نفس/ نگار لطیفیان منتخب جشنواره هنرهای تجسمی نفس

انجمن اهدای عضو این سال‌ها تلاش‌های زیادی برای فرهنگ‌سازی جهت اهدای عضو به بیماران نیازمند و در انتظار پیوند انجام داده است، از جمله ساخت فیلم و رسانه‌ای کردن خبر اهدای اعضا هم‌وطنانی که مرگ مغزی شده‌اند اما در کنار تمام این تبلیغات اعلام کرده است: طبق آمار جهانی، نیمی از موارد مرگ مغزی می توانند اهدای عضو نمایند در حالیکه سالانه فقط یک چهارم موارد به اهدای عضو می رسند.
لذا در جهت فرهنگ‌سازی برای اهدای زندگی،  این‌بار زبان هنر به عنوان زبان لطیف و گویا در اولین جشنواره هنرهای تجسمی نفس به بیان زیبایی های این کار خداپسندانه و زندگی‌بخش پرداخته است. در این جشنواره کلیه هنرمندان رشته‌های تجسمی از جمله عکاسی شرکت داشته‌اند و آثار برگزیده مرداد ماه سال جاری در خانه هنرمندان به نمایش گذاشته شد. در بخش عکس، اثر نگار لطیفیان، دانشجوی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران برگزیده اول جشنواره شد. نگار لطیفیان در این اثر به معضل فروش کلیه و کبد پرداخته است. عکس‌های او دیوارنگاره‌هایی هستند که از کوچه شهید حسینی واقع در خیابان ولیعصر برداشته شده‌اند. دیوارهای این کوچه پر از آگهی‌های غیرمجاز و غیرقانونی فروش اعضا هستند، کاری که با اهدای عضو مصدوم مرگ مغزی کمتر شاهد آن خواهیم بود و چه بسا بیشتر نیاز پیوند از طریق اهدای عضو این عزیزان مرتفع شود.
لطیفیان سرتاسر کوچه به طول هفت متر را بصورت متوالی عکاسی کرده است. و با کنار هم قرار دادن عکس‌ها، طوماری از آگهی‌های غیرمجاز را در صفحات کتابی آکاردئونی کنار هم آورده است. کتاب عکس‌های او طومار زندگی است. طومارزندگی کسانی که برای زنده ماندن در آن خود را خریده یا فروخته‌اند. همان‌طور که هنرمند با نحوه ارائه اثرش به ما یادآوری می‌کند کتاب کوچه شهید حسینی نیازبه نگاهی ذره‌بینانه و با توجه و دقت بیشتری به معضلات اجتماعی دارد.

فتوکلاژ / میثم اشعری

فوتوکلاژ یکی از تکنیک های بی حد و مرز گرافیک و عکاسی است که با آن می توان آثار گسترده و متنوعی خلق کرد. با فوتوکلاژ می توان فضاها و اشیاء مختلف و حتی غیر مرتبط را به هم پیوند داد و فضاها و اشیاء جدید و گاه عجیب و غیر واقعی ساخت.

فوتوکلاژ های میثم اشعری که هرساله به مناسبت سال نو انجام می دهد، پیوندی است بین اشیائی که شاید به نظر بی اهمیت و بی ربط باشند اما با پیوندشان در این تکنیک، حیواناتی غیر واقعی و ربات گونه پدید می آیند که علی رغم غیر واقعی بودنشان، دوست داشتنی و با احساس به نظر می رسند. اشعری از عکس اشیائی مانند نوار کاست، پیچ و مهره، قلم مو، فنر و... استفاده می کند و با ایجاد ارتباط و پیوندی هنرمندانه میان آن اشیاء، موجوداتی مانند گاو، اسب، موش و ... خلق می کند. فرم بصری فوتوکلاژ ها و نوع رنگ آمیزی شان، نوعی حس خاطره انگیز برای بیننده و نوعی ارتباط بین سنت و هنر مدرن ایجاد می کند.

آموزش اعداد برای کودکان / هدی عظیمی

نقش تکنیک به کار برده شده در یک مجموعه ی تصویرسازی، مخصوصا برای گروه سنی کودک، می تواند به شدت تاثیر گذار باشد، به طوری که حتی اگر آن مجموعه موضوع بسیار ساده ای را دنبال کند تکنیک، جذابیت لازم برای جلب نظر و ارتباط با مخاطب را به آن می بخشد.
هدی عظیمی کتاب "چه و چه و چه، یه بچه" را با موضوع آموزش اعداد برای کودکان تصویرسازی کرده است. ویژگی ای که این اثر را متمایز می کند، تکنیک آن می باشد. تکنیکی که نوعی کلاژ سه بعدی محسوب می شود. او کاغذ و مقواها را با خطوط نرم و منحنی برش داده و بعد از سایه پردازی آن ها را به صورت سه بعدی در کنار هم قرار می دهد و در نهایت به وسیله ی عکاسی این تصاویر ثبت می شوند.
موضوع داستان، خرگوشی است که نه بچه دارد و روباه، یکی یکی آن ها را می دزدد. کتاب "چه و چه و چه، یه بچه" توسط موسسه ی پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان منتشر شده است.

نیمه خواب نیمه بیدار در آب/آساکاناراهاشی

آساکا ناراهاشی از عکاسان معاصر ژاپن است که در ۱۹۵۹م به دنیا آمده است. ناراهاشی بواسطه مجموعه نیمه خواب نیمه بیدار در آب که توسط مارتین پار کشف و به دنیای عکاسی معرفی شد.اوفارغ التحصیل رشته هنر از دانشگاه واسادا است.این مجموعه در سال۲۰۰۰م عکاسی شده و در نیویورک وپاریس هم به نمایش درآمد. این مجموعه چشم انداز متفاوتی از ژاپن را به نمایش گذاشته است. ناراهاشی برای عکاسی این مجموعه از دوربین ضدآب استفاده کرد. نگاه شناور و دل به دریا سپرده عکاس موقعیت جغرافیایی ژاپن را به عنوان جزیره‌ای که با آب دریا احاطه شده به نمایش گذاشته است. عکس‌ها یادآور نقاشی های قدیمی از کوه فوجی است و اثر معروف موج هوکوسای را یادآوری می‌کند.
پیش‌زمینه که با امواج آب پوشانده شده و در پس‌زمینه می توان نماهایی از برج‌های مرتفع، هواپیما، کوه فوجی، معابد ژاپنی و ... را دید.اتصال غیر منتظره بین آب و زمین از موقعیت عکاس ناشی می شود. با تغییر وضعیت دریا در پیش زمینه، هر تصویر یک چشم انداز جدید از چشم انداز ساحلی نشان می دهد. حالتی از دوگانگی احساس هم در تصاویر و هم در عنوان مجموعه به چشم می‌خورد حالتی بین خواب و بیداری بین احساس خوشایند آرامش و شناور بودن روی آب و به طور همزمان حس تسلیم شدن به نیروی عظیم دریا.

مجازوارگی واقعیت/مهدی درویشی

دیدن، جایگاه ما را در جهان متعین می‌سازد. ارتباط بین آنچه می‌بینیم و آنچه می‌دانیم هرگز یکنواخت و ثابت نیست( جان برجر، درباره نگریستن).
تکنولوژی، ما را در انبوهی از تصاویر دوربین عکاسی و دیگر ابزارهای دیدن تصویر مانند تلسکوپ و... احاطه کرد تا آنجا که شناخت و درک ما از دنیای اطرافمان به واسطه ی تصاویری از نگاه دوربین ساخته شد. این آگاهی‌های مجازی و با واسطه جای خود را به واقعیت و دیدن و لمس بی‌واسطه ماسوی داد. انسان‌ها در بحران بزرگی میان واقعیت و مجاز گرفتار شدند. مهدی درویشی هنرمند جوان و خوش‌آتیه، در مجموعه نقاشی‌هایش به نام مجازوارگی به این بحران تکنولوژیک پرداخته‌است. او نه تنها دنیای تصویری ما را بلکه هویت انسان معاصر را به نقد می‌کشد. او مخاطبان را به دیدنی فعالانه دعوت می‌کند. درویشی برای دیدن نقاشی‌هاش که پرتره‌هایی مانند نگاتیو اسلاید هستند از مخاطبان خواسته است تا با تغییر منوی دوربین تلفن همراه به حالت نگاتیو عمل کنند. در این صورت این پرتره‌های نگاتیو در تلفن‌همراه بصورت مثبت یا پوزتیو دیده می‌شوند. شاید برای عکاسان دیدن صحنه‌های نگاتیو و پوزتیو چندان عجیب و حیرت‌انگیز نباشد آن‌ها حتی در اثر مداومت در دیدن نگاتیو براحتی تصویر پوزتیو آن را در ذهنشان بازسازی می‌کنند. آنچه که در اینجا حائز اهمیت می شود، دیدن از طریق تلفن همراه است، وسیله‌ای هوشمند که دنیای ما را پر از تصویر کرده. ابزاری تصویر محور که ارتباط ما را با دنیای اطرافمان مجازی و تصویری ساخته است. دنیای که فاصله‌گذاری میان مجاز و واقعیت را دشوار کرده است. مخاطب در این اثر تعاملی به چالشی بزرگ در حوزه دیدن دعوت می‌شود. همه با افکت نگاتیو دوربین‌های تلفن همراه در گالری مشغول دیدن هستند اگرچه واقعیت را در صفحه تلفن خود شبیه به دید عادی و پوزتیو چشم خود می‌بینند اما آنسوتر همه فضای گالری در لنز دوربینی دیگر بصورت یک تصویر مجازی دیگر شبیه نگاتیو‌های درویشی دیده می‌شود. این بار واقعیت‌ من و شمای حاضر در گالری نیز مجازی می شود. گویی همه در مرز میان واقعیت و مجازحل شده‌ایم و در مجازی بی‌مرز زیست می کنیم. آثار چاپ دستی این هنرمند که موفق به کسب جوایز بین المللی متعددی شده هم اکنون در گالری اُ با نام آخربازی به نمایش گذاشته شده است.

باستانشناسی شهری/ استفان کتوریر

استفان کتوریر در سال  م۱۹۵۷ در فرانسه به دنیا آمد. فعالیت خود را به عنوان یک عکاس از سال ۱۹۹۰ آغاز کرد. عکس‌های او در موزه‌هایی مانند ژرژ پمپیدو، موزه لس آنجلس، موزه هنر شیکاگو،  گالری ملی کانادا و... نگهداری می‌شود. موضوعات او به طور کلی حول محور شهر و ساخت‌و سازهای شهری است. کتوریر در مجموعه باستان‌شناسی شهری از شهرهایی مانند برلین، پاریس ، سئول، مسکو و هاوانا عکاسی کرده است. او در این مجموعه قصد دارد تا از طریق پویایی خطوط افقی و عمودی و منحنی‌ها و اثرات و درخشندگی نور و رنگ، فضای بومی آن شهر را نشان دهد. او قصد دارد تا از طریق تصاویر تخریب یا ساخت و ساز، پویایی و حس زندگی در آن شهر را به نمایش بگذارد. عکس‌های او برجسته نمودن تلاطم زمانی در مناطق شهری است.
در شهر پاریس تحولات و بازسازی مناطق شهری تنها در چهارچوب قوانین حفظ نمای ساختمان‌های قدیمی امکان‌پذیر است. این مسئله در عکاسی از شهر پاریس درعکس‌های کتوریر بخوبی نمایش داده شده است. عکاس با انتخاب زاویه مناسب و پرسپکتیو تک نقطه‌ای که به فضای خیابان و ساختمان‌های قدیمی شهر پاریس ختم می‌شود از درون ساختمانی عکاسی کرده است که فضای داخلی آن به قصد باسازی و تغییر کاملا تخریب شده این در حالی است که نمای بیرونی این بنای قدیمی تغییر نکرده‌است. حفظ هویت و بافت شهری در شهرهای بزرگ دنیا یک مسئله اساسی است و متاسفانه در کشورما اهمیت بسیار کمی به این مقوله نشان می‌دهند.

ستاره‌های سوخته/فاطمه عرفانیان

کاش ما یاد می‌گرفتیم یک تخصص را عمیق بیاموزیم و بعد در ساحت آن به عرض اندام بپردازیم. متاسفانه معنای هنر و گرفتن تخصص در آن‌ برای ما در حد گذراندن یک دوره شش ماهه کفایت می‌کند! از دید ما نقاشی، عکاسی و گرافیک مانند دیگر رشته‌های هنرهای صنایع دستی مثل گلدوزی، روبان دوزی، ملیله دوزی و .. نیاز به یک مهارت و الگوی اولیه دارد و البته از آنجا که هنر نزد ما ایرانیان است و بس، به بسط و گسترش آن از طریق معلومات و فضائل شخصی‌مان می‌پردازیم. این نگاه شاید در نزد عوام و از دریچه ساده‌انگاریشان به مسائل قابل قبول باشد ولی برای ما که این رشته‌ها را در حد آکادمیک می‌شناسیم و یا در آن تحصیل کرده‌ایم قدری دشوار است پا در کفش دیگران کردن، البته بدون تخصص!
نمیدانم چرا ما ایرانی‌ها که قورمه سبزی را با آن طمطراق و اصول خاصش می‌پزیم تا این اندازه به عکاسی فست فودی علاقه پیدا کرده‌ایم؟ آیا ذائقه ما عوض شده یا تنبل شده‌ایم و یا شاید خدایی نکرده از بس کپی پیست کرده‌ایم دچار این عارضه شده‌ایم؟
ستاره‌های خاموش مثنوی بلند مجموعه عکسی است که ماه گذشته در هفته هنرانقلابی در گالری خانه عکاسان به نمایش درآمد و اواخر اردیبهشت در نشست هم‌اندیشی عکاسان متعهد از آن تقدیر به عمل آمد. این مجموعه به جنایات آمریکا از ابتدا تا کنون می‌پردازد. هنرمند داستان این پرچم را چنین توصیف کرده که در پس پنجاه ستاره روی پرچم آمریکا که نشان پنجاه ایالت و جزء افتخارات آن به شمار می‌آید، جنایتی نهفته است. گاهی زدن خیلی حرف‌های درست در قالب نادرست شنونده را کسل می‌کند. این عکس با هوشمندی می‌توانست در یک فریم و نه پنجاه فریم خلاصه شود. بنظرم تایپ آن همه توضیح و کپشن، مثنوی هفتاد منی است که مخاطب را خسته می‌کند، آن‌هم مخاطبی که موضوع را خوب می‌شناسد. عرفانیان در صحنه چیدمان شده‌اش که پرچم آمریکا در ابعاد نسبتا بزرگی چاپ شده از افراد خواسته است تا ستاره‌های روی پرچم را بردارند و نوشته‌ی پشت آن را به ما نشان دهند. هر عکس در دو فریم لحظه برداشت و لحظه نمایش ستاره عکاسی شده است. اشکال این استیج در بیش از حد به کار بردن کلمات هم در پرچم به عنوان پس‌زمینه هم در ستاره‌ها و هم در توضیح بلندی است که در پایین عکس نهایی آورده است. عکاس هنرمند باید از قدرت و جادوی تصویر استفاده کند تا بر مخاطبش تاثیر بیشتری بگذارد وگرنه این اطلاعات تاریخی در بسیاری از کتاب‌ها و روزنامه‌ها رسانه‌ها هر روز خوانده شنیده و دیده می‌شوند. هنرمند باید از حافظه و تجربه و آشنایی مخاطب بهره جسته و در قالب تصویر مفاهیم را انتقال دهد. در چنین مورد و موضوع خاص می‌توان به اثر داستان یک پرچم عکسی ازسید احسان باقری ارجاع داد.