پوسترهای هشتمین سوگواره هنر عاشورایی / حوزه هنری

هنر عاشورایی یکی از مصادیق بارز هنر دینی و تجربه‌ای متفاوت برای هر هنرمند به حساب می‌آید. زیرا به صرف استفاده از تکنیک و عناصر نمادین پر تکرار هم‌چون علم و کتل، خیمه، اسب، پنجه و... نمی‌توان پیام عاشورا را انتقال داد؛ در واقع هنرمند باید عاشورا را فراتر از ظواهر ببیند تا بتواند همواره آثاری بدیع بیافریند و به ورطه تکرار نیافتد. 

مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری چند سالی است که با فراخوان سوگواره هنر عاشورایی، هنرمندان عرصه تجسمی را برای ورود به ماه محرم آماده می‌کند. در بخش پوستر هشتمین دوره از این سوگواره، با موضوع حماسه عاشورا، محمد صادق محمد پور با «روزنامه»، سید محمد قادری با «شفا» و نصیر بشیری با «۱۳ آبان» به ترتیب حائز رتبه‌های اول تا سوم شدند. و از آثار نوشین بیجاری با عنوان «تنهای تنها مانده» ، جلال پیر مرزآباد با «هل من ناصر ینصرنی» و ایمان خاکسار بنی اسدی با نام «بصیرت» نیز تقدیر به عمل آمد.  

نقطه قوت پوستر نخست، جدای از ایده و اجرای قابل قبولش، در جمله‌بندی تیتر اصلی است؛ چرا که می‌تواند در لحظه تأثیر خود را بر روی مخاطب بگذارد. اثر منتخب دوم نیز ایده جالبی دارد و مضمون اثر به خوبی با شعر محتشم کاشانی عجین شده است. اما سومین اثر منتخب هیأت داوران اختلاف چشم‌گیری با دو اثر برگزیده دیگر دارد، به‌طوری‌که طراح سعی کرده با استفاده از تکنیک نقاشی خط و چاپ سنگی ضعف ایده را در اثر خود جبران نماید. 

داوری ۲۷ پوستر راه‌یافته به مسابقه هشتمین سوگواره هنر عاشورایی را محمد خزایی، احمد آقا قلی زاده و فرشته سعیدا عهده دار بودند.

گرافیک در برند / اوریمان

یک برند، مجموعه‌ای از عوامل مختلف است که هویت بصری از جمله رنگ، لوگو، آرم و... در حیطه‌ی تخصص طراحان گرافیک قرار می‌گیرد. با دیدن محصولات اوریمان شاید اولین تصویری که در ذهن نقش می‌بندد رنگ و لعاب متنوع و شاد آن باشد و این نشأت گرفته از گروه سنی‌ایست که با آن سر و کار دارد. اوریمان تولید کننده محصولاتی‌ست که می‌توانید با کمک آن اوریگامی را بیاموزید. طراحی جذاب و شاد این مجموعه نشاط خاصی را در مخاطب ایجاد می‌کند که او را تشویق به خرید و استفاده از محصول می‌کند. اما آنچه مسیر انتخاب رنگ و دیگر عوامل بصری یک برند را تعیین می‌کند هویت و هدف اصلی کل مجموعه است. انتقال حس و حال فضای کاغذی که نشان از اوریگامی دارد، سرلوحه طراحی مجموعه اوریمان قرار گرفته و این تفکر را در طراحی آرم، بسته‌بندی، سایت و حتی گرافیک پوسترهای تبلیغاتی به خوبی می‌توان مشاهده کرد.

اما فعالیت گرافیک در این برند تنها به اینجا ختم نمی‌شود. دیگر قابلیت گرافیک در این مجموعه، آموزش ساخت اوریگامی، یعنی آموزش تصویری  آن جلوه پیدا می‌کند. آموزش تصویری ساده که با هدف مطالعه تصویری و یادگیری نحوه و ترتیب تا زدن‌های مختلف برای ساخت مدل مورد نظر، برای کودکان طراحی شده‌اند. گاه ارائه توضیحاتی کوتاه در کنار تصاویر نشان از پیچیدگی ساخت مدل‌های کاغذی اوریگامی دارد که این مورد را در کارهای مختص کودکان کمتر می‌بینیم ولی در کارهای مربوط به گروه سنی بالاتر همراهی تصویر و نوشته روند آموزشی جذابی را به تصویر کشیده است.

در نهایت می‌توان گفت فضای شاد این برند فعالیتی دوست داشتنی و شاد را برای مخاطبان خود نوید می‌دهد. فعالیتی که می‌تواند در کنار ایجاد محیطی سالم برای تفریح، ذهن و مهارت مخاطب خود را نیز تقویت کند.

گرافیک جدید شبکه آی‌فیلم / محمد جهانی مقدم - علی‌رضا پورشکوری

بعد از شبکه سوم سیما، حالا شاهد تحولات گرافیکی در شبکه بین المللی «آی فیلم» هستیم. این شبکه سه زبانه (فارسی، عربی و انگلیسی) از سال ۱۳۸۹ به طور رسمی فعالیت خود را آغاز نمود و نخستین لوگو آن به سال ۱۳۹۱ بازمی‌گردد. طرحی ساده که اولین حرف آن، «i » به صورت کوچک طراحی شده بود و بیشترین مانور گرافیکی آرم استیشن‌ها، بر روی این حرف صورت می‌پذیرفت، زیرا سایر حروف صورتی ایستا و غیر قابل انعطاف داشتد. البته لوگو قدیم این شبکه شباهت بی چون و چرایی با طرح معروف «فوجی فیلم» داشت، به طوریکه حتی نقطه قرمز رنگ و کروی شکل مربوط به حرف آی نیز، که نقطه قوت اثر به حساب می‌آمد، تا حد زیادی یادآور لکه قرمز درج شده در لوگو این شرکت معروف بود.  

اما از این‌ها که بگذریم به لوگو جدید این شبکه می‌رسیم، که از ۱۲ دی‌ماه امسال -۱۳۹۴- مهمان قاب‌ تلویزیون‌هایمان شد. در بسته گرافیکی جدید شبکه آی فیلم که حاصل همفکری محمد جهانی مقدم -طراح گرافیک- و علیرضا پورشکوری –مدیر هنری شبکه– است، با تغییر و تحولات اساسی مواجه هستیم. در واقع تغییرات صورت گرفته، جان تازه‌ای به این شبکه بخشیده‌ و آن را از ورطه تکرار خارج نموده است. آن چه در لوگو این شبکه بیش از همه امیدوار کننده می‌نمایاند، خارج شدن صد در صد از طرح قبلی و طراحی دوباره آن است. چرا که لوگو جدید بر خلاف پیشین،  در عین سادگی، از پویایی و سیالیت چشم نوازی نیز برخوردار است و سطح کیفی طراحی آن به حدی است که می‌تواند جز برترین لوگوهای صدا و سیما باشد. همچنین با وجود مخاطبین بین‌المللی این شبکه در سطح پنج قاره دنیا، کیفیت گرافیک شبکه، آنجایی خودش را نشان می‌دهد که در کنار سایر کانال‌های معتبر و معروف جهانی در معرض انتخاب مخاطبان قرار می‌گیرد. خوشبختانه تلفیق گرافیک پویا و شاداب این شبکه با فرهنگ ایرانی-اسلامی‌مان می‌تواند معرف جلوه‌های کمتر دیده شده کشورمان باشد. در بسته گرافیکی جدید این شبکه سعی شده تا از هنرهایی چون نقاشی، فرش، خوشنویسی، کاشی‌کاری، نگارگری و...  تا حد مطلوب استفاده گردد و این شبکه به عنوان سفیر فرهنگی ایران در میان مخاطبان شناخته شود.

پوستر فیلم‌های جشنواره سی و چهارم فجر در یک نگاه

گرافیک مثل سایر حوزه‌های هنری مرتبط با فیلم(طراحی لباس، طراحی چهره و...) از جایگاه مهمی برخوردار است، اما به رسمیت نشناختن آن، به خصوص در امر طراحی پوستر، از سوی برخی فیلم‌سازان و تهیه‌کنندگان، سبب شده تا این حرفه هنری هنوز به جایگاه واقعی خود دست نیابد. 

از همین رو است که مسئله تجاری سازی با مسئله پوسترسازی فیلم‌های ایرانی به شکل کوری گره خورده؛ آن چنان که بعد از سی و چهار سال، هنوز  با آثاری بی هویت مواجهیم که بیشترین تلاش خود را برای به نمایش گذاشتن چهره بازیگران به کار بسته‌اند و بس. هر چند در  برخی ادوار جشنواره فجر، همچون دوره گذشته، با پوسترهایی به نسبت متنوع‌تر و هنرمندانه‌تر مواجه بودیم اما این اتفاق خوب نتوانست به یک حرکت مستدام بدل شود تا نتیجه آن به شکلی حرفه‌ای‌تر در این دوره تکرار گردد. 

در میان پوستر فیلم‌های داستانی امسال، تنها تعداد معدودی از آثار توانسته‌اند برخلاف جریان اصلی پوسترسازی حرکت کنند، به طور مثال پوستر دهه پنجاهی فیلم «سیانور»  با استفاده جسورانه از رنگ زرد در کنار نام کُشنده فیلم، توانسته به هویت بصری مد نظر طراح دست یابد. اما پوستر بلاتکلیف فیلم «دلبری» با وجود داشتن نامی خاص و تصویری سؤال‌برانگیز، همچنان ایده خامی است که به بار ننشسته و هویت بصری خود را به درستی نشناخته و نمی‌تواند به مخاطب انتقال دهد. در این میان، یکی از  دو پوستر فیلم «زاپاس» نیز با وام گرفتن از نقاشی‌های موندریان، فضای جالبی را رقم زده و بدین گونه بر گرافیک کار  تأکید بیشتری کرده است.  

هر چند همه اهالی سینما و سینما دوستان به خوبی از زمان شروع جشنواره آگاهند اما باز فرهنگ دقیقه نودی سبب می‌شود تا مراحل پایانی مربوط به پس از تولید فیلم به آخرین روزها برسد، و در این هیاهو نباید از پوستر فیلم‌ها انتظار زیادی داشت. وقتی پوستر رسمی جشنواره در بازه‌ای یک ماهه طراحی می‌شود، پوستر فیلم‌ها که دیگر جای خود دارند! با این همه نسل جدید سینماگران جوان در این دوره، نه تنها با آثارشان بلکه با اهمیت دادن به پوستر فیلم‌هایشان، نوید بخش اتفاقات تازه‌ای در حوزه فیلم‌سازی و طراحی پوستر فیلم بوده‌اند، شاید این نسل بتوانند خون تازه‌ای را در رگ‌های سینمای ایران به جریان درآورند.

پوستر های خلاقانه / شکوه احمدی

طراحی پوستر، بستری مناسب برای هنرمندانی است که با روش های خلاقانه، ایده های خود را به صورت متفاوتی از روش های متداول اجرا می کنند.

شکوه احمدی برای طراحی پوستر هایش از چیدمان در فضاهای واقعی و عکس برداری از آن ها استفاده می کند. وی با روش اینستالیشن گرافیک، پیام پوستر های خود را با ایجاد حس غافلگیری به بیننده منتقل می کند. در این پوستر ها تکنیک های دیجیتالی به چشم نمی خورد و همه ی عناصر تصویر، حس واقعیت و زندگی دارند. او حتی تایپوگرافی ها و نوشته ها را نیز به صورت طبیعی در فضا چیدمان می کند و یا در سطحی می نویسد و تمام این خصوصیات باعث شده است که پوستر هایش منحصر به فرد باشد.
شکوه احمدی با روش طراحی خاص خود موفق به کسب رتبه ی اول بخش پوستر سومین جشنواره ی تئاتر شهر در سال 93 و جای گیری در تقدیر شدگان پوستر سی امین جشنواره ی تئاتر فجر شده است.

پوسترهای شهروند سالم

«پیشگیری بهتر از درمان است!»، این جمله را به کررات شنیده‌ایم؛ اما برگ‌های سیاه دفترچه‌های بیمه، صف‌های طویل بیمارستان‌ها و نوبت‌های چند ماهه پزشکان، قصه‌ای دیگر را حکایت می‌کنند. قصه فرهنگ فست فودی ما ایرانیان که در همه اجزا زندگی‌مان نفوذ کرده و به همان سرعت هم تأثیرات مخربش را بر روی سلامتی‌مان گذاشته، آمار بلند بالای مبتلایان به بیماری های مختلف هم گواه همین ادعا است.

در همین راستا وزارت بهداشت در ادامه فعالیت‌های خود در حوزه سلامت، با مشارکت سازمان زیباسازی شهرداری تهران، اقدام به راه‌اندازی «کمپین شهروند سالم» نمود. هدف از اجرای این کمپین ارتقاء سواد سلامت شهروندان بیان شد و به همین سبب، طی کارگاهی سه روزه از سوم تا پنجم دی‌ماه، ۸۰ نفر از طراحان گرافیک به صورت فشرده پوسترهایی را در باره‌ی نمک، چربی، قند، سرطان و ایدز، با هدف آموزش و اطلاع رسانی طراحی کردند. همچنین طی مراسمی پوستر‌های برگزیده معرفی و در سطح شهر تهران به نمایش در آمدند تا پیشگیری وارد سبک زندگی شهروندان شود و به دنبال آن هزینه‌های بهداشتی، درمانی کاهش یابد و از تعدد مرگ‌های نابه‌هنگام کاسته شود.

این کارگاه طراحی گرافیک تحت نظر اساتید مطرح حوزه گرافیک، مصطفی اسداللهی، محمدرضا دوست‌محمدی، محمد علی بنی اسدی و سید حسن موسی‌زاده برگزار و در مجموع ۴۲۸ اثر از سوی ۷۴ شرکت کننده اجرا شد، که از این میان ۱۵۵ اثر انتخاب شدند. در این میان از ۹ نفر از طراحان تقدیر به عمل آمد و احسان موسوی راد، مهدی جعفری، حمید مازیار، زهراکریمی، فاطمه مرتضایی، عباس شریف، محمد صمدی، لیلا نیرومند و هدایت علیپور به عنوان طراحان برتر «کمپین شهروند سالم» معرفی شدند.

طراحی پوستر / گروه دنیای عجیب

گروه دنیای عجیب حدود نه سال است که با هدف برگزاری نمایشگاه های سالانه در زمینه ی تصویر سازی و معرفی هنرمندان جوان آغاز به کار کرده است. این گروه عضو ثابت ندارد و هر سال از تصویر گران و پیشکسوتان برای شرکت در نمایشگاه دعوت می کند، تا کنون نیز نه نمایشگاه تصویرسازی با موضوعات مختلف برگزار کرده است.

طراحی لوگو و پوستر های نمایشگاه های گروه دنیای عجیب بر عهده ی حسین شیشه گر است. در این پوستر ها از فرم های عجیب، ایجاد خطای دید و رنگ آمیزی های خاص با رنگ های محدود استفاده شده است و باعث شده حس عجیب بودن موضوع به بیننده انتقال پیدا کند. برای مثال در پوستر نمایشگاه مدرنیته با ترکیب فضاها و پرسپکتیو، خطای دید ایجاد شده است و عجیب بودن موضوع را اینگونه به مخاطب القا می کند. در پوستر هزار و یک شب نیز با اینکه از فرم های عجیب استفاده نشده، به واسطه ی طرح کلی و رنگ آمیزی خاص فضای رمز آلودی بر تصویر حکم فرماست.