خوشنویسی در طراحی پوستر / سعید نقاشیان

خوشنویسی هنری است بی حد و مرز و می تواند با تمام هنرها تلفیق شود. اگر هنرمندی به فلسفه و دانش خوشنویسی دست پیدا کند می تواند آن را با خلاقیت خود درآمیزد و در هر اثر، بستری مناسب برای ورود این هنر ایجاد نماید.

سعید نقاشیان هنرمندی است که در خانواده ای هنردوست رشد کرده و از دوران کودکی شروع به آموختن خط نستعلیق کرده است. این آموختن کم کم به علاقه و اشتیاقی شدید برای ادامه ی هنر خوشنویسی مبدل شد و حالا وی معتقد است بزرگ ترین علاقه اش خوشنویسی است. او در آثارش سعی کرده است که به فلسفه ی وحدت وجود از نگاه بزرگان بپردازد و دست به خلق آثاری با این تفکر بزند. پوستر هایی که طراحی کرده است نیز این چنین است و خوشنویسی در آنها جایگاهی ویژه دارد.
سعید نقاشیان دارای مدرک کارشناسی ارشد رشته ی گرافیک است. وی علاوه بر تدریس در دانشگاه، خالق آثار بسیاری در زمینه ی طراحی پوستر، نشانه و جلد کتاب نیز می باشد.

به آینده باز گردیم / موزه ایران باستان

موزه ایران باستان جایی که در آن قدرت طراحی انسان طی ادوار مختلف در معرض دید قرار می گیرد. محصولاتی که نشان از وسایل روزمره انسان های دیرین دارند. ظروف، زیورآلات، اسباب بازی و... که همه به نقوش و فرم هایی آراسته شده اند که هر بیننده ای را مجذوب خود می کنند و همگی گواه دستان و نگاه هنرمندانه انسان دیروز هستند. این آثار نشانه ی حضور فعال هنر در زندگی روزمره انسان ها هستند. به گفته برونو موناری در کتاب طراحی در معنای هنر: "هنگامی که اشیاء در زندگی روزمره و محیط پیرامون زندگی ما، خود تبدیل به آثار هنری شوند، می توانیم بگوییم به زندگی متعالی دست یافته ایم."

اما آیا این روزها نیز هنر در زندگی پررنگ است؟ آیا همچنان این حضور مستدام است و تنها تعریف آن تغییر پیدا کرده است؟ پاسخ هر چه که باشد نمی تواند ارزش بازدید از موزه ها و شناخت و درک آثار گذشتگان را کم کند. سبکی در شاخه های مختلف هنری به نام رترو دیزاین وجود دارد که هدفش به نوعی یادآوری دوران خوش گذشته است. سبکی که در آن اقتباس از گذشته معیار اصلی طرح قرار می گیرد و نوعی نوستالژی را برای کاربران خود به ارمغان می آورد. مثال معروف این سبک در شاخه طراحی صنعتی، طراحی ماشین "نیو بیتل" است که طراحی جدیدی از مدل قدیمی خودروی قورباغه شکل شرکت فولکس واگن است. شعار اصلی شرکت در تبلیغ این محصول "به آینده بازگردیم" بوده و این شعار کاملا گویای رویکرد و هدف طراحی این خودرو بوده است.

اما سخن از این موضوع به منظور مطرح کردن این پرسش است که آیا طراحان صنعتی ایران توانسته اند از هنر گذشگان خود آنطور که باید بهره ببرند؟ آیا قدم زدن در موزه هایی چون "موزه ایران باستان" و مشاهده تاریخ هنر گذشته ایران از نزدیک، نباید جزء فعالیت های یک طراح صنعتی باشد؟ قرار نیست همیشه در مسیر الهام از هنر گذشته گام برداشت، بلکه به روز بودن از لازمه های اصلی هنر-صنعت طراحی صنعتی است. اما نباید فراموش کرد موزه ها محل مناسبی برای رشد و ارتقای سطح هنری و فکری طراحان است و دروس ارائه شده در این راستا باید با نگاهی نو بازنویسی شوند.

تایپوگرافی / محمد المهدی

تایپوگرافی و طراحی حروف، هنری با طیف بسیار گسترده و تنوع فراوان است. هنرمندان خلاق و مسلط به خوشنویسی و جایگاه صحیح حروف می توانند در این هنر مسیر های جدیدی پیدا کنند و به خلق آثار بدیع دست بزنند.

محمد المهدی هنرمند مصری متخصص در تایپوگرافی، خوشنویسی و طراحی حروف است. وی با شناخت حروف و درک صحیح از خوشنویسی توانسته است حروف را با فرم های تازه و خلاقانه در آثارش به کار گیرد و تایپوگرافی را وارد مسیر جدیدی کند. هر کدام از حروف به تنهایی ظرفیت و استعداد خاصی دارند که یک هنرمند متخصص قادر به درک و کشف این ظرفیت ها می باشد و نتیجه ی این درک، آفرینش آثاری متمایز و متنوع است. آنچه در آثار محمد المهدی مشاهده می شود، استفاده از استعداد و ظرفیت حروف در جای صحیح و خلق طیف گسترده ای از اشکال مختلف تایپوگرافی و ترکیب آنها با نقوش است.

نگاه صنعتی به کاغذ / اوریمان

در کتاب‌فروشی قدم می‌زدم و هدفم خرید هدیه بود. چشمم به بسته‌هایی رنگی با تصویر اوریگامی افتاد. خیلی جالب و جذاب بودند. یاد بازی‌های کودکی‌مان با کاغذها افتادم. حالا امروز شاهد محصولات برندی با نام "اوریمان" هستم که دنیای خیال‌انگیز کاغذی را به کودکان هدیه می‌کند. اوریگامی فعالیتی‌ست ساده و با کمترین ابزارِ ممکن، یعنی کاغذ؛ که می‌تواند در کنار سرگرمی جذاب، آموزنده و تقویت کننده هوش و مهارت نیز باشد. سرگرمی‌ای که نمی‌توان آن را خاص گروه سنی معینی دانست.

اوریمان با درک این موضوع و نگاه صنعتی به آن توانسته با تولید محصولاتی ارزنده، کسب و کاری موفق خلق کند. تنوع در محصولات از نظر موضوع و گروه سنی، می‌تواند یکی از دلایل موفقیت این برند باشد. طراحی مجموعه به گونه‌ای انجام گرفته است که مصرف کننده می‌تواند با مطالعه راهنما و استفاده از کاغذهای دورنِ بسته، مدل مورد نظر را بسازد. نحوه باز و بسته شدن بسته‌های مربع شکل جذاب و خود نوعی اوریگامی‌ست که این در ارتباط بهتر با مصرف کننده مؤثر خواهد بود.

طراحی‌صنعتی تنها محدود به طراحی محصول و مبلمان و مواردی از این دست نمی‌شود. گاه رویکرد تولید صنعتی در تبدیل ایده‌های موجود و طراحی برند آن می‌تواند در این حوزه کاری قرار گیرد. خلق کسب و کار موفق همراهی تخصص‌های مختلف را می‌طلبد که یکی از آنها نگاه و تخصص طراحان صنعتی‌ست.

طراحی بازی / پاتک

طراحی بازی شاخه‌ای تخصصی در حوزه طراحی صنعتی‌ست که طی دو سال اخیر در حوزه بازی‌های فکری پیشرفت قابل توجهی داشته است. بازی پاتک از مجموعه "بازی های هوپا" فرآیندی ساده از بازی ولی بسیار جذاب دارد. بازی که دو نیم کره مغز را فعال می‌نماید و نقش مهمی در فعالیت هر دو نیم کره مغز می‌تواند داشته باشد.

نکته قابل توجه در طراحی داستانی‌ست که روایتگر شیوه بازی است. این امر نشان از توجه طراح به اهمیت روایتگری و داستان محور بودن بازی دارد. پاتک خود را اینگونه معرفی می‌کند: "چشم‌هایتان را باز کنید. دست‌هایتان را گرم کنید و برای پاتک برق آسا آماده شوید! سفینه‌های فضایی به خانه‌ی ماکی حمله کرده‌اند و شما به عنوان فرمانده‌ی یکی از سفینه‌ها باید دقت کنید تا دقیقا چیزی را از خانه‌ی او ببرید که از مرکز فرماندهی به شما دستور داده است. برای پیروزی، با دقت به تصاویر نگاه کنید و زودتر از سفینه‌های دیگر دستورهای مرکز فرماندهی را انجام دهید." در این روایت مرکز فرماندهی همان مغز و سفینه همان دست بازیکن است. تاکید بر حرکت سریع و دقت، گویای نقش مؤثر سرعت در بازی و در عین حال دقیق بودن بازیکن دارد.

این بازی جزء شاخه بازی‌های رومیزی گروهی قرار می‌گیرد و حداقل دو نفر باید برای بازی حضور داشته باشند. اما برای تعداد افراد بالای دو نفر محدودیتی ندارد. گروه سنی بازی، بالای پنج سال در نظر گرفته شده است.

طراحی شخصیت‌ها در عین سادگی جذاب هستند و این طراحی علاوه بر در نظر گرفتن تشخیص سریع آن توسط بازیکن، تولید و هزینه‌های محصول نهایی، چندان نا مرتبط با سادگی شیوه بازی نمی‌تواند باشد. اما شخصیت مرغ به قوت شخصیت ربات طراحی نشده است. همچنین انتخاب گلدان به جای چراغ رومیزی می‌توانست انتخاب بهتری باشد چرا که بارها خطای تصور بازیکن بین این دو شیء هنگام بازی دیده شده است. رنگ وفرم دو عنصر اصلی در طراحی بازی هستند. همانطور که مشاهده می‌شود طراحی شخصیت‌ها روی کارت با مدل حجمی آن باید همخوانی لازم را داشته باشد. اما نکته قابل توجه این است که علاوه بر حفظ این شباهت، شیطنت‌‌هایی در رفتار شخصیت‌ها طراحی شده‌اند که آنها جذاب‌تر و دوست داشتنی‌تر کرده‌اند.

گسترش فضای مجازی و گرافیک / هیئت عاشوراییان اصفهان

این روزها با فراگیر شدن تلگرام و سایر فضاهای مجازی، هنر گرافیک وجهه‌ای عمومی‌تر پیدا کرده. استفاده از هنر گرافیک در اطلاع‌رسانی‌ها و فرهنگ‌سازی‌های هیئت عاشوراییان اصفهان نمونه بارز این ادعاست. این حرکت نشان از آن دارد که در دنیای پیشرفته امروز حتی مجموعه‌های با اصل و ریشه‌ای چون هیئت‌های عزاداری باید پا در عرصه هنر بگذارند تا بتوانند با مخاطب امروز ارتباط بهتری برقرار کنند. طراحی نشانه، معرفی کمپین‌های هیئت، اطلاع‌رسانی سخنرانی‌ها، انتشار فایل‌های صوتی و متنی و مواردی از این دست در قالب طراحی گرافیک، هویت زیبای این هیئت را به تصویر می‌کشد. نکته قابل توجه در کارها، تنوع سبک طراحی آن‌هاست. این مسئله گویای آن است که هیئت، جمعی از افراد مختلف با زمینه‌های فکری متفاوت ولی با هدف مشترک هستند، که گویا هر طرح از مجموعه توسط طراحی مستقل از دیگری طراحی شده است. این موضوع از نگاه تنوع حضور افراد مختلف در هیئت، مثبت به نظر می‌آید ولی از نظر نگاه هویت‌سازمانی یک مجموعه، ببیننده را دچار سردرگمی خواهد کرد. شاید پیدا کردن قالبی یک‌پارچه و در عین حال انعطاف‌پذیر بتواند رویکرد مناسبی برای فعالیت این هیئت در ادامه مسیر خود باشد. فعالیت هیئت‌هایی چون هیئت هنر که هیئت دانش‌جویان و فعالان هنر و رسانه در تهران است که در گذشته به آن پرداخته ایم، می‌تواند الگویی در رسیدن به این هدف باشد.

فعالیت‌هایی این چنین در زمینه انتشار اخبار در فضای مجازی در طول زمان، چشم و ذهن مخاطب را از نظر شناخت بصری ارتقا خواهد داد که این می‌تواند نویدی برای طراحان گرافیک باشد چرا که در آینده با مخاطبانی حرفه‌ای‌تر نسبت به امروز روبه رو خواهند بود.

لوگوی لیگ برتر افغانستان / فرشاد عارف فر

طراحی لوگوی تیم های فوتبال و یا لیگ های ورزشی کشور های مختلف شاخه ای تخصصی و در عین حال جذاب از طراحی لوگو است. معمولا در این گونه طراحی ها از نماد های خاص آن کشور یا منطقه مانند پرچم و یا نقوش و فرم های بومی استفاده می شود.

فرشاد عارف فر هنرمند جوانی است که در زمینه ی طراحی نشان برای تیم های فوتبال فعالیت دارد. دلیل موفقیت وی، انتخاب صحیح فرم ها و نماد ها و رنگ آمیزی اصولی آن هاست. یکی از کارهای موفق عارف فر، طراحی نشان برای لیگ برتر فوتبال افغانستان است که در مراحل مختلف طراحی و اجرا شده. ابتدا طرح اولیه که تصویر یک شیر است به صورت اتود و با مداد طراحی و سپس به اندازه های متناسب تقسیم شده، سپس طرح، با خطوط ضخیم و نازک اجرای دیجیتالی شده است. رنگ های انتخابی برای رنگ آمیزی نشان بر اساس رنگ های پرچم کشور افغانستان (قرمز، سبز و مشکی) است. شاید این لوگو ما را به یاد لوگوی تیم های لیگ های اروپایی بیندازد که این نکته هم می تواند مثبت باشد و هم منفی. مثبت از آن جهت که طراح توانسته لوگویی هم طراز نمونه های جهانی طراحی کند و منفی از آن جهت که شاید بیننده فکر کند طراح، لوگو را از نمونه ی خارجی کپی کرده است که البته این اتفاق نیفتاده.
فرشاد عارف فر، هنرمند طراح گرافیک، تصویرساز، نقاش و عکاس است. وی از کودکی رشته ی نقاشی را دنبال کرده و اکنون چهارده سال است که در طراحی گرافیک و تصویرسازی فعالیت حرفه ای دارد.