کنفرانس بین المللی مبلمان دکو

جمعیت و حضور افراد با حوزه‌های فعالیت متفاوت حیرت زده‌ات می‌کند. در سالن کنفرانس به سخنرانی‌ها گوش می‌دهی. نکات و مطالب مهم را یادداشت می‌کنی. کمی گیج شده‌ای. دائم حرف از اقتصاد و تولید است. آیا واقعا اینجا برای حضور تو طراحی شده است؟ دانشجویان علاقمند به حوزه طراحی مبلمان که هدفشان شناخت بهتر حوزه کاری آینده‌شان است می توانند اینجا به اهداف خود برسند؟
همایش دکو چند سالی‌ست در مهرماه محفلی برای حضور فعالان حوزه مبلمان است. همایشی بین‌المللی که به همت بخش خصوصی و با سیاست‌گذاری در راستای بهبود صنعت مبلمان ایران و معرفی ارزش‌ها و توانایی‌های بالقوه آن به جهان آغاز به کار کرده و با تلاش افراد بسیاری تا امروز فعالیت خود را ادامه داده است.
این همایش دارای بخش‌های اصلی سخنرانی‌ها، کارگاه‌های آموزشی، نمایشگاه عکاسی و نمایشگاه محصولات حوزه مبلمان است. در میان بخش‌های حاضر شاید بخش کارگاه‌ها و نمایشگاه‌ها زمینه مناسبی را برای حضور دانشجویان علاقمند فراهم کرده است. اما آیا در عمل نیز دانشجویان حاضر در همایش برای فعالیت در این بخش ها تشویق می شوند؟

مجموعه درنگ / یزدان پناه، علوی و رزاقی

میزان توجه به کتاب و کتاب‌خوانی در یک جامعه نشان از میزان پیشرفت و تعالی جامعه است. جامعه ایرانی باوجود فرهنگ و ادبیات کهن و پربار، به این موضوع بخصوص در سنین کودکی توجه کمی نشان داده است و همین امر باعث شده تا نسل‌های بعدی هم کتاب‌خوان نباشند. تعداد محصولاتی ایرانی که کودکان را ترغیب به کتاب‌خوانی کند انگشت‌شمار است. یکی از این محصولات، مجموعه‌ی درنگ است که توسط فارغ التحصیلان رشته ی طراحی صنعتی از دانشگاه هنر اصفهان، شبنم یزدان پناه، نیلوفر علوی و آیلار رزاقی طراحی‌شده است. این مجموعه موفق که شامل ست غش‌گیر کتاب و یک ست ۵تایی نشان کتاب(bookmark) است، با رویکرد طراحی برای کودکان، با استفاده از فرم‌های باستانی حیواناتی چون گوزن، مرغابی، آهو و اسب که به صورت جورچین درون هم جای می‌گیرند، سعی شده است تا کودکان به واسطه بازی، با کتاب و کتاب‌خوانی آشنایی و صمیمیت بیشتری پیدا کنند. استفاده از موتیف های هنر ایرانی مانند نقوش فرش، گلیم و گبه بر روی این حیوانات چوبی، راهکاری بوده است که از آن برای تناسب بیشتر این محصول با فرهنگ ایرانی و آشنایی چشم کودکان با این المان‌های هنری استفاده‌شده است.
ایده‌ی این محصول از یک پروژه دانشگاهی گرفته‌شده است و با یک روند آکادمیک و بررسی بازار، استفاده‌کنندگان و تعیین الگوهای استفاده، ایده پردازی مفهومی، ایده پردازی فرمی (اسکچینگ)، انتخاب و توسعه طرح‌های برتر، انتخاب نام تجاری، طراحی هویت بصری، ساخت نمونه و طراحی بسته‌بندی، به این محصول نهایی منتج شده است. مجموعه فوق در سری جدید خود با توجه به بازخوردهای بازار و اصلاحاتی که روی آن انجام‌شده است، در حال ورود مجدد به بازار است که طراحان آن امیدوارند این سری نیز مانند سری اول موفقیت خوبی را در بازار به دنبال داشته باشد.

ارزش درمان در دیزاین / مسابقه آیدیران

دیزاین مقوله‌ای گسترده است که جنبه‌های مختلفی از مسئله را در نظر می‌گیرد از این رو با علوم دیگر رابطه‌ای تنگاتنگ دارد. همین مسئله رشته طراحی‌صنعتی را به هنر-صنعتی تبدیل کرده که تخصصی میان رشته‌ای محسوب می‌شود. بی‌شک همه ما محیط درمان را تجربه کرده‌ایم. محیطی که در آن بیمار، پزشک، اپراتور و افراد مختلفی با وسایل درمانی در ارتباط هستند. جدایی از تاثیرات غیر مستقیمی که طراحی محیط درمان بر روند درمان دارد، ابزارهای مورد استفاده می‌توانند تاثیری شِگرف و مستقیم بر این روند داشته باشند.
امروزه درمان به حوزه‌ای تخصصی در رشته طراحی‌صنعتی تبدیل شده است. اختصاص بخشی جدا با عنوان‌های "ایمنی و امنیت" و "بهداشت و سلامت" در مسابقه آیدیران نشان از اهمیت این حوزه و فعالیت طراحان صنعت در آن دارد. مجموعه کارهای برگزیده در این بخش نشان از پژوهش و مطالعاتی دارند که طراحان پروژه قبل از شروع مرحله ایده‌پردازی داشته‌اند که از ملزومات شناخت مسئله در هر پروژه‌ای محسوب می‌شود. البته این نگاه در کارهای برانکارد ورزشی و کوروش بسیار کم رنگ دیده می‌شود و در ارائه این روند ضعیف عمل کرده‌اند.
در میان طرح‌های ارائه شده طرح "اسمارت کاور" کانسپتی ست که نگاهی آینده‌نگرانه‌تر داشته و پا را فراتر از تولید گذاشته است. این طرح بسته‌ای جهت پروسه‌ی امداد با رویکرد بهبود در سرعت و افزایش کیفیت و کاهش خطاهای انسانی است. ارائه طرحی که می‌تواند درمان را در آینده تسریع بخشد و صنعت را تشویق به توسعه خود برای امکان تولید چنین طرح‌هایی نماید. اما آنچه حائز اهمیت می‌باشد این است که حوزه درمان و صنایع وابسته آن نیازمند دو نگاه متخصصانه طراحان هستند. همواره باید طراحانی باشند تا راه‌حل‌هایی برای مسائل با نگاه به امکانات تولید فعلی ارائه دهند، و دیگرانی که آینده بهتری را نسبت به مسائل به تصویر کشند. این دو وابسته یکدیگرند و هیچ یک به تنهایی مسیر بهبود را نخواهند ساخت.

ایده هایی برای نیازهای پنهان

دو محصول کفش اسپایدر هادی فراهانی و پک نگارش و نقاشی زهرا کریمیان دست روی نیازهایی گذاشتند که در عین سادگی و ناپیدابودن بسیار پرمخاطب است و راه‌حل‌های ارائه‌شده برای این دو مسئله خلاق، ساده و جذاب هستند.
کفش اسپایدر، از ترکیب هوشمندانه‌ی، کشهای ورزشی و کفش با مکانیزم جمع شدن مترهای فنری، طراحی‌شده است. دلیل ترکیب این وسیله با کفش (کتانی) این بوده که هر شخصی ممکن است هنگام بیرون رفتن چیزی را فراموش کند همراه خود ببرد اما پوشیدن کفش را هرگز فراموش نمی‌کند. در کف کفش کشی باقدرت کشسانی بالا با فنر جمع شده است که انتهای آن به دستگیره‌ای برای استفاده آسان از آن متصل شده است. روی دستگیره نیز برخی از فعالیت‌ها و تمرینات قابل انجام با این محصول حک‌شده است. این ایده‌ی جذاب و پرتحرک درصورت تولید باکیفیت نه‌ تنها می‌تواند برای بسیاری از ورزشکاران حرفه‌ای و آماتور قابل‌استفاده باشد، بلکه بسیاری از افراد عادی جامعه را نیز به ورزش ترغیب کند تا با صرف هزینه‌ی اندک بسیاری از حرکات ورزشی را بدون نیاز به باشگاه انجام دهند. این محصول وپک نگارش و نقاشی،  هر دو به نیازهای جوانان و نوجوانان توجه نشان داده و سعی در رفع این نیازها داشته اند. دانش آموزان و دانشجویان رشته هنر با دیدن پک نگارش و نقاشی زهرا کریمیان، بیش از افراد دیگر، به هیجان آمده اند، زیرا همواره به یک میز نور خوب نیاز داشته‌اند. میزی که بتواند اشیایی که رویش قرار می‌گیرد را به‌روشنی نشان دهد و نقاط سایه‌دار یا تاریک فیلم عکاسی و یا جزئیات آثار هنری و غیره را نمایان کند. در محصول طراحی‌شده، این امکان به‌عنوان یک ارزش‌افزوده قرار داده‌شده، به این صورت که چند لامپ LED در محصول تعبیه‌شده، با جدا کردن تخته شاسی و بستن درب محصول و وصل کردن آن به جریان برق، محصول تبدیل به یک میز نور می‌گردد. این محصول علاوه بر یک مجموعه کامل همراه که می‌تواند برای طراحی مورداستفاده قرار گیرد، با تبدیل به میز نور بسیار کارآمد خواهد بود. این دو محصول در بخش ورزش، آموزش و سرگرمی منتخب اولین دوره  مسابقات طراحی صنعتی آیدیران شدند.

طراحی برای آینده خودرو در ایران/ فرزاد برخورداری

فرزاد برخورداری نامی آشنا در میان طراحان صنعتی است. او با ارائه‌ی طرح‌های متعدد درزمینهٔ ی خودرو، ازجمله کسانی است که در صورت توجه مسئولین می‌تواند، به پیشرفت صنعت خودرو کشور کمک فراوانی کند. در مسابقه‌ی طراحی صنعتی آیدیران نیز دو طرح او به‌عنوان طرح‌های منتخب در بخش وسایل نقلیه معرفی شدند.
خودروی الکتا که باانرژی برق به حرکت درمی‌آید، در دسته‌ی خودروهای دوست دار محیط‌زیست قرار می‌گیرد. فرم جذاب بدنه‌ی این خودرو که آن را شبیه به خودروهای مفهومی و آینده‌گرا کرده است، نشان از قدرت خلاقیت طراح آن دارد. بدنه‌ی خودروی برقی الکتا، توسط یک شاسی آلومینیومی یا سازه فضایی تقویت‌شده و عناصر پوسته‌ی بیرونی و داخلی آن‌ هم توسط قطعات پلاستیکی نسوز، یا کامپوزیت‌های پیشرفته که به‌صورت روش وکیوم فورمینگ تولیدشده‌اند، توسط پست‌هایی به این شاسی متصل شده‌اند. فضای خالی مابین قطعات پوسته داخلی و بیرونی هم برای عایق‌بندی بهتر، می‌تواند توسط یک پرکننده ایمن(چیزی مانند فوم‌ها زرد یا یونولیت) پرشده باشد که هم‌ وزن سازه را سبک تر می کند و هم عایق صوتی و حرارتی خوبی خواهند بود.
طرح دوم این طراح باتجربه، خودرویی است که در سه رده‌ی Mini SUV Look، سدان صندوق‌دار Sedan و هاچبک Hatchback طراحی‌شده که در کل تا جایی که امکان بوده، از قطعات مشترک در بدنه و نیرو محرکه آن استفاده‌ شده. سعی شده که از استایل و ترند امروزی در فرم ظاهری آن استفاده شود و تبدیل به یک هویت جدید شود. همچنین تمام مسائل فرمی و ارگونومیک داخلی آن، در حد فاز یک رعایت شده که در حد توانایی قطعه سازان و تولیدکنندگان داخلی است. این خودرو با طراحی منطقی فرمی و در نظر گرفتن تمامی محدودی‌های ساخت و تولید در ایران، خودرویی است در دسترس برای تولید و عرضه که می‌تواند انتظارات بسیاری از کاربران نکته‌سنجی را که به استفاده از تولیدات داخل افتخار می‌کنند، برآورده سازد.

مشکلات ایرانی در دستان طراحان ایرانی

 یکی از مهم‌ترین کارکردهای طراحی صنعتی، حل مشکلات کوچک و پیش‌پاافتاده است که شاید بسیاری از افراد با آن کنار آمده باشند. مشکلاتی که بانوان در منزل با بسیاری از وسایل خانه‌دارند اغلب نادیده گرفته می‌شود بخصوص مشکلاتی که مربوط به یک فرهنگ خاص است. خانم‌های خانه‌دار ایرانی که برخلاف بسیاری از کشورهای دیگر کارهای مربوط به خانه مانند، آشپزی و آماده کردن لباس‌ها را در منزل انجام می‌دهند، همواره با دو وسیله‌ی میز اتو و اجاق‌گاز مشکلاتی داشتند که دو طراح ایرانی برای این محصولات راه‌حل‌هایی را پیشنهاد داده‌اند.
ایمان حسینی از دانشجویان  دانشگاه سمنان با استفاده از فرم فرش‌های عشایر، طرحی را برای اجاق‌گاز ارائه داده است که علاوه برداشتن حال و هوای فرهنگ ایرانی، مشکل گذاشتن ظروف بزرگ را روی گازهای رومیزی حل کرده است. در طرح حسینی، قسمتی از محافظ روی شعله‌های گاز که در نمونه‌های موجود به‌صورت مجزا برای هر شعله هستند، یکپارچه‌شده است که با انتخاب طرح مناسب، هرکدام به‌صورت مجزا نیز قابل‌استفاده هستند و قسمتی نیز برای غذاهای خاص ایرانی مانند انواع کباب در نظر گرفته‌شده است. علاوه بر آن استفاده از تایمر روی دستگیره‌های اجاق‌گاز ارزش‌افزوده‌ی دیگری برای این محصول است.
طرح دوم، میز اتوی نورانی طراحی‌شده توسط نوشین پاسدار و محمد مهدی مرادزاده، با در نظر گرفتن مشکلات میزهای اتوی کنونی مانند ظاهر نازیبا، مکانیزم سخت استفاده از آن و جاگیر بودن، سعی کرده است تا با ظاهر جذاب خود، در دکوراسیون منزل جایگاهی برای خود بیابد و عملکردهای بیشتری را به خود اختصاص دهد.
این طراحان، با دقت در مشکلات موجود و تمرکز برای پیدا کردن بهترین راه‌حل توانستند، ایده‌های جذابی را ارائه دهند که منجر به برگزیده شدنشان در اولین دوره مسابقات طراحی صنعتی آیدیران در بخش لوازم منزل شدند.

نمایشگاه گروهی صندلی ها / آبژه

این روزها نیاوران شاهد برگزاری نمایشگاهی با حضور پر رنگ معماران است. نمایشگاهی با عنوان طراحی صندلی‌های سه نسل از معماران معاصر ایران. مجموعه کارهای ارائه شده آثاری هنرمندانه با اجرای قوی در ساخت هستند. آثاری که نشان از فعالیت هنرمندان معاصر و چشم‌اندازی روشن برای ظهور طراحان آینده دارد.

صندلی‌ها در طراحی از سبک‌های متنوعی پیروی کرده‌اند و همه یک مسیر را انتخاب نکرده‌اند. کارهایی که گاه تنها مبلّغ هنر طراحی طراح خود هستند بدون آنکه نگاهی به تولید انبوه داشته باشند و گاه سادگی در فرم و ساخت را، سرلوحه خود قرار داده‌اند. آنچه در این میان دیده نمی‌شود هنر و نگاه طراح ایرانیست. شاید اگر کارها بدون نام منتشر شوند هرگز از نمونه‌های خارجی خود قابل تفکیک نباشند. هرچند که از نظر طراحی کارهایی قدیمی جلوه خواهند کرد.

تاریخ طراحی‌صنعتی با طراحی صندلی‌ها همراه است و همواره در کنار هم نام برده می‌شوند. اما حضور فعال طراحان معمار در این حوزه در تمام دنیا دیده می‌شود. اما آنچه باید مد نظر قرار گیرد نگاه متخصص طراح‌ صنعت به تولید انبوه و ارتباط عمیق محصول با کاربر است؛ مواردی که در آثار این نمایشگاه کم‌رنگ به نظر می‌آید.

شاید همراهی معماران با طراحان صنعت در طراحی صندلی‌هایی بر پایه نیاز کاربران، ایران را در مسیر بهبود تولیدات صنعت داخلی قرار دهد. هرچند گویا هدف از برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی صرفاً پرداختن به جنبه‌ی هنری طراحی است. اما باید توجه داشت که طراحی مبلمان در شاخه هنرهای کاربردی قرار می‌گیرد و نگاه هنرمندانه زمانی ارزش پیدا می‌کند که موجب زایش محصولاتی قابل تولید و پاسخگو به نیاز کاربران شوند. با این رویکرد به نظر می‌رسد نگاه صرفاً هنرمندانه راه‌گشا نخواهد بود.