زیورآلات ایرانی / گروه جانان

هنر قلم‌زنی ، به عنوان یک هنر کهن ایرانی، کمتر در دستان هنرمندان جوان  به کار گرفته می‌شود و با توجه به پرزحمت بودن آن، آثار تولید شده با این تکنیک، در حد انگشتر و دیگر زیورآلات سنتی باقی‌مانده است.
در مطالب گذشته، هنرمندانی که با رویکرد هنرهای سنتی و ایرانی دست به خلق آثار هنری می‌زنند، معرفی شدند. یکی دیگر از این گروه‌های هنری، گروه جانان است که هنرمندان آن اصرار دارند، هنرشان نمایانگر فرهنگ بومی و ملی‌شان باشد. گروه هنری جانان، باهدف استفاده از هنرهای سنتی در قالب و طرح‌های نو، توسط  مهسا امساکی فارغ‌التحصیل رشته‌ی مجسمه سازی و مریم واعظ  فارغ‌التحصیل رشته‌ی طراحی صنعتی، تأسیس‌شده است.استفاده از قلم‌زنی به عنوان یک هنر ایرانی و تلفیق با میناکاری و سنگ‌های رنگارنگ، دست‌ساخته‌های این گروه را خاص و متنوع کرده. علاوه بر این، هنرمندان  خلاق این گروه از فرمهای ایرانی  نیز در آثار کم‌نظیر خود، خوب بهره برده‌اند.
یکی از نکات شاخص این گروه که در طراحی گوشواره‌های آن خودنمایی می‌کند، نگاهی متفاوت به این محصولات است. جابه‌جایی گوشواره و قسمت پشت آن، باهم و طراحی تلفیقی آن‌ها و طراحی گوشواره‌هایی که قابلیت تنوع و تغییر با توجه به سلیقه‌ی کاربر را دارند از خلاقیت‌های درخورتوجه این هنرمندان است. در کنار همه‌ی نکات مثبت تکنیکی و کیفیت بالای محصولات این گروه، احساسی که در مواجه با این آثار به انسان منتقل می‌شود، نشان از روح هنرمندانه‌ی این جوانان دارد که در کارهایشان تجلی پیداکرده است.
آثار این هنرمندان در نمایشگاه صنایع‌دستی امسال بسیار مورد توجه قرارگرفت و غرفه‌ی این گروه در کنار دیگر هنرمندان این مرزوبوم، از جذاب‌ترین قسمت‌های این نمایشگاه پرمخاطب بود.

ویدیوگرافی‌های اقتصاد اسلامی / اندیش‌کده شاخص

در نظر خیلی‌ها اقتصاد یعنی پول؛ همان برگ برنده‌ای که با آن می‌شود زمین و زمان را خرید و فروخت. البته این رویه‌ی سطحی اقتصاد است در حالی‌که اقتصاد در معنای گسترده خود کارکردهای مهم و موثری دارد، به طوری که حتی می‌تواند سیاست یک کشور را نیز زیر و رو کند! 

اقتصاد در شکل آکادمیک خود یک علم است؛ علمی منتج از نظریات و فرضیات اقتصاددانان و فیلسوفان شهیر غرب که به طور سیستماتیک در قالب واحدهای درسی اقتصاد در دانشگاه‌های سراسر دنیا ارائه می‌گردد، و این‌گونه دانشجویانی با تفکرات غربی وارد حوزه سیاست گذاری‌های کلان می‌شوند و همان نسخه های تکراری را برای کشورهای اسلامی نیز به کار می‌بندند، اما غافل از این که اسلام خود از سیستمی مشخص و کاملا علمی و عملی برخوردار است.

ویدیوگرافی‌های اندیشکده شاخص با تمرکز بر مسئله اقتصاد، به شکلی کاملا ملموس و قابل فهم، روابط و سیستم‌های پیچیده اقتصادی حاکم بر جهان را به تصویر کشیده‌ و محتویات فاسد و تاریخ گذشته این اسم‌ها و اصطلاحات دهان پرکُن را به درستی نشان داده، در انتهای هر قسمت نیز با معرفی راه حل اسلام، شاه کلید اصلی معضلات پیش آمده را بیان می‌کند. ویدیوگرافی‌های «قناعت»، «جامعه سوداگر»، «کارکردهای پول»، «خمس»، «زکات» و ... از جمله آثاری هستند که تا به حال توسط این مجموعه تولید و از شبکه افق سیما پخش گردیده‌اند. توجه به اقتصاد اسلامی مسئله مهمی است، زیرا سبب می‌شود تا جامعه اسلامی همچون دیگر جوامع به بن بست نرسد و حق رشد و توسعه به طور برابر برای همه افراد اجتماع فراهم گردد.

موزه خراسان / محمد امین میرفندرسکی

اهمیت دادن به اشیای گران بها و نفیس به ویژه قرآن مجید، سنت دیرینه ای در میان ایرانیان است؛ فرقی نمی کند در خانه باشد یا در موزه ای برای نمایش عموم؛ جایگاهش هم چون ذاتش ویژه است. مرحوم میرفندرسکی، نیز تلاش داشت در طراحی موزه بزرگ خراسان، از این سنت بهره برده و کلیت فضای داخلی بنا را بر محوریت چنین ایده ای ساماندهی کند؛ موزه ای که اولین تجربه احداث ساختمانی با این نوع عملکرد در ایران به حساب می آید. این موزه، در بوستان کوه سنگی مشهد واقع شده که کار ساخت آن از سال ۱۳۸۲ آغاز شد و در پایان سال ۱۳۹۳، بخشی از آن به بهره برداری رسید.
بخش اصلی این موزه، که به حجم مرکزی ساختمان برمی گردد، سرسرایی است که تمامی مسیرهای دسترسی به حول آن می گردد. قاعده این سرسرای استوانه مانند، محلی در نظر گرفته شده جهت نمایش کتب نفیس قرآنی که از قدمت زیادی برخوردارند. البته به غیر از فضاهای گردش تعریف شده حول فضای مرکزی، نوع طراحی که برای پوشش کف محل نمایش این کتب در نظر گرفته شده نیز، قابل تامل است. استفاده از هندسی که تناسبات ویژه ای را در فضا سبب شده و چشم بیننده را از فضای باعظمت موزه، آرام آرام به بخش مرکزی آن جذب می کند. اگرچه از دور نوع شی قرار گرفته در ویترین ها مشخص نیست، اما این نوع بهره مندی از هندسه که معماران ایرانی در آن تبهر ویژه ای داشتند، خبر از مهمترین و ارزشمندترین بخش موزه می دهد و توجه به هندسه و تجلی آن در طراحی بنا به خوبی قابل رویت است.
گاه بهره مندی از هندسه ای ساده و متناسب در کف سازی یک فضای به خصوص در بنا می تواند، حال و هوای کلی حاکم بر کالبد را تحت تاثیر قرار داده و خود آن بشود ایده ای برای پیشبرد طرح مورد نظر؛ نکته ای که معمار زبردست موزه خراسان، توانست به خوبی از آن استفاده کند. گاه همین توجهات به ظاهر جزیی، می توانند اثری را شاخص و حتی ماندگار کنند.

خلاقیت در عکاسی / ساخت سافت باکس نور

سافت باکس یکی از ضروری‌ترین وسایل کنترل نور در استودیو است. سافت باکس‌ها با جمع آوری نور در یک محفظه بسته و عبور نور از حداقل یک لایه نرم کننده یا دیفیوزر ، عمل می‌کنند . با عبور نور از پارچه نیمه شفاف، عمل نرم کنندگی و یکنواخت شدن نور اتفاق می‌افتد .این وسیله نور تند و خشن فلاش را تبدیل به نوری نرم و ملایم می‌کند از این رو در عکاسی صنعتی، تبلیغاتی و پرتره کارایی بسزایی دارد. انواع سافت باکس ها در چند شکل و اندازه متفاوت با قیمت های نسبتا بالایی وجود دارند. شاید پرداخت چنین هزینه‌هایی برای عکاسان مبتدی و حتی حرفه‌ای سنگین باشد. اما چگونه می‌شود از مزایای یک سافت باکس خوب با کمترین هزینه‌ها بهره‌مند شد؟ برای ساخت یک سافت باکس تنها به ابزارهایی مانند مقوای کارتنی، فویل آلومینیومی، چسب، قیچی ، کاغذ کالک و یا انواع پارچه سفید نخی ، کتان و یا پلاستیکی نیاز است.
ابتدا بر حسب اندازه سر فلش الگوی زیر را بر روی مقوا بکشید و آن را ببرید. بعد فویل را بر لبه داخلی آن بچسانید. لبه‌های مقوا را خوب تا کرده سپس با چسب دورگیری کنید و در آخر کاغذ کالک و یا پارچه سفید را بر قسمت جلوی آن بکشید. سافت باکس شما براحتی قابل استفاده است.

تصویرسازی های عاشورایی / میثم نامدار

تولید آثار ایرانی که نشان از هویت ایرانی داشته باشد، همواره از دغدغه‌های هنرمندان جوان ایرانی بوده و هست. هویت واژه‌ایست که مفاهیم بسیاری را در دل خود جای می‌دهد. در آثار هنری نیز تنها مربوط به یک جنبه خاص نمی‌شود بلکه تکنیک اجرا، ترکیب‌بندی، موضوع و دیگر عوامل مؤثر باید دست در دست یکدیگر دهند تا بیانگر هویت برآمده از آن باشند.

میثم نامدار از جمله جوانانی‌ست که با این دغدغه پا به عرصه هنر گذاشته و مجموعه آثار مختلف او گویای این حقیقت است. کتیبه نگاره عنوانی‌ست که وی بر شیوه کاری خود گذاشته چرا که نشان از شیوه کتیبه‌های ایران باستان دارد. استفاده زیبای این هنرمند از تکنیک‌های چاپ دستی "لینولئوم و چاپ سیلک" نیز او را در این مسیر یاری نموده‌اند. از ویژگی‌های بارز تصویرسازی‌های این هنرمند استفاده از رنگ‌های لکه‌ایست که علاوه بر مشابهت با آثار قدیمی جذابیت خاصی به کار داده است و توجه مخاطب را نیز به نقطه‌ای خاص معطوف می‌کند. لکه‌های سیاهی که با تکرار در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند حس پویایی و تحرک را به طراحی دو بعدی شخصیت‌ها و فضا که عاری از سایه و روشن‌های رئال هستند می‌بخشد. دو مجموعه حاضر به نام های "وارث ذوالفقار" و "زنان عاشورایی" علاوه بر ویژگی‌های گفته شده از نظر طراحی فیگور و ترکیب‌بندی یادآور نقاشی‌های قهوه خانه ای ایرانی‌ست که این انتخابی زیرکانه برای به تصویر کشیدن موضوع مذهبی است.

میثم نامدار دانش‌آموخته رشته گرافیک در مقطع کارشناسی‌ارشد می‌باشد که در حال حاضر به عنوان طراح، مدرس دانشگاه و مدیر مسئول استودیو 37 فعالیت دارد.

سنگ قبرهای باستانی / موزه آذربایجان

توجه به دنیای مردگان در همه‌ی تمدن‌های باستانی به چشم می‌آید؛ به‌طوری‌که هنرمندان حجار هر عصر می‌کوشیدند، اوج هنر خود را به کار گیرند تا متوفی در آرامش سفرش را به دنیای مردگان آغاز نماید. به همین دلیل سنگ قبرها یکی از جلوه‌های هنر دنیای مردگان به شمار می‌آیند که در طول ادوار مختلف دست‌خوش تغییرات بسیاری شده‌اند‌ و همچنان نیز از جایگاه خاصی برخوردارند.  

از دوران اساطیر تا پس از اسلام استفاده از قوچ‌های سنگی بر سر مزارها و ورودی قبرستان‌ها در ایران کاربرد بسیار داشته، آن چنان که در باور مردم، قوچ ها، توتم و نمادی از قدرت بودند. آن‌ها را به سبب راندن ارواح خبیثه شیاطین و حفاظت از ارواح پاک مردگان در گورستان‌ها و بر روی مزارها قرار می‌دادند. اما کشف تعداد بسیاری از این قوچ‌ها در مناطق ترک زبان نشان‌گر اهمیت این حیوان در میان آنان است؛ به‌طوری‌که این امر در داستان‌های فولکلور اقوام ترک زبان نیز به وضوح مشهود است. 

موزه آذربایجانِ شهر تبریز، گنجینه‌ای از سنگ‌ قبرهای قدیمی و باستانی اقوام ساکن در این مناطق را در خود جای داده و محل مناسبی برای مطالعه این موضوع به حساب می‌آید. در حیاط موزه می‌توان انعکاس هنرمندی حجاران هر عصر را در جلوه سنگ قبرهای مربوط به آن دوره مشاهده کرد و سیر تحول این هنر کمتر دیده شده را دنبال نمود. از مجسمه‌ها و تندیس‌های انتزاعی برگرفته از فرم قوچ تا حجاری صورتک‌هایی انسان‌گونه که بیشتر از این که شبیه آثار متأخر هنر مدرن باشند خود در این هنر متقدم اند. 

البته صد حیف که به جای نگهداری این آثار گران‌بها در بهترین شرایط، آن ها به شکلی تأسف آور در حیاط موزه نگهداری می‌شوند؛ به‌طوری‌که بدون ارائه کمترین اطلاعات به صورت نامناسبی در آن محل رها شده‌اند. قوچ‌های سنگی آذربایجان که روزی در باور این مردم متولد شدند حالا با گذر از صدها سال باید پیش چشمان‌شان جان ‌دهند و از بین بروند.

چادرهای ترکمن در نمایش‌گاه گرافیک / داود مرگان

هرچه عرصه‌های گوناگون طراحی با هم ممزوج و نزدیک شوند، کیفیت هنری آثار و فضاهای خلق شده غنی‌تر خواهد بود. این موضوع در نمایش‌گاه گرافیک رودی باوِر که خود طراحی چند ساحتی است قابل مشاهده است. نمایش‌گاه باور که در بهار نود و سه و طی هفته‌ی گرافیک در موزه‌ هنرهای معاصر برگزار شد، میزبان یک سازه‌ی سنتی ایرانی به نام یورِت بود. باوِر که برای القای حس سفر و پویایی در زنده‌گی، به فکر برپایی چادر در این نمایش‌گاه بود، تصمیم گرفت از یک استودیوی ایرانی در این راه کمک بگیرد. استودیو چپ‌چین که در هفته‌ی گرافیک پیشین نیز با طراحی یک سازه،‌ نوعی پوستر زنده را خلق کرده بود، این بار به سراغ چادرهای عاشیر ترکمن رفت و به درخواست باوِر، به یک طرح متحرک و جمع‌شو دست یافت. طرح داوود مرگان بدون کم‌ترین تغییری از یورت‌ها گرته‌برداری شده و تنها به منظور قابلیت تحرک، از ورقه‌های فلزی نارک به جای چوب استفاده شده است. بنابراین اگرچه از لحاظ کیفیت معماری این طرح حرف جدیدی برای گفتن ندارد، اما خلاقیت به کار رفته در سازه‌ی ساخته شده قابل تحسین است. 

وجود یک سازه‌ی معماری بومی و مرتبط با موضوع نمایش‌گاه، در کنار نمایش آثار گرافیک اتفاق خوبی است که موجب نزدیک‌تر شدن بیش از پیش این عرصه‌ها در کشورمان می‌شود. در کنار این‌ها موضوع ساخت نمونه‌های اولیه توسط کارگاه‌های کوچک ساخت، نکته‌ی حائز اهمیتی است که باعث کاهش زمان و هزینه‌ی پروژه و رسیدن به طرح‌های دور از ذهن می‌شود. اهمیت این مسئله در طراحی سازه‌ی این چادر کاملا مشهود است.