پوستر دهمین جشنواره پویانمایی تهران

علی‌اکبر صادقی، زاده‌ی 1316 در تهران، نقاش و تصویرگر ایرانی است که علی رقم کارنامه‌ی هنری گسترده و خلق آثار گوناگون با تکنیک‌های مختلف و همچنین ساخت انیمیشن و سرودن شعر، اغلب او را با شاهکارهای آبرنگش می‌شناسند.

امسال یکی از آثار این هنرمند، در قامت پوستر «دهمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران» با اعمال اندک تغییراتی توسط وحیده نیکبخت گرافیست پوستر این دورۀ جشنواره، از مجموعه‌ی «تولد دوباره» انتخاب و مورد استفاده قرار گرفته است. 

صادقی مجموعه‌ی «تولد دوباره» را بین سال‌های ۸۴ تا ۸۶ پس از یک دوره افسردگی و اضطراب شدید خلق کرد. او در طی این مدت به طور فعال مشغول نوشتن مجموعه‌ شعری با عنوان کتاب «گمگشتگی» بود و در آن دوره رمقی برای دست گرفتن قلم‌مو نداشت. اما پس از یک سال مجموعه‌ی «تولد دوباره» را با تکنیک رنگ روغن روی بوم در قالب نقاشی‌هایی رنگارنگ و شاد، با استفاده از نقوش، عناصر و علائم ایرانی به سبک سوررئال خلق کرد. 

هرچند پوستر امسال «جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران» برخلاف سال‌های گذشته، یک نقاشی است که به پوستر تبدیل شده، اما از پوسترهای طراحی شده در سال‌های گذشته بهتر از کار درآمده، به طوری که قادر است حال و هوای یک جشنواره پویانمایی را به بیننده منتقل نماید. با این حال مسئله طراحی پوستر برای جشنواره‌ها‌ی هنری هنوز یکی از دغدغه‌های مهم طراحان و مسئولان است که هر ساله با حواشی مختلفی نیز رو به رو می‌شود. 

گفتنی است جشنواره پویانمایی تهران، امسال به دبیری محمدرضا کریمی‌ صارمی از 15 تا 19 اسفند توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تهران برگزار می‌گردد.

اینارو/امیر کاهانی

مجموعه ی " اینارو" انیمیشنی یک دقیقه ای لست که مانند سریال " دیرین دیرین"  فضای پخش خود را شبکه های اجتماعی قرار داده است. نگاه نقادانه و توصیه کننده نسبت به حوادث اجتماعی و زندگی روزمره  در این  مجموعه دیده می شود.  فضایی که سعی شده است با شوخی و فانتزی همراه باشد. هم چنان صدای روایتگر و دیالوگ های هر یک از شخصیت ها شنیده می شود که در مدت زمانی کوتاه بیشترین اطلاعات مورد نظر مخاطب را در اختیارش قرار می دهد تا پیام اصلی آن قسمت به درستی منتقل گردد.

شجاعان و پهلوانان/ شرکت حرکت کلیدی

کمتر اتفاق افتاده است که  مجموعه های  انیمیشن ایرانی حضوری  مداوم و طولانی مدت در تلویزیون داشته  باشند. به تازگی، سریال های انیمیشن شجاعان و پهلوانان به تولید در فصل های بعدی رسیده است. مجموعه ی پهلوانان داستان زندگی پوریای ولی و سه شاگردش را در قرن هشتم هجری در شهر خوارزم  بیان می کند. جوانمردی، کمک به مظلوم و مقابله با جور و ستم  تم اصلی این سریال است. حال و هوای شرقی وطراحی فضای ایرانی در این مجموعه  بارز است .مجموعه ی شجاعان سریالی درباره تیم خلبانی است که در هشت سال دفاع مقدس به رویارویی با دشمنان می پردازند.

 

شکرستان عروسکی / فواد صفاریان‌پور

در ابتدا، تیزرهای مجموعۀ عروسکی «شکرستان» بدون ذکر نام اثر از شبکۀ نسیم پخش گردید، تا این‌که بالاخره در آخرین تیزر، به نام «شکرستان» اشاره شد و اولین قسمت آن در شب عید غدیر به روی آنتن رفت، اما پس از چندی ادامه پخش آن به بعد از ماه‌های محرم و صفر موکول شد. 

علت پخش تیزرها بدون ذکر نام شکرستان این بود که سازندگان اثر از ابتدا نمی‌خواستند به مخاطب القا نمایند که این مجموعه همان «شکرستان» انیمیشنی است. با توجه به این‌که سازندگان مجموعه انیمیشنی شکرستان در تیم تولید سری عروسکی آن نقشی نداشتند، تلاش گروه بر آن بوده‌ تا بدون اشاره به گذشته شخصیت‌ها، معرفی مجزایی از آنان داشته باشند و بر همان اساس نگاهی آزاد برای مخاطبان ایجاد نمایند.

مجموعه عروسکی «شکرستان» به همت موسسه صبا و به کارگردانی فواد صفاریان پور و تهیه کنندگی جواد فرحانی در شهرک سینمایی علی حاتمی تهیه و تولید شده و علاوه بر شخصیت‌های پیشین شکرستان، تعدادی کاراکتر جدید نیز برای این مجموعه عروسکی طراحی گشته است. در این مجموعه عروسکی عروسک‌گردانان و صداپیشگان مطرح تلویزیون حضور دارند، اما فقدان راوی قدیمی شکرستان، زنده یاد مرتضی احمدی بسیار به چشم می‌آید. 

گفتنی است طراحی دکور مجموعه نیز توسط پیمان قانع و بزرگ‌مهر حسین‌پور انجام گرفته است. حضور حسین‌پور در طراحی صحنه این مجموعه بر کاریکاتورگونه شدن فضاها تأثیر به سزایی داشته است. در این میان استفاده از ترکیب پنل‌های نقاشی شده دو بعدی که یادآور انیمیشن شکرستان است، به همراه عروسک‌هایی که از شکل دو بعدی خود خارج شده اند فضایی جدید وخلاقانه را رقم زده است. پنل‌ها در لایه‌های مختلف و با فاصله از یکدیگر چیده شده‌اند و فضای کلی اثر را شکل می‌دهند، به طوری‌که عروسک گردانان نیز در میان این پنل‌ها قرار می‌گیرند. با این همه اما نکته قابل توجه دیگر در تصمیم سازندگان مجموعه عروسکی شکرستان است، که هر قسمت از این مجموعه عروسکی را به یکی از هنرمندان حوزه نمایش عروسکی تقدیم نمایند تا بدین گونه قدردان گوشه‌ای زحمات آنان در این سال‌ها باشند. 

مهمان اصغرآفا / معرفی یک بازی موبایل

بازی‌های دیجیتال در میان کودکان و نوجوانان نسل امروز طرفداران بسیاری دارد؛ مهمان اصغر آقا نمونه‌ای از همین بازی‌هاست که به مناسبت عید نوروز تولید شده. این بازی شخصیتی پرخور دارد که باید خوراکی‌های روی میز را به دور از چشم صاحب خانه بخورد! سازندگان بازی هدف از گنجاندن چنین رفتاری را، زنده کردن نوستالژی عید دیدنی‌ها و لذت یواشکی خوردن عنوان کرده‌اند. هر چند این بازی گرافیک نسبتا خوبی دارد اما انتقاداتی نیز بر آن وارد است. به گفته ی کاربران، روند بازی تکراری و خسته کننده بوده و داستان جذابی هم ندارد. همچنین گفته‌اند که این بازی هدفمند نیست و جریان خاصی را دنبال نمی‌کند.

طراحی بعضی شخصیت‌ها مانند پسربچه‌ی بازی، به گونه‌ای است که با وجود پرخوری و بی توجهی به تذکر بزرگترها، در قبال این خوردن‌ش جایزه هم می گیرد که به هنگام بازی، موجب تشویق کودکان به گستاخی در برابر بزرگ‌ترها می‌شود. همچنین درمورد گفت و گو ها و نوع لباس میزبان می‌توان گفت که به دور از شان و عرف جامعه طراحی شده است. در مجموع به نظر می‌رسد که این بازی نه تنها از لحاظ تربیتی الگوی مناسبی ارائه نمی‌دهد، بلکه از نظر مسائل تکنیکی مانند متحرک‌سازی هم نتوانسته نظر کاربرانش را جلب کند.

عیار/ مانگای ایرانی

کارتون های ژاپنی یا به اصطلاح دقیق تر انیمه های ژاپنی، بر اساس داستان های مصوری تولید می شوند که به آن مانگا می‌گویند. برخی از هنرمندان جوان ایرانی به صورت خودجوش تلاش کرده اند تا  مانگایی طراحی کنند که به داستان سمک عیار می پردازد. فرم ژاپنی، قهرمان پردازی نسبتا غربی و داستان ایرانی و ادبی در این اثر دیده می شود. طراحی های این مانگا نسبت به همتاهای ژاپنی خود چیزی کم ندارد. مانگای عیار به عنوان یکی از اولین مانگاهای ایرانی که ترکیبی از چند فرهنگ است، توانسته دوستداران مناسبی پیدا کند. این مانگا(داستان مصور) توسط سایت دنیای انیمه طراحی و منتشر شده است. اسطوره ها و قصه های کهن ایرانی قابلیت تبدیل شدن به کمیک استریپ ها و انیمیشن های جذاب را دارند ولی آن چه مهم می نماید، خوب گفته شدن این داستان ها است. یکی از نکاتی که باعث موفقیت مانگای عیار شده، طراحان آن هستند که خود تا مدت ها با انیمه ها و مانگاهای ژاپنی آشنا بوده اند و سعی کرده اند این داستان مصور را جذاب تولید کنند. احتمال دارد گفته شود چنین مانگایی از پایه ژاپنی است و داستان ایرانی آن به چشم نمی آید بلکه تقلیدی از دیگر آثار غیر بومی است. بله چنین نکته ای را نمی‌توان انکار کرد ولی مهم ترین اتفاق، اقتباس از داستان ادبی قدیمی در فضای امروزی به طور جذاب است که طرفداران مناسبی هم دارد. چنین روندی یعنی برداشت از اسطوره های ایرانی در انیمه های ژاپنی نیز دیده می شود. برای مثال انیمه ی ارسلان به تازگی تولید و پخش شده؛ ولی نکته ی قابل تامل این است که اگر هنرمندان و فعالین فرهنگی داخلی نسبت به افسانه های ایرانی و بازتولید مناسب آن بی توجه باشند، کشور دیگر آن چنان که دوست دارد این افسانه ها را  پرداخت می کند و تصاویری نمایان می‌شود که به هیچ وجه رنگ و بوی ایرانی ندارند. به نظر نگارنده آثاری هم چون مانگای عیار می تواند ایرانی نامیده شود، زیرا که تولید کنندگان آن حداقل در همین مرز و بوم نفس می کشند و ناخودآگاه ارزش های فرهنگی ایرانی در زندگی شان وجود دارد.

نمایش حجاب در شخصیت های کارتونی

داشتم عکس های اینستاگرام رو بالا پایین می کردم که رسیدم به یک برگ کمیک استریپ که بالایش نوشته بود «آموزش حجاب» به ذهنم رسید که الان با مجموعه ای از  خانم های محجبه و لپ گلی روبرو می شوم ولی تفاوتی وجود داشت. مادر و دختری که در داستان بودند در جلوی محارم خودشان بی حجاب بودند و درخارج از منزل پوشیده بودند.