی مردم سوریه ثبت کند و جای خالی آرزوها و رویاهای شیرین کودکان سوری را در پیش چشم جامعه جهانی قرار دهد.  

او در عکس‌هایش جای خالی زندگی را با کشیدن چند خط ساده به تصویر می‌کشد. خطوطی که گاه در قامت دوستی از دست رفته‌اند و یا می خواهند لبخند فراموش شده کودکی را به او باز ‌گردانند، شاید هم اسباب ساده‌ای باشند برای زندگی، یا حتی خانواده‌ای که روزگاری دوباره دست در دست هم دهند. خطوط نقاشی‌های اوگوزان سین، هم‌چون آرزوهایش ساده و کودکانه‌اند اما همین رویاهای کوچک چقدر در چشم اشکبار کودکان سوری بزرگ و دست نیافتنی جلوه می‌کنند و ما در طول این پنج سال چه ساده به این تصاویر دردناک عادت کرده‌ایم!

سالن ورودی شبکه افق / استودیو پنج او هفت

سالن ورودی شبکه افق، که استودیوی پنج او هفت، آن را طراحی و اجرا نموده است؛ دارای ویژگی هایی است که اگرچه نمی توان آن را در نوع خودش نمونه ای شاخص و ممتاز، ارزیابی کرد؛ اما بهره مندی صحیح از ابزار معماری، توانسته کیفیت فضایی مطلوبی را برای کاربران آن ایجاد نماید.
کمک گرفتن از الگوی شمسه در طراحی جداره ها و مبلمان داخلی، که موجب یک صدایی و وحدت هرچه بیشتر اجزای تشکیل دهنده ی فضا شده است. از بدنه ی پیشخوان فضای ورودی گرفته تا طرحی که به شکل نوارهایی به هم چسبیده، دیواری را در پس زمینه مبلمان ایجاد کرده است. البته این طرح، دارای ساختار و قاعده یکنواخت و مشخصی نیست که ذهن بیننده با تماشای آن، به سرعت بتواند الگوی آن را حدس بزند و به همین سبب، توجه کاربر را به خود جلب می کند.
ترکیب بندی رنگی مناسب نیز، عاملی دیگر در انسجام و هماهنگی بخش های مختلف طرح، شناخته می شود. البته می شد با انتخاب رنگی شاخص، متضاد و در عین حال مکمل، پویایی و جذابیت فضا را دو چندان کرد. تم رنگی موجود نیز، حال و هوای غالب در فضا را کمی یکنواخت و کسالت آور کرده است. شاید استفاده از رنگ ایرانی لاجوردی تاثیرگذارتر بود.
در مجموع، بهره مندی از نقوش معماری اسلامی در طراحی اجزای داخلی، عدم استفاده از مبلمان آماده بازار به همان شکل موجود و ایجاد خلاقیتی هرچند مختصر در آن، برخورد متفاوت و خلاق با موضوع را نشان می دهد؛ که همین عامل موجب شد حرکتی یکنواخت، سطحی و تکراری صورت نگیرد.

خلاقیتهای کوچک ولی تاثیرگذار

خیلی وقت‌ها ما طراحان گمان می‌کنیم باید شاخ قول را بشکنیم و پروژه‌ای که کار می‌کنیم باید مشکلات بزرگ بشری را حل کند. ولی واقعاً این‌طور نیست یا حداقل دیگر حل کردن مشکلات بزرگ برای جامعه کافی نیست. بسیاری از مشکلات آن‌قدر کوچک و پیش‌پاافتاده هستند که حتی شاید نام مشکل روی آن‌ها گذاشته نشود ولی داشتن راه‌حل برایشان می‌تواند زندگی مردم را شیرین‌تر کند.

سال‌هاست که طراحان جهان به دنبال حل این مشکلات کوچک هستند و پاسخ‌های خلاقانه‌ای هم به آن‌ها، داده‌اند. اگر این رویکرد در میان طراحان ایرانی هم موردتوجه قرار گیرد، می‌تواند هم به صنعت و هم به رشته‌ی طراحی صنعتی رونقی بیشتر بخشد و هم خلاقیت را وارد محصولات کوچک و پیش‌پاافتاده‌ی ایرانی کند. بسیاری از طراحان بزرگ جهان که امروز به دلیل محصولات خلاقانه‌شان شناخته‌شده‌اند، روزگاری مشکلاتی کوچک را حل کرده‌اند و نگاهی تیزبینانه‌تر از افراد عادی به اطراف و جامعه‌ی خود داشته‌اند.

حل کردن مشکلات کوچک یک خانم خانه‌دار در آشپزخانه، سرگرم کردن یک کودک بیمار با کیسه‌ی خونی که به شکل یک خرس عروسکی است، توجه به کاهش مصرف کاغذ و موادغیربازیافتی دربسته بندی، حل مشکل همیشگی سیم‌های درهم‌پیچیده‌ی محصولات برقی و بینهایت مشکلاتی دیگر که آن‌قدر جز زندگی شده‌اند که دیده نمی‌شوند، ارزشی است که باید به دانشجویان این رشته یادآوری شود. عملاً بسیاری از طراحان با شعار طراحی برای مردم، وارد بازار کار می‌شوند ولی به‌سوی طراحی برای سرمایه‌داران ، کشیده می‌شوند و محصولاتی طراحی می‌کنند که به ایجاد حس نیاز کاذب در خریداران و افزایش مصرف گرایی می‌انجامد و نه حل مشکلات آن‌ها.